سازمان حقوق بشر ایران با انتشار گزارشی در آستانهٔ سالگرد جان باختن مهسا (ژینا) امینی می‌گوید «۲۲ تن از معترضان» در اعتراضات یک سال گذشته از جمله «چهار کودک و هشت زن با خودکشی یا مرگی مشکوک از دنیا رفته‌اند».
این سازمان روز جمعه،۲۴ شهریورماه، با اشاره به «ممانعت جمهوری اسلامی از انجام تحقیقات بی‌طرفانه» در مورد کشته‌شدگان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» اسامی و عکس‌های ۲۲ معترض را منتشر کرد که به شکل «مشکوک» و «در ارتباط با اعتراضات» جان‌باخته‌اند.
سازمان‌ها و نهادهای مختلف حقوق بشری در حالی گزارش خود در مورد جزئیات سرکوب معترضان ایران را در سالگرد اعتراضات منتشر می‌کنند که گزارش‌های رسیده از داخل ایران حاکی از افزایش فضای امنیتی و حضور نیروهای سرکوب در شهرهای مختلف ایران است.
با وجود این، مناطق مختلفی از شهرهای تهران، کرج، مشهد و شیراز شامگاه جمعه بار دیگر شاهد شعارهای شبانه جمعی از مردم معترض، به ویژه شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «زن، زندگی، آزادی» بود.
سازمان حقوق بشر ایران در گزارش روز جمعه خود با اشاره به تلاش نهادهای مدافع حقوق بشر برای مستندسازی پرونده کشته‌شدگان اعتراضات اعلام کرد: «طی این اعتراضات دست‌کم ۵۵۱ معترض، ازجمله ۶۸ کودک و ۴۹ زن، به‌دست نیروهای امنیتی به قتل رسیدند.»
این سازمان با بیان این که «مناطق کردنشین و بلوچ‌نشین بیشترین کشته‌شدگان را داشته‌اند» اعلام کرد: «بیشترین کشته‌ها به ترتیب از استان‌های سیستان و بلوچستان، تهران، کردستان، آذربایجان غربی و مازندران بوده‌اند.»
بر اساس این گزارش «اکثر کشته‌شدگان با سلاح گرم یا ضربات باتون به قتل رسیدند» و نهادهای رسمی جمهوری اسلامی «تمام تلاش خود را به کار بردند» تا کشته شدن این معترضان را «انکار یا با ارائه اطلاعات غلط، اخبار مربوط به مرگ ایشان را مخدوش کنند».
محمود امیری مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران نیز در این مورد اعلام کرد: «همهٔ افرادی که در این جنایات مشارکت داشتند، از علی خامنه‌ای و سران جمهوری‌اسلامی گرفته تا تمام نیروهای سرکوبگر، باید در قبال جنایات خود پاسخگو شوند.»
رادیوفردا خود تا زمان انتشار این گزارش موفق شده است هویت ۳۷۳ تن از کشته‌شدگان را تأیید کند که دست‌کم ۵۸ نفر آنها کودک زیر ۱۸ سال و ۴۳ نفر هم زن هستند. این احراز هویت از طریق منابع مستقل رادیو و نیز تماس با خانواده‌ها، نزدیکان کشته‌شدگان و شاهدان عینی انجام گرفته است.
بسیاری از مقام‌های جمهوری اسلامی در رده‌های مختلف، از مقام‌های سیاسی تا امنیتی و انتظامی، در هفته‌های اخیر به صراحت از احتمال اوج‌گیری اعتراضات در «سالگرد مهسا امینی و آغاز اعتراضات زن، زندگی، آزادی» ابراز نگرانی کرده‌اند.
شماری از این مقام‌های حکومتی از جمله احمد خاتمی، عضو مجلس خبرگان، معترضان را به «سرکوب» و «لِه کردن» در صورت اوج‌گیری دوباره اعتراضات خیابانی تهدید کرده‌اند.
علاوه بر استقرار گسترده نیروهای یگان ویژه در سطح چند شهر به‌ویژه شهرهای استان کردستان طی چند روز اخیر، موارد متعددی از بازداشت معترضانی که سابقه دستگیری در جریان اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» دارند، بازداشت کنشگران حقوق زنان، و بازداشت گسترده خانواده‌های معترضان کشته شده گزارش شده است.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۳