فقر و فلاکت در ایران؛ قتل به دلیل دعوا بر سر قیمت مرغ!

دعوای یک شهروند با یک فروشنده مرغ بر سر قیمت این کالا به قتل مرغ‌فروش با چاقو منتهی شد. این خبر در حالی از سوی نیروی انتظامی تأیید شده که بیانگر آشفتگی قیمت در بازارها و فشار ناشی از فقر و گرانی در میان مردم است.

سرهنگ محسن سلیمانی جانشین فرماندهی انتظامی شهرستان چالوس از وقوع «یک فقره قتل» در بخش مرزن‌آباد چالوس خبر داده و تأیید کرده که «این حادثه بر اثر مشاجره بر سر قیمت گوشت مرغ میان مسافر و فروشنده رخ داد که منجر به قتل مرغ‌فروش شد.»

سرهنگ محسن سلیمانی با بیان اینکه «به علت شدت جراحات ضربه‌های چاقو، فروشنده مرغ در دم جان باخت» توضیح داده که «خانواده این مسافر [قاتل] به قصد خریدن مرغ به یکی از مرغ‌فروشی‌های این منطقه مراجعه می‌کنند که جرّ و بحث بر سر قیمت مرغ بین فروشنده و خریدار اتفاق می‌افتد و مرد مسافر با چاقو به سمت فروشنده حمله‌ و او را مجروح می‌کند.»

جانشین فرماندهی انتظامی چالوس ادامه داده که «فروشنده مرغ در حین اعزام و انتقال به بیمارستان متأسفانه به علت شدت جراحات فوت می کند و ماموران کلانتری ۱۳ بلافاصله در صحنه حاضر شده و قاتل را دستگیر می‌کنند.»

سرهنگ محسن سلیمانی افزوده که «متهم در بازجویی‌ها به ارتکاب این جرم اعتراف کرد. از شهروندان این منطقه انتظار می‌رود در مراودات اجتماعی سعه صدر داشته باشند و خشم خود را کنترل کنند و آستانه تحملشان را بالا ببرند تا خدای ناکرده با انجام رفتارهای مخاطره‌آمیز حادثه غیرقابل جبرانی برای کسی رخ ندهد.»

جانشین فرمانده انتظامی چالوس در حالی از مردم خواسته که «سعه صدر» داشته و «خشم خود را کنترل و آستانه تحملشان را بالا ببرند» که دعوا و قتل به دلیل اختلاف بر سر قیمت مرغ یکی از آثار تکاندهنده گسترش فقر و فلاکت در کنار آشفتگی شدید در بازارهای مختلف به ویژه در بازار مواد خوراکی در ایران است.

بازار مرغ در ایران به شدت دچار تلاطم شده و این کالا در عمل چند نرخی و در برخی شهرها نایاب شده است. وضعیت بازار مرغ به حدی بحرانی است که بر اساس گزارش‌ها از هفته گذشته محله کشتارگاه یا همان میدان بهمن تهران که مرکز عرضه گوشت مرغ است به محلی برای باندهای مافیایی و دلالان این بازار تبدیل شده است.

گوشت مرغ در حالی با قیمت‌هایی در محدوده ۸۰ هزار تومان در کوچه پس‌کوچه‌ها به دست خرده‌فروشان و با قیمت حدود ۱۰۰ هزار تومان به دست مصرف‌کننده می‌رسد که دولت به صورت دستوری نرخ این محصول را برای «مصرف‌کننده» ۷۳ هزار تومان تعیین کرده است. در برخی خرده‌فروشی‌های مناطق شمالی تهران نیز قیمت هر کیلو گوشت مرغ از ۱۰۰ هزار تومان هم عبور کرده است.

بازار مرغ تنها یکی از بازارهای مواد خوراکی است که این روزها با تلاطم و بحران روبروست. دیگر مواد ضروری خوراکی از بازار گوشت و تخم‌مرغ و لبنیات گرفته تا میوه و سبزیجات و روغن و برنج و ماکارونی نیز با افزایش نجومی قیمت‌ها و حذف این اقلام از سبد صرف خانوار روبروست.

افزایش قیمت‌ها در کنار کاهش ارزش پول ملی و درآمدهای ناچیز و بی‌ارزش اقشار حقوق‌بگیر سبب گسترده‌تر شدن فقر در جامعه شده است.

حجت میرزایی پژوهشگر اقتصادی اردیبهشت امسال گزارش داد که نرخ فقر در برخی استان‌های ایران به شرایط نگران‌کننده‌ای رسیده بطوری که بیشتر از ۸۰ درصد جامعه روستایی و ۴۵ درصد جامعه شهری سیستان و بلوچستان فقیر هستند و زمان تخصیص یارانه معیشتی، تقریبا تمام ساکنان این استان بجز گروه بسیار کوچکی مستحق یارانه شناخته شدند.

به گفته این پژوهشگر اقتصاد، ‏بیشتر از ۵۰ درصد جمعیت چابهار، ۴۰ درصد جمعیت بندرعباس و ۳۰ تا ۳۵ درصد جمعیت مشهد حاشیه‌نشین هستند. همچنین فقر خشن به حدی رسیده که بر اساس گزارش وزارت راه و شهرسازی، دهک اول درآمدی برای خانه‌دار شدن به ۲۴۸ سال زمان نیاز دارد.

