خبرگزاری رویترز در تازه ترین گزارش به افشای ابعاد جدیدی از توافق ایران و ایالات متحده برای تبادل زندانیان و آزادسازی ۶ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران در کره جنوبی پرداخته و می نویسد:
هنگامی که ۶ میلیارد دلار از وجوه مسدود نشده ایرانی در اوایل هفته آینده به بانک‌های قطر منتقل می‌شود، یک نقشه راه با دقت طراحی شده آغاز می‌شود که منجر به خروج پنج شهروند آمریکایی بازداشت شده از ایران و تعداد مشابهی از زندانیان ایرانی در ایالات متحده می‌شود.
به گفته هشت منبع ایرانی و سایر منابع آشنا با مذاکرات که با رویترز صحبت کردند به عنوان اولین گام، ایران در ۱۰ آگوست چهار شهروند آمریکایی را از زندان اوین تهران به حبس خانگی منتقل کرد. آنها در آنجا به نفر پنجمی که قبلاً در حصر خانگی بود پیوستند. در اواخر همان روز، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، این اقدام را اولین گام از روندی خواند که منجر به بازگشت زندانیان دوتابعیتی ایرانی – آمریکایی به خانه می شود. دولت ایالات متحده گفته است که سیامک نمازی، ۵۱ ساله، و عماد شرقی، ۵۹ ساله، و همچنین مراد طاهباز، محیط بان ۶۷ ساله، که تابعیت بریتانیایی نیز دارد در این لیست ۵ نفره هستند. هویت چهارمین و پنجمین آمریکایی که به گفته دو منبع یکی از آنها زن است، فاش نشده است. همچنین مشخص نیست که از طرف ایالات متحده کدام زندانیان ایرانی آزاد خواهند شد.
در مرکز مذاکرات این معامله بین ابرقدرتی که ایران آن را «شیطان بزرگ» می‌نامد و جمهوری اسلامی که واشنگتن آن را حامی تروریسم می‌خواند، کشور کوچک اما بسیار ثروتمند قطر قرار دارد.
یک منبع آگاه در مورد این گفت و گوها گفت که دوحه حداقل هشت دور از مذاکرات با حضور مذاکره‌کنندگان ایرانی و آمریکایی که در هتل‌های جداگانه نشسته بودند و پیام ها بین این دو هتل رد و بدل می شد، برگزار کرده است.
به گفته سه منبع، دوحه یک ترتیب مالی را اجرا خواهد کرد که بر اساس آن هزینه‌های بانکی نقل و انتقال پول را پرداخت می‌کند و نظارت می‌کند که چگونه ایران پول نقد منجمد نشده را خرج می‌کند تا اطمینان حاصل شود که پولی برای اقلام تحت تحریم‌های آمریکا خرج نمی‌شودو همچنین زندانیان پس از مبادله از قطر عبور خواهند کرد.
یک دیپلمات ارشد گفت: «ایران ابتدا خواستار دسترسی مستقیم به منابع مالی بود، اما در نهایت با دسترسی از طریق قطر موافقت کرد. ایران غذا و دارو خواهد خرید و قطر مستقیماً پرداخت خواهد کرد.
به گفته منابع ایرانی و منطقه ای که رویترز با آنها گفت و گو کرده به محض اینکه این پول از طریق سوئیس از کره جنوبی به قطر برسد، مقامات قطری به تهران و واشنگتن دستور خواهند داد تا بر اساس سندی که در اواخر جولای یا اوایل آگوست به امضای دو طرف و قطر رسیده است، گام های بعدی را بردارند. انتظار می رود اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، انتقال به بانک های قطر در اوایل هفته آینده به پایان برسد. زندانیان اسرای آمریکایی از تهران به قطر و زندانیات ایرانی از آمریکا به قطر خواهند رفت و سپس به ایران منتقل خواهند شد.
به گفته دو منبع آگاه ایرانی مطلع از مذاکرات و چند دیپلمات ارشد غربی، پیچیده ترین بخش مذاکرات، تنظیم مکانیزمی برای تضمین شفافیت در انتقال پول و احترام به تحریم های آمریکا بود. ۶ میلیارد دلار از دارایی‌های ایران – درآمد حاصل از فروش نفت – تحت تحریم‌های نفتی و مالی ایالات متحده علیه ایران مسدود شده بود. موضوعاتی که مورد بحث قرار گرفت شامل این بود که چگونه می توان اطمینان حاصل کرد که ایران این پول را فقط برای کالاهای بشردوستانه هزینه می کند و تضمین هایی از قطر برای نظارت بر این روند گرفته می شود.
رویترز به نقل از یک منبع آگاه ایرانی درباره این مذاکرات گفت: برای نجات مذاکرات از شکست، قطر متعهد شد که هزینه های بانکی انتقال وجوه از سئول به سوئیس و متعاقباً به بانک های قطری را پوشش دهد و در عین حال مسئولیت نظارت بر هزینه ها را نیز بر عهده بگیرد.
یک منبع آگاه ایرانی به رویترز گفت : روسای بانک مرکزی ایران و قطر در ۱۴ ژوئن در دوحه برای بحث در مورد انتقال وجوه ملاقات کردند. یکی از مقامات ایرانی گفت که این مذاکرات توسط رابرت مالی فرستاده ویژه ایالات متحده در امور ایران – که اکنون در مرخصی بدون حقوق است – و توسط آبرام پیلی، معاون نماینده ویژه ایالات متحده و علی باقری کنی، مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران هدایت می شد. مهدی صفری، معاون اقتصادی وزیر امور خارجه ایران در دو نشست در قطر برای مذاکره درباره انتقال وجوه به هیئت ایرانی پیوست.
برگفته ای از سایت ایران امروز، ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۳