خودکشی زنجیره‌ای پنج دانش‌آموز در آبدانان

چهار تن از دانش‌آموزانی که خودکشی کردند زن بودند و سه تن از آنها هم‌مدرسه‌ای. یک کارشناس سلامت روان گفته از فروردین تا شهریور ۱۴۰۲ هم ۱۱ دانش‌آموز اقدام به خودکشی کردند.

معاون امور اجتماعی فرمانداری آبدانان خودکشی پنج دانش‌آموز را تایید کرد. او گفت آنچه موجب نگرانی شده این است که این دانش‌آموزان به یک شکل واحد خودکشی کرده‌اند.

ساناز قمبری که به تازگی دوره دبیرستان را به پایان رسانده بود، باران قمبری، دانش‌آموز متوسطه اول، آتیا نوری، هفده ساله، عبداللهی یک دختر دانش‌آموز سال دوم متوسطه و فایز سعادت، دیپلمه پنج دانش‌آموز شهر آبدانان هستند که روزنامه اعتماد بر اساس بررسی‌هایی که انجام داده است می‌گوید طی پنجاه روز اخیر دست به خودکشی زده‌اند.

معاون امور اجتماعی فرمانداری آبدانان، شهری که در جریان اعتراض‌های گسترده به قتل ژینا (مهسا) امینی از کانون‌های اعتراض بود، خودکشی این پنج تن را تایید کرده است اما توضیح بیشتری در باره آن نداده و تنها گفته پس از تشکیل هفت جلسه برای بررسی این موضوع «این مساله مسلم است که پای سلامت روان در میان است.»

آنیتا نوری، ساناز قمبری و باران قمبری هم‌مدرسه‌ای بودند که به گفته عموی آنیتا به یک شیوه دست به خودکشی زدند. او گفته برادرزاده‌اش مشکل مالی و خانوادگی نداشته و پیش از خودکشی یک یادداشت که نوشته بود «ببخشید بچه‌های خوبی نبودیم برای شما» به جای گذاشته است.

پدر ساناز قمبری هم وجود هرگونه مشکل مالی و خانوادگی و تاثیر آن در خودکشی فرزندش را رد کرده است. او گفته که وضع مالی خودش، خانواده باران مناسب است. با این حال اضافه کرده:

اما در اینجا همه فقیر هستند. من خودم در این سن و سال از هشت صبح کار می‌کنم تا شش بعدازظهر. نه کاری برای جوان‌ها هست، نه امیدی که از اینجا بروند.

پدر ساناز قمبری در باره دلیل خودکشی فایز سعادت، جوانی که برای استخدام در یک نهاد نظامی اقدام کرده اما گزینش نشده بود، گفته: خانواده‌اش فقیر هستند، رفتن به نظام تنها امیدش بود. بعد این را رد صلاحیت کردند. این بچه خیلی صالح بود. ولی چه شد؟ خودکشی کرد.

خلاف اظهارات بستگان ساناز قمبری و آنیتا نوری که وجود هرگونه تنش و مشکل خانوادگی را انکار کرده‌اند، الهام قاسمی‌نژاد، مسئول واحد سلامت روانی و اجتماعی مرکز بهداشت آبدانان دلیل خودکشی باران قمبری را «درگیری‌های مداوم او با خانواده» بر سر نوع پوشش و رفتارهایش که او آن را «پسرانه» توصیف کرده، عنوان کرده است. او به «اعتماد» گفته: باران ۱۳ساله، دوست داشته آزادانه لباس بپوشد و آن‌طور که برخی می‌گویند بعضی رفتارهای پسرانه داشته است، این مساله باعث درگیری‌های مدام او با خانواده و به خصوص پدرش بوده. این درگیری‌ها گاهی بسیار شدید بوده و منجر به آن شده است که در تابستان پدر باران برای مدتی گوشی او را از او بگیرد و محدودش کند. خودکشی او بعد از یک مشاجره با پدرش رخ داده است. به این صورت که باران به طبقه بالای خانه رفته و خودش را با شال حلق‌آویز کرده است.

این کارشناس سلامت روان علت خودکشی افروز عبداللهی را هم «درگیری خانوادگی بر سر روابط دوستی» بیان کرده است: باران یک دوستی نوجوانانه داشته است که آن طور که انتظار داشته، پیش نرفته و بعد از یک مشاجره که منجر به آسیب دیدن دستش شده، پدرش از این ماