بازگشت بیش از ١٧٠٠ لوح هخامنشی از آمریکا به ایران

به گزارش سلیت رادیو فرانسه (آر اف آی)، در حالی که پیش از این، خبر بازگشت برخی الواح هخامنشی از دانشگاه شیکاگو به ایران و نمایش آنها در موزه ملی اعلام شده بود، پروفسور کریستوفر وودز، رئیس مؤسسه شرق‌شناسی این دانشگاه گفته است که «تضمینی» برای بازگشت باقی‌مانده آثار وجود ندارد.

روز سه‌شنبه ٩ مهر/ اول اکتبر، خبرگزاری‌های داخلی در ایران اعلام کردند که چهارمین محموله گل نبشته‌های باروی تخت جشمید شامل ١٧٨٣ لوح هخامنشی از دانشگاه شیکاگو وارد ایران شده است.
در مراسمی که پیش از برپایی نمایشگاه این آثار در موزه ملی برگزار شد، جبرئیل نوکنده، مدیر این موزه گفت که این الواح در سال ١٣١٤ به صورت امانت به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو فرستاده شده و پیش از این بخش‌هایی از آنها در سال‌های ١٣٢٧، ۱٣٢٩ و ١٣٨٣ در ٣ مرحله به ایران بازگردانده شد و در گالری هخامنشی، کنار پیکره داریوش در موزه ملی ایران به نمایش درآمد.
بنا به اعلام خبرگزاری‌های داخلی، الواحی که به تازگی به ایران رسیده نیز قرار است پس از ٨٤ سال در موزه ملی برای بازدید عموم نمایش داده شود.

این الواح در سال ١٣١٢ و زمانی پیدا شده که “ارنست هرتسفلد” باستان‌شناس آلمانی، کاوش‌های گسترده‌ای را برای مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو در تخت‌جمشید آغاز کرد و در جریان این کاوش‌ها، هزاران لوح کوچک گلی از دوره هخامنشی یافت شد که از مهم‌ترین اسناد به جای مانده از هخامنشیان است؛ اسنادی که پس از آتش گرفتن تخت جمشید، سالم مانده و در همه این سال‌ها زیر خاک مدفون بودند.
این الواح پس از کشف، به عنوان امانت به مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو سپرده شد تا از طریق بندر بوشهر به آمریکا برده شود و کارشناسان مطالعه روی آنها را آغاز کنند.
با مطالعه روی این الواح، مشخص شده که آنها مربوط به دوره حکمرانی داریوش، پادشاه هخامنشی است.
در حالی که طی چند دهه اخیر ٣٧ هزار و ٤٧٩ قطعه از این الواح به ایران تحویل داده شده، اما هنوز هزاران لوح دیگر برای تحویل باقی مانده است.

“کریستوفر وودز” درباره اینکه دقیقاً چه تعداد لوح هنوز در آمریکا باقی مانده است، به خبرنگاران گفت: «به صورت دقیق نمی‌توان گفت تعداد الواح باقیمانده چقدر است، چون برخی از آنها شکسته، برخی لوح بزرگ و برخی کوچک هستند، بنابراین نمی‌توان گفت که لوح شکسته متعلق به کدام لوح سالم بوده است».
وی همچنین با بیان اینکه قرار است باقیمانده این الواح طی سه مرحله به ایران بازگردانده شود، در ادامه افزود: «ما فرآیند بازگرداندن این آثار را طی کردیم، بنابراین راه بازگشت آنها تسهیل شده، اما ما نمی‌توانیم تضمینی برای بازگشت باقی‌مانده آثار بدهیم».

کارشناسان، کشف راز و رمز این گل‌نبشته‌ها را که به خط میخی و زبان عیلامی نوشته شده‌اند، از مهمترین دستاوردهای باستان‌شناسی دوره هخامنشی می‌دانند.
به گفته آنان، گل‌نبشته‌های هخامنشی اطلاعات ارزشمندی در خود دارند؛ در آنها از چگونگی جابه‌جایی کالاهایی مثل گندم، جو، آرد، شراب، آبجو و برخی میوه‌ها چون توت، گلابی، سیب و چهارپایانی مثل بز، گوسفند و گاو نوشته شده و پرداخت دستمزد به درباریان و کارگران دولتی و خدمتکاران و حتی میزان چهارپایان و هزینه‌های سفر و گزارش‌های سالانه عملکرد یک مکان به صورت روزانه و ماهانه و هر آنچه که سازوکار اقتصادی آن دوره به آن وابسته بود، در این الواح پیدا می‌شود.