امیرحسین میراسماعیلی
مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهوری جدید نظام جمهوری اسلامی ایران، روز یکشنبه ۱۴ مرداد در حکمی حمید پورمحمدی، قائم‌مقام بانک مرکزی در دولت محمود احمدی‌نژاد، را به‌عنوان رئیس جدید سازمان برنامه و بودجه منصوب کرد.
بر اساس این حکم که بسیاری از خبرنگاران و کارشناسان حوزه اقتصادی در ایران، آن را «حیرت‌آور و عجیب» توصیف کرده‌اند، پورمحمدی به‌عنوان رئیس سازمان مهم و تاثیرگذار برنامه و بودجه، ۱۹ مسئولیت مختلف از جمله تهیه و تنظیم بودجه‌های سالانه در ایران، تعیین خط‌‌‌مشى و سياست‌هاى کلی مرتبط با بودجه، تخصيص منابع براى فعاليت‌هاى جارى و عمليات عمرانى، ارزيابى کارايى و عملکرد دستگا‌ه‌هاى اجرايى کشور و تعيين و مشخص کردن وام‌ها و اعتبارات موردنياز براى برنامه‌ها و طرح‌ها را بر عهده خواهد گرفت.
این در حالی است که سید حمید پورمحمد گل‌سفیدی، ملقب به حمید پورمحمدی، پیش از این یکی از اصلی‌ترین متهمان پرونده فساد مالی و اختلاس سه هزار میلیارد تومانی (یا سه میلیارد دلاری) مدیران دولتی در شبکه بانکی جمهوری اسلامی محسوب می‌شد و پاییز ۱۳۹۰ هم در جایگاه قائم‌مقام بانک مرکزی ایران به همین دلیل دو ماه بازداشت شده بود.
حمید پورمحمدی ۱۸ مهر ۱۳۸۸ با حکم محمود احمدی‌نژاد، به قائم مقامی بانک مرکزی ایران رسید. روزنامه شرق در گزارشی در آن دوران، پورمحمدی را «معمار اصلی ایده‌های بانکی دولت اصول‌گرا» و «مرد در سایه» بانک مرکزی نامید که «اصلی‌ترین نقش را در مدیریت شبکه پولی کشور ایفا می‌کند».
پس از بازداشت دو ماهه پورمحمدی به اتهام هدایت و مدیریت شبکه اختلاس میان دست‌کم هفت بانک دولتی و خصوصی هم او با حمایت مستقیم احمدی‌نژاد همچنان در سمت قائم‌مقام بانک مرکزی باقی ماند. احمد توکلی، نماینده وقت مجلس شورای اسلامی، در آن دوره افشا کرده بود که حمید پورمحمدی «بدون داشتن مدرک دکترا خود را دکتر معرفی می‌کند و به وظیفه‌اش برای نظارت بر بانک‌ها، بررسی مجوزهای صادرشده برای بانک‌های خصوصی و اجرای مقررات اعمال‌شده عمل نکرده است».
مصطفی پورمحمدی، رئيس وقت سازمان بازرسی کل کشور، نیز اردیبهشت ۱۳۹۱ در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره شباهت نام‌خانوادگی خود با حمید پورمحمدی، تبرئه شدن قائم مقام بانک مرکزی از اتهامات مطرح‌شده را تکذیب کرده و گفته بود: «نام ایشان سید حمید پورمحمد گل‌سفیدی است و ما با هم نسبت فامیلی نداریم. او یکی از متهمان پرونده فساد بانکی سه هزار میلیاردی است و هنوز تبرئه نشده، ولی با قرار آزاد شده است.»
با این حال در میانه رسیدگی به اتهام‌های حمید پورمحمدی، او دی ۱۳۹۱ با حکم معاون وقت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهوری، به عنوان معاون برنامه‌ریزی این حوزه منصوب شد و حتی نشان درجه ۲ لیاقت و مدیریت را از احمدی‌نژاد دریافت کرد.
