در شرایطی که آخرین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از زیر «خط فقر مطلق» بودن ۲۷ میلیون نفر در ایران یعنی معادل بیش از یک سوم جمعیت کشور خبر می‌دهد، گزارش تکان‌دهنده‌ای که از سوی وبسایت «رویداد۲۴» منتشر شده نشان می‌دهد درآمد ماهانه یک میلیون نفر از جمعیت کشور فقط و فقط یارانه نقدی ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومانی است.
میلیون‌ها خانوار ایرانی که از جمله اقشار حداقلی‌بگیر به شمار می‌روند در انتظار تعیین رقم حداقل دستمزد سال ۱۴۰۰ هستند. فعالان کارگری، بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تأمین اجتماعی از جمله اقشاری هستند که درآمد آنها با رقم حداقل دستمزد تعیین می‌شود.
حساسیت این اقشار و تلاش فعالان کارگری برای تعیین رقمی متعادل با نرخ تورم به عنوان رقم حداقل دستمزد، در شرایطی است که اقدامات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و دولت درباره بودجه ۱۴۰۰ نیز نشان می‌دهد فشار تورم در سال آینده بر دوش اقشار متوسط و ضعیف خواهد بود.
در همین حال کارشناسان اقتصادی بارها بر شکست طرح ارائه یارانه نقدی تأکید و خواستار اصلاح این امر شامل حذف دهک‌های میانی و بالای درآمدی از دریافت یارانه نقدی و پرداخت یارانه بیشتر به کم درآمد‌ها شدند.
وبسایت «رویداد۲۴» با استناد به آمارهای ارائه شده از سوی مرکز آمار ایران گزارش داده که «تنها منبع درآمدی بیش از یک میلیون خانوار ساکن ایران یارانه نقدی دریافتی ماهانه است.»
همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تعداد افراد زیر خط فقر مطلق در ایران را حدود ۲۷ میلیون نفر تخمین زده است. البته این آمار مربوط به سال ۹۸ و قبل از فراگیر شدن ویروس کُرونا و فاجعه اقتصادی آن است.
واقعیت مهم در این داده‌ها رقمی است که برای میزان «خط فقر مطلق» در نهاد‌های تحقیقاتی رسمی ایران درنظر گرفته می‌شود. پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان، «خط فقر مطلق» را درآمد ۹۰۰ هزار تومانی در ماه لحاظ کرده و هر خانواده‌ای با درآمدی بیش از این را فقیر مطلق به شمار نمی‌برد.
هزینه سرانه ماهانه دهک اول درآمدی در ایران، حدود ۴۱۸ هزارتومان است و دهک‌های ۲ و ۳ بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان در ماه درآمدی برای هزینه کردن دارند. یک حساب سرانگشتی با قیمت تامین کالا‌های خوراکی اساسی و حداقلی مانند برنج، روغن، گوشت و حبوبات نشان می‌دهد که ۲۷ میلیون نفر از جمعیت ایران با درآمدی زیر ۹۰۰ هزار تومان در ماه چگونه گذران زندگی می‌کنند.
به گزارش رویداد۲۴ وزارت کار در یک گزارش برآورد کرده برای از بین بردن فقر مطلق در ایران نیاز به ۱۱۳ هزار میلیارد تومان منابع است؛ این عدد معادل ۳.۵ درصد از میزان تولید ناخالص داخلی کشور است؛ بنابراین اگر دولت ماهانه هزار میلیارد تومان منابع مالی به پرداخت یارانه نقدی میان ۴ دهک پایین درآمدی اختصاص دهد، می‌توان فقر مطلق در ایران را نابود کرد.
گزارش‌های دیگر نشان می‌دهد که در سال‌های گذشته به دلیل کاهش قدرت خرید خانوارها، مصرف برخی کالاها حذف یا به شدت کاهش یافت. نمونه مهم آن مصرف شیر به عنوان یکی از شاخص‌های جهانی تأمین بخشی از نیازهای ضروری بدن است. از سال ۹۰ تا ۹۳ قیمت شیر پاستوریزه ۲.۵ برابر شد و در سال ۹۷ قیمت شیر پاستوریزه طی ۸ ماه با رشد ۶۶ درصدی مواجه شد. شیر پاستوریزه در اردیبهشت امسال نیز لیتری ۶ هزار و ۴۰۰ تومان فروخته شد و آبان به ۸ هزار و ۴۰۰ تومان رسید و سبب شد هر لیتر شیر پاستوریزه پرچرب به ۱۰ هزار تومان برسد.
در ادامه همین گرانی‌ها هم بود که مصرف شیر به شدت کاهش یافت، بطوری که در حال حاضر سرانه مصرف شیر به ۱۰۰ کیلوگرم رسیده، در حالی که مصرف سرانه شیر در دنیا ۱۱۳ کیلوگرم است.
کاهش مصرف مواد غذایی به گوشت، مرغ، تخم مرغ، میوه، سبزیجات و برنج نیز رسیده است. در چنین شرایطی با توجه به آنکه پیش‌درآمدهای افزایش تورم در سال ۱۴۰۰ از هم‌اکنون در اقتصاد ایران قابل مشاهده است، موضوع افزایش رقم حداقل دستمزد اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است.
در همین رابطه داود عسگری قائم‌مقام «خانه کارگر» تشکیلات شهرستان ری گفته که «هر سال همه جلسات مزدی به روز‌های پایان سال موکول می‌شود در نهایت حداقل مزد به گونه‌ای تعیین می‌شود که مصداق ضرب‌المثل «به مرگ می‌گیرند به تب رضایت دهیم» می‌شود و کارگران باید یکسال تمام با همین وضعیت هزینه‌های کمرشکن را متحمل شوند.»
این فعال کارگری افزوده که «مشکل کارگران در سال‌های اخیر در بحث مزد، عدم تطابق آن با میزان تورم اعلامی از سوی مراجع ذیصلاح است» و «سال‌های گذشته که در طول سال قیمت کالاها و خدمات یکبار افزایش می‌یافت؛ زندگی کارگران لنگ می‌زد و حالا وای به حال این جماعت زحمتکش و بی‌پناه که شب می‌خوابند و صبح باید همان کالاها را چند برابر قیمت تهیه کنند.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۲ مارس ۲۰۲۱