دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، در مصاحبهای با مجله تایم که او را بهعنوان شخصیت سال برگزیده، گفت که احتمال وقوع یک درگیری نظامی گسترده بین آمریکا و ایران منتفی نیست.
او روز پنجشنبه ۲۲ آذر در پاسخ به این پرسش که «احتمال جنگ تمامعیار با ایران چهقدر است»، به تایم گفت: «هر چیزی ممکن است. هر چیزی ممکن است. اوضاع بسیار ناپایدار است.»
آقای ترامپ در این مصاحبه افزود که «میدانید، وقتی من [دوران ریاست جمهوریام] را ترک کردم، ما ایرانی داشتیم که خیلی تهدیدکننده نبود. آنها پولی نداشتند. به حماس پول نمیدادند. به حزبالله پول نمیدادند. »
او سپس در پاسخ به این سوال «تایم» که «میتوانم بپرسم، آیا ایلان ماسک به درخواست شما با ایرانیها دیدار کرد؟» گفت: «من نمیدانم که او با آنها دیدار کرده باشد.»
او در ادامه در واکنش به این سوال که «گزارش شده که او با ایرانیها دیدار کرده است»، نیز گفت که «من نمیدانم. او این را به من نگفته است.»
روزنامهٔ نیویورک تایمز روز ۲۴ آبان بهنقل از منابع خود گزارش داده بود که ایلان ماسک، کارآفرین سرشناس و مشاور ارشد رئیسجمهور منتخب آمریکا، با امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل، دیدار و گفتوگو کرده است، اما ایران این گزارش را رد کرده است.
به گفته دولت آمریکا، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پیش از این برای ترور دونالد ترامپ تلاش کرده است؛ ادعایی که ایران آن را تکذیب کرده است. دونالد ترامپ پیشتر در این خصوص ایران را تهدید کرده است.
در اولین دوره ریاستجمهوریاش، در سال ۲۰۲۰، ترامپ دستور یک حمله هوایی را صادر کرد که منجر به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای برونمرزی سپاه پاسداران شد.
ترامپ همچنین در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای که توسط باراک اوباما در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود، خارج شد و تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران را که در چارچوب این توافق کاهش یافته بود، مجدداً اعمال کرد.
این توافق، توانایی ایران برای غنیسازی اورانیوم را که میتواند به تولید مواد شکافتپذیر برای ساخت سلاح هستهای منجر شود، محدود کرده بود.
روز چهارشنبه خبر رسید که جو بایدن، رئیسجمهور ایالات متحده، یادداشتی محرمانه در زمینه امنیت ملی تأیید کرده که به دولت پیش روی دونالد ترامپ کمک میکند تا برای مقابله با روابط فزاینده میان ایران، روسیه، چین و کره شمالی آماده باشد.
در این سند به همکاری نظامی و فناورانه ایران و روسیه، از جمله تأمین پهپادها و موشکها از سوی ایران و ارسال جنگندهها از سوی روسیه به ایران، اشاره شده است.
دونالد ترامپ روز ۱۸ آذر در شبکه اجتماعی «تروث سوشیال» گفته بود که ایران و روسیه در «وضعیت ضعیفی» قرار دارند و این دو کشور به دلیل «وضعیت ضعیف کنونیشان» نتوانستند به حمایت از دیکتاتور سوریه، بشار اسد، بیایند.
با آغاز دورهٔ دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ، نوع مواجههٔ او با ایران توجه بسیاری را در ایران، آمریکا و خاورمیانه جلب کرده است. برخی تحلیلها حاکی از آن است که ترامپ، اگرچه با مداخلات نظامی و تغییر حکومتها مخالف است، احتمالاً با اعمال فشار حداکثری، به دنبال تضعیف جمهوری اسلامی خواهد بود.
ترامپ و نزدیکانش، از جمله اعضای کابینهٔ امنیتی و نظامی او، به دفاع جدی از اسرائیل پایبند بوده و خواهان برخورد قاطع با جمهوری اسلامی هستند. در همین حال، اختلافات پیرامون برنامه موشکی، سیاستهای منطقهای و سازوکارهای نظارتی برجام به چالشهای جدی تبدیل شدهاند.
فعالیتهای هستهای ایران نیز شدت یافته و گزارشها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی در کمتر از یک ماه قادر به تولید مواد مورد نیاز برای یک بمب هستهای است. تنش بین ایران و اروپا نیز افزایش یافته و احتمال فعالسازی مکانیزم ماشه بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱، به اختلافات بیشتر دامن زده است.
دونالد ترامپ، ریچارد گِرنِل را بهعنوان نمایندهٔ ویژه در امور ایران در نظر گرفته است. این موضوع را، پنجشنبه ۲۲ آذرماه، دو منبع نزدیک به رئیسجمهور منتخب ایالات متحده، به رویترز گفتهاند.
آقای ترامپ هنوز هیچ اظهار نظر قطعیای دربارهٔ سیاستش در قبال ایران، یا افراد مورد نظرش در این زمینه نکرده است.
رئیسجمهوری منتخب آمریکا با انتشار مطلبی در شبکههای اجتماعی دربارهٔ ریچارد گرنل، بدون اشاره به ایران، او را «ستارهای» توصیف کرده که «به جایگاه بسیار بالایی خواهد رسید».
خود ریچارد گرنل اما با انتشار مطلبی در شبکهٔ اجتماعی ایکس بدون اشاره به جزئیات، گزارش رویترز دربارهٔ برگزیدهشدنش بهعنوان نمایندهٔ ویژه در امور ایران را «اشتباه» خواند.
به گفتهٔ یکی از دو منبعی که با رویترز صحبت کردهاند، از هر فردی که به این وظیفه گمارده شود، انتظار میرود که دربارهٔ ایران با کشورهای منطقه و فراتر از آن مذاکره کرده و همزمان، آمادگی تهران برای مذاکرات مستقیم را هم بسنجد.
ریچارد گرنل در دورهٔ نخست ریاست جمهوری دونالد ترامپ، به عنوان سفیر آمریکا در آلمان، نمایندهٔ ویژه در مذاکرات صلح صربستان و کوزوو، و مدیر موقت نهاد اطلاعات ملی خدمت کرده بود.
پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ماه گذشتهٔ ریاست جمهوری آمریکا، از ریچارد گرنل به عنوان یکی از گزینههای جدی برای وزارت خارجه یا نمایندگی ویژه در امور جنگ اوکراین نام برده میشد؛ اما این دو جایگاه به سناتور مارکو روبیو و کیث کیلاگ واگذار شد.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، در پی قطعیشدن انتخاب مجدد دونالد ترامپ گفته بود جمهوری اسلامی «باید مواجهه و رابطه با ایالات متحده را خودش مدیریت کند».
با توجه به افزایش تنش بین تهران و قدرتهای اروپایی بر سر برنامهٔ هستهای ایران و شتاب دوچندان غنیسازی اورانیوم در ایران طی ماههای اخیر، مقام «نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا در امور ایران» از اهمیتی بیش از گذشته برخوردار خواهد بود.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱۳ دسامبر ۲۰۲۴