از ابتدای ماه مهر ۱۴۰۳؛ تغییر محتوای کتاب‌های کلاس اولی‌ها

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، از نهایی شدن طرح جمهوری اسلامی برای ایجاد تغییرات محتوایی در کتاب‌های درسی و اجرای آزمایشی آن برای کلاس اولی‌ها از ابتدای مهرماه ۱۴۰۳ خبر داد.

علی لطیفی جمعه شب ۱۷ آذر ماه در یک برنامه تلویزیونی این تغییرات را در راستای «آماده کردن دانش آموز» برای «زندگی» دانست و گفت و برنامه درسی نیز باید بر این اساس تنظیم شود.

لطیفی در مورد چگونگی ایجاد تغییرات محتوایی در درس‌ها گفت که در خصوص مقطع «متوسطه دوم» بستگی به این دارد که طراحی که انجام می‌شود به چه نحوی خواهد بود و «تا زمانی که نقشه پشت کتاب درسی را اصلاح نکنیم نمی‌توانیم دست در کتاب درسی ببریم.»

این مقام مسئول «نقشه پشت» کتاب‌های درسی را شایستگی‌های مورد نظر جمهوری اسلامی دانسته و تاکید کرده که برنامه‌های درسی به میزان قابل توجهی بر اساس این شایستگی‌های پایه، محتوا را طراحی می‌کنند.

این تغییرات بنیادین از پایه اول در حالی است که رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ۲۹ شهریور ماه از اعمال تغییرات در محتوای برخی از کتاب‌های درسی در سال تحصیلی جدید خبر داده بود.

این وزیر دولت ابراهیم رئیسی تاکید کرده بود که در محتوای ۵۶ عنوان کتاب درسی در سال تحصیلی جدید تغییراتی اعمال شده است که به ادعای این مقام دولتی این تغییرات «تابع یک فرایند حساب‌شده و علمی است که در قالب بسته‌های آموزشی مکمل می‌شود و بعد به تغییر محتوا می‌رسد.»

ایجاد تغییرات در کتب درسی به درخواست علی خامنه‌ای در دستور کار مقامات وزارت آموزش و پرورش صورت گرفته است.
برهمین اساس و در شهریور سال گذشته، وزارت آموزش و پرورش از تغییر محتوای ۲۰۰ کتاب درسی به دستور رهبر جمهوری‌اسلامی خبر داده بود.

در همین راستا «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش» با رویکرد اجرای منویات علی خامنه‌ای در ایران توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی که منصوب او است تهیه و به اجرا گذاشته شد و وزیر آموزش پرورش در ۲۱ آبان سال جاری گفت که طبق این سند کتب درسی باید متناسب با «جنسیت» دختران و پسران متفاوت شود.

«تفکیک جنسیتی» تنها رویکرد جمهوری اسلامی در ایجاد تغییرات محتوایی کتاب‌های درسی نیست و در همین زمینه مدیر کل «امور شاهد و ایثارگران» وزارت آموزش و پرورش بهمن ماه سال ۱۴۰۱ از رویکرد جدید این وزارتخانه در آموزش خبر داده و گفته بود «ترویج فرهنگ شهادت در مدارس آغاز شده و محتوای کتب درسی نیز با اين رویکرد تغییر می‌کند.»

زهرا پناهی روا تاکید کرده بود که کتاب‌های درسی به مرور تغییر می‌کنند و همه موضوعات مرتبط با «ترویج شهادت را در تغییرات پیشرو در نظر داریم.»

این تغییرات به درخواست مستقیم علی خامنه‌ای در دستور کار قرار گرفته است و در ۱۷ اردیبهشت ماه نیز یک مقام وزارت «علوم، تحقیقات و فن‌آوری» ایران از آغاز برنامه‌ریزی برای «اصلاح» محتوای درسی دانشگاه‌ها با همکاری «بیش از ۷ هزار» عضو «هیات علمی» خبر داده بود.

تغییر محتوای کتب درسی سال‌ها است که یکی از دغدغه‌های رهبر جمهوری اسلامی است. علی خامنه‌ای بارها نسبت به محتوای کتاب‌های درسی حساسیت نشان داده و خواستار بازبینی در محتوای مفاد درسی شده است. او در اردیبهشت سال ۱۴۰۱ در دیدار با جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور گفت که «مطالب بی‌فایده کتب درسی باید حذف شود.»

مطالبه علی خامنه‌ای نسبت به تغییر محتوای آموزشی از دهه ۷۰ شمسی کلید خورد. او در یکی از سخنرانی‌های خود در سال ۱۳۷۹ و در دیدار با «طلبه‌ها» خواستار برنامه‌ریزی برای تحول در نظام درسی و کتاب‌های درسی مراکز آموزشی بزرگ کشور به خصوص آموزش و پرورش شد.

در اردیبهشت سال ۱۳۹۳ نیز رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با معلمان و فرهنگیان گفت که باید در این سیستم چه از لحاظ قالب و چه از لحاظ محتوا تغییراتی رخ دهد.

برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی، ۹ دسامبر ۲۰۲۳