حجت میرزایی گفته که بر اساس گزارشی که در سال ۱۴۰۰ برای وزارت کار تهیه شده، میزان فعالیت‌های انسان‌ستیز غیررسمی مانند کولبری، شوتی‌ها، زباله‌گردی و … به ۴۰ درصد و در برخی استان‌ها به ۶۰ درصد رسیده است.

آمارهای ارائه شده توسط این اقتصاددان نشان از آن دارد که ۸۵ درصد جمعیت کشور در استان‌هایی زندگی می‌کنند که درآمد سرانه‌شان نصف درآمد سرانه تهران است و ۴۰ درصد جمعیت کشور ساکن استان‌هایی هستند که نرخ بیکاری پایدار و بلند مدت بالاتر از ۱۵ درصد در یک دهه و بیشتر داشته‌اند. ‏این وضعیت در کرمانشاه، لرستان، خوزستان و سیستان و بلوچستان به بیشتر از دو دهه می‌رسد.

از سوی دیگر ‏درآمد سرانه تهران پنج برابر سیستان و بلوچستان است و امید به زندگی مردان این استان بین ۸ تا ۱۰ سال و زنان ۶ سال کمتر از میانگین کشوری است.

حجت میرزایی همچنین گفته که در حال حاضر دغدغه دولت از تأمین زیرساخت‌های توسعه‌ای به تأمین مایحتاج اولیه مانند آب، نان، گاز و کالاهای اساسی رسیده و استان‌های ایران گورستان طرح‌های عمرانی زمین مانده شده‌اند.

کارشناسان اقتصادی همواره نسبت به فقر گسترده در جامعه که عامل آن عملکرد ناکارآمد اقتصادی جمهوری اسلامی است هشدار می‌دهند. فرشاد مومنی اقتصاددان و نزدیک به جناح کارگزاران جمهوری اسلامی نیز امروز سه‌شنبه ۱۳ تیر ۱۴۰۲ گفته که طی دهه ۹۰ و در کمتر از سه سال، جمعیت فقرا دو برابر شد.

فرشاد مومنی افزوده «سیاست شوک درمانی، سیاست فقرزا و فلاکت زا است و حکومت باید به هوش بیاید!در حالی که طی هفتاد سال برنامه ریزی توسعه ای ایران در گذشته، ده ها سال طول می کشید تا جمعیت فقیر کشور دو برابر شود. در دهه ۱۳۹۰ ظرف کمتر از سه سال، اندازه جمعیت فقیر کشور دو برابر شده است.»

به گفته این اقتصاددان «عین همین مسئله برای محیط زیست وجود دارد. گزارش‌های رسمی می‌گوید در سه سال اخیر، ایران حدود ۶۶ رتبه در رنکنیگ بین‌المللی به سمت بحران‌زده‌ترین کشورها در زمینه محیط زیستی سقوط کرده است. در واقع تغییر اقلیمی که به واسطه این سهل انگاری ها به ایران تحمیل شده، باعث شده است که در معرض چه فجایع عظیمی باشیم.»

اینهمه در حالیست که برخی از مقامات جمهوری اسلامی نیز نسبت به تبدیل شدن فقر و بحران‌ اقتصادی به تهدیدی علیه حیات جمهوری اسلامی و بروز اعتراضات گسترده مردم گرسنه هشدار می‌دهند.

منوچهر متکی وزیر خارجه اسبق جمهوری اسلامی که از حامیان ابراهیم رئیسی هم بوده روز گذشته در گفتگویی با وبسایت «تجارت نیوز» با تأکید به اینکه «اعتراضات ۱۴۰۱ همچنان به شکل‌های گوناگون ادامه دارد» گفته که «اگر دولت در ماه‌های آینده تحول ملموسی در وضعیت اقتصادی مردم ایجاد نکند، حتماً با مشکل جدی روبرو خواهد شد.»

به عقیده منوچهر متکی «دولت رئیسی دو مشکل اساسی دارد؛ اول نقشه راه ندارد و برای مردم از این نقشه توضیحی نمی‌دهد. دوم اینکه مدیران کاربلدی در آن دیده نمی‌شود.»

منوچهر متکی همچنین تأکید کرده است «طبیعتاٌ تحریم بر زندگی مردم اثر دارد؛ اما آیا می‌توان گفت که ۱۰۰ درصد مشکلات اقتصادی ما از تحریم است؟ هیچ عاقلی این را نمی‌گوید. عزم رئیسی این بود که بتواند در وضعیت مردم گشایش ایجاد کند. اما آیا در این هدف موفق بود؟ قضاوت عامه با توجه به بخش ملموس زندگی مردم نشان می‌دهد که هنوز این توفیق حاصل نشده و مردم هنوز مشکلات اقتصادی و معیشتی دارند؛ اما مصیبت بالاتر از این آن است که مردم حس کنند زور هیچکس به حل مشکلات نمی‌رسد.»

برگرفته ای از سایت کیهان لندن،۵ جولای ۲۰۲۳