پس از روی کار آمدن دولت اصلاح‌طلب حسن روحانی نیز محمدباقر نوبخت، معاون برنامه‌ریزی حسن روحانی، پورمحمدی را به پشتوانه سوابق حکومتی و امنیتی او در سمتش ابقا کرد و به چند سمت اقتصادی دیگر مانند «رابط دولت و بانک توسعه جهانی» هم منصوب کرد.
تا جایی که وب‌سایت انتخاب، وابسته به جریان اصلاحات، هم در گزارشی با انتقاد از ابقای پورمحمدی در سمتش نوشت: «یکی از متهمان پرونده اختلاس سه هزار میلیاردی، حمید-پ، قائم‌مقام سابق بانک مرکزی، و از جمله مدیران دولتی است که در جریان رسیدگی به این پرونده بازداشت و سپس با قید وثیقه آزاد شد. با اعدام مه‌آفرید، مطالبات جامعه برای برخورد با متهمان دیگر پرونده شدت یافت و طبعا آقای نوبخت باید در این مورد پاسخ دهند که در چنین شرایطی که مه‌آفرید به چوبه دار سپرده شد، چرا باید یکی از متهمان این ماجرای ننگین معاون ایشان باشد؟»
با این حال نوبخت در سال ۱۳۹۴ هم پورمحمدی را به عنوان معاون امور تولیدی سازمان برنامه و بودجه منصوب کرد. اوایل سال ۱۳۹۶ نیز حمید پورمحمدی به جای فرهاد دژپسند، معاون امور اقتصادی و هماهنگی برنامه و بودجه سازمان برنامه و بودجه شد و سپس در مهر همان سال، اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی، پورمحمدی را «دبیر ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» کرد.
نکته قبل توجه اینکه با روی کار آمدن دولت ابراهیم رئیسی هم پورمحمدی مناصب مهمش را از دست نداد و به طور مثال، فعالیتش به عنوان معاون امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه، در دوران مدیریت مسعود میرکاظمی بر این نهاد ادامه یافت.
در همین رابطه، یکی از روزنامه‌نگاران شاغل در ایران، روز یکشنبه ۱۴ مرداد در گفت‌وگو با ایندیپندنت فارسی خبر داد پس از آنکه امروز تعدادی از روزنامه‌نگاران در شبکه‌های اجتماعی به انتخاب متهم پرونده اختلاس سه میلیارد دلاری به‌عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه اعتراض کردند، «برخی نهادهای امنیتی» فورا با این روزنامه‌نگاران و مدیرمسئول رسانه‌های آنان تماس گرفتند و ضمن تهدید به بازداشت، از این روزنامه‌نگاران خواستند انتقاد‌های توییتری و اینستاگرامی‌شان از پورمحمدی را فورا پاک کنند.
به گفته این روزنامه‌نگار، چنین اتفاقی نشان می‌دهد که حمید پورمحمدی تا چه میزان با نهادهای قدرت و دستگا‌ه‌های امنیتی در نظام جمهوری اسلامی ارتباط دارد.
مسعود پزشکیان در روز یکشنبه علی طیب‌نیا را هم به‌عنوان مشاور عالی خود در حوزه اقتصادی و شهرام دبیری را به‌عنوان معاون امور مجلس منصوب کرد. برخی از فعالان سیاسی و خبرنگاران در ایران می‌گویند پیش از این قرار بود تا طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت حسن روحانی، معاون اول پزشکیان شود و او را برای وزارت اقتصاد نیز در نظر داشتند، اما مجلس شورای اسلامی و اطرافیان علی خامنه‌ای با انتخاب طیب‌نیا برای این دو سمت مهم مخالفت کردند تا در نهایت جایگاه غیررسمی مشاور اقتصادی به طیب‌نیا برسد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۶ اگوست ۲۰۲۴