رویترز نوشت: دیپلماتهای اروپایی به جمهوری اسلامی اطلاع دادهاند که مصمم هستند «تحریمهای موشکهای بالستیک» اتحادیه اروپا را ـ که قرار بود در ماه اکتبر منقضی شود ـ حفظ کنند.
به گزارش این خبرگزاری اروپا قصد دارد ـ با وجود فروپاشی توافق هستهای که ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد ـ «با حفظ تحریمها»، از تولید سلاحهای هستهای و ابزارهای تحویل آن توسط جمهوری اسلامی جلوگیری کند.
بر اساس این گزارش هر چند که توافق اولیه برنامه هستهای جمهوری اسلامی را در ازای کاهش تحریمهای اقتصادی محدود کرد ولی از زمان خروج ایالات متحده از توافق و ناکامی در احیای آن در دوران ریاست جمهوری جو بایدن، توانایی ایران برای تولید مواد شکافتپذیر برای بمب هستهای «به طور قابل توجهی» افزایش یافته است.
کارشناسان بر این باورند که این تصمیم اروپا به دلیل «نگرانی از استفاده روسیه از پهپادهای جمهوری اسلامی علیه اوکراین» ، «احتمال انتقال موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی به روسیه» و «نقض توافق هستهای ۲۰۱۵ از سوی جمهوری اسلامی» اتخاذ میشود.
همچنین سرد شدن روابط ایران و غرب در سال گذشته، نگرانیهایی را برای غرب ایجاد میکند چرا که جاهطلبیهای هستهای جمهوری اسلامی تهدیدی برای اسرائیل و کشورهای عرب صادرکننده نفت خلیج فارس نیز قلمداد میشود.
هرچند که جمهوری اسلامی تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای را انکار میکند ولی با این حال احتمال واکنش تلافیجویانه جمهوری اسلامی در پاسخ به تصمیم اتحادیه اروپا برای حفظ تحریمها همچنان از نگرانیهای اروپا به شمار میآید.
در حقیقت این تحریمها جمهوری اسلامی را از «توسعه موشکهای بالستیک» با قابلیت حمل سلاح هستهای منع و همچنین خرید، فروش یا انتقال پهپادها و قطعات مرتبط را بدون مجوز شورای امنیت سازمان ملل ممنوع میکند.
آشکارا، هدف اتحادیه اروپا تنشزدایی و یافتن راهی برای احیای محدودیتهای هستهای است، اما امتناع جمهوری اسلامی از گفتوگو درباره این موضوع و پیشبرد برنامههای هستهای و موشکیاش ـ با وجود تحریمهای گذشته غرب ـ نشاندهنده عدم اعتماد است.
در شرایطی که حفظ تحریمها مستلزم تایید تمامی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است، تصمیم برای عدم اجرای ماده «بازگشت فوری» ـ که همه تحریمهای لغو شده قبلی را بازمیگرداند ـ تهدیدی است که پیشتر در نامهای به جمهوری اسلامی در سال گذشته منعکس شد.
در این نامه «هشدار داده شده» است که اگر ایران اورانیوم را تا سطح درجه تسلیحاتی غنی کند، «بازگشت فوری» کلید خواهد خورد. اگرچه تصمیم اتحادیه اروپا برای حفظ تحریمها جایگزین مفاد سازمان ملل نمی شود، اما نشاندهنده این واقعیت است که توافق هستهای ۲۰۱۵ دیگر به شکل اصلی خود وجود ندارد.
پیشتر یک عضو جمهوریخواه کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا، با انتشار توییتی به تحریم افراد و نهادهای مرتبط یا برنامه موشکی جمهوری اسلامی واکنش نشان داد.
سناتور جیم ریش، با یادآوری این که ممنوعیتها علیه موشکهای بالستیک ایران در ماه اکتبر سال جاری میلادی منقضی میشوند، گفت: «به غروب خطرناک دیگری از برجام نزدیک میشویم.»
او با اشاره به تحریمهای جدید افزود: «در شرایطی که تحریمهای امروز، یک شروع محسوب میشود، دولت جو بایدن گرفتار شده و نتوانسته است استراتژی گستردهتری در مورد ایران ارائه دهد.»
گفتنی است آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز چهارشنبه گفت که هیچ توافق هستهای تازهای با ایران روی میز نیست.
بلینکن طی سخنانی در شورای روابط خارجی در نیویورک گفت: «با آن که ما همچنان مایل به پیدا کردن مسیرهای دیپلماتیک هستیم، هیچ توافقی در چشمانداز نیست.»
او درباره روابط آینده آمریکا با ایران گفت، واشنگتن جمهوری اسلامی ایران را بر اساس اقداماتش قضاوت میکند.
او از جمهوری اسلامی ایران خواست اقدامی نکند که «تنشها را بیشتر افزایش دهد.»
برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی، ۲۹ ژوئن ۲۰۲۳