رژیم ایران می‌گوید اقدامات خود در واکنش به تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بلافاصله آغاز کرده و به این آژانس اطلاع داده است؛ در همین حال همزمان مشاور رهبر جمهوری اسلامی از آمادگی تهران برای توافق جدید با دولت ترامپ خبر داد.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران، شامگاه جمعه دوم آذر به تلویزیون جمهوری اسلامی گفت غنی‌سازی ۶۰ درصدی در این ایام قطع نشده و «از شب گذشته دستور داشتیم که سرعت را هم افزایش بدهیم».
او با تاکید بر اینکه «حوزه غنی‌سازی مهم‌ترین حوزه‌ای است که متاثر خواهد شد» گفت: ما ظرفیت غنی‌سازی را داریم به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌دهیم».
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شامگاه پنجشنبه با محکوم کردن گسترش فعالیت‌های هسته‌ای ایران، برای دومین بار طی شش ماه گذشته قطعنامه‌ای توبیخی علیه ایران صادر کرد.
شمار دیگری از مقام‌های جمهوری اسلامی نیز روز جمعه از «اقدامات متقابل» در برابر آژانس سخن گفتند و تهدیدهای مختلفی مطرح کردند.
از جمله ابراهیم عزیزی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، تهدید کرد که «اگر قرار باشد پرونده به همان چرخه باطل برگردد» ایران از ان‌پی‌تی (پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) خارج خواهد شد.
او در برنامه‌ای تلویزیونی افزود که «در صورت افزایش فشارها» مجلس به سمت تصویب «قوانین جامع‌تر و کامل‌تری نسبت به قانون قبلی» خواهد رفت.
اشاره او به قانونی است که در سال ۱۳۹۹ با عنوان «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» در مجلس به تصویب رسید و حسن روحانی، رئیس جمهور وقت، به شدت از آن انتقاد کرد.
«آمادگی برای تعامل»
در حالی که چند تن از مقام‌های جمهوری اسلامی از تهدیدهایی مانند افزایش غنی‌سازی اورانیوم سخن گفته‌اند، شمار دیگری از آنها بر آمادگی تهران برای تعامل با آژانس و همچنین دولت جدید دونالد ترامپ در ایالات متحده تاکید کرده‌اند.
از جمله محسن نذیری اصل، نماینده دائم ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین، روز جمعه گفت جمهوری اسلامی «برای دستیابی به یک راه‌حل پایدار از طریق گفت‌وگو و همکاری‌های سازنده آماده تعامل مثبت است».
به گزارش ایرنا، او کشورهای اروپایی عضو برجام را متهم کرد که «مسیر تقابل را انتخاب کرده‌اند»، اما ایران «طی دو ماه گذشته با خویشتن‌داری، از هرگونه اقدامی که ممکن است مسیر تلاش‌ها برای احیای برجام را پیچیده کند پرهیز کرده است».
پیش از این عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، یک سال باقی‌مانده تا انقضای قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام را «سال بحرانی» خوانده و درباره احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه در این مدت هشدار داده بود.
در همین حال علی لاریجانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی، از «مسئولان جدید آمریکا» خواست تا برای دستیابی به توافق جدید «امتیاز لازم» را بدهند.
او شامگاه جمعه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که مسئولان جدید آمریکا باید «شروط ایران را بپذیرند و امتیاز لازم، من‌جمله جبران خسارات ایران و نظایر آن را قبول کنند».
این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در گفت‌وگو با وبسایت رهبر جمهوری اسلامی به موضوع توافق با دولت دونالد ترامپ اشاره کرده بود.
«آمادگی تهران برای توافق با ترامپ»
علی لاریجانی در گفت‌وگو با پایگاه خبری رهبر جمهوری اسلامی از مذاکرۀ مجدد با آمریکا و غرب برای دستیابی به توافقی جایگزین برجام سخن گفت و آن را به عنوان گزینه‌ای قابل قبول برای جمهوری اسلامی مطرح کرد.
این در حالی‌است که پیشتر، سران جمهوری اسلامی، هرگونه مذاکره مجدد و تغییر مفاد برجام را رد می‌کردند.
هشت سال پیش و در آستانۀ دورۀ اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، علی خامنه‌ای در واکنش به صحبت‌های او مبنی بر «پاره‌کردن برجام»، گفته بود: «اگر شما برجام را پاره کنید، ما آن‌را آتش می‌زنیم!»
رهبر جمهوری اسلامی در طول سال‌های بعد هم، بارها به شکل ضمنی یا به صراحت از توافق هسته‌ای و تلاش‌ها برای احیای آن انتقاد کرده بود.
حالا اما علی لاریجانی که به‌تازگی در سفری به لبنان و سوریه پیام‌های علی خامنه‌ای را برای سران این دو کشور برد، با اشاره به غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد در ایران گفته دو گزینه برای آمریکا وجود دارد: بازگشت به برجام همزمان با «جبران خسارت‌های اقتصادی ناشی از خروج یک‌جانبه از توافق»؛ و یا مذاکره برای دستیابی به یک توافق تازه، «بر اساس موقعیت جدید ایران و منطقه».
مشاور رهبر جمهوری اسلامی تأکید کرده که چنانچه دولت دونالد ترامپ شرایط تازۀ جمهوری اسلامی را بپذیرد، ایران هم تعهد می‌دهد که با وجود غنی‌سازی ۶۰ درصدی، به سمت تولید سلاح هسته‌ای حرکت نکند.
رئیس پیشین مجلس ایران ادامه و افزایش حجم و خلوص غنی‌سازی اورانیوم در ایران را نشانۀ شکست غرب در زمینۀ «پیش‌بردن خواسته‌های خود در قبال ایران از طریق اِعمال فشار» دانست.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نتیجه‌گیری کرده که اِعمال فشار و صدور قطعنامۀ جدید در شورای حکام، راه به جایی نخواهد برد و تنها گزینه برای غرب، «پذیرش موقعیت جدید ایران» و بازگشت به میز مذاکرات، جهت احیای برجام، یا دستیابی به توافقی جدید خواهد بود.
انتشار سخنان علی لاریجانی در پایگاه اطلاع‌رسانی رهبر جمهوری اسلامی، بخصوص با توجه به مأموریت اخیرش به‌عنوان نمایندۀ ویژۀ علی خامنه‌ای، می‌تواند به موافقت رهبر حکومت با این دیدگاه، به‌ویژه «آمادگی برای مذاکره مجدد با واشینگتن» تعبیر شود.
در پی تصویب قطعنانه اخیر شورای حکام آژانس علیه ایران، جمهوری اسلامی در واکنشی سریع، از راه‌اندازی مجموعۀ دیگری از سانتریفیوژهای جدید خبر داد؛ اقدامی که عملاً می‌تواند راه را برای ارجاع ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد و فعال‌شدن مکانیزم ماشه، آن‌هم در حالی‌که زمان زیادی به تاریخ انقضای برجام باقی نمانده، هموار کند.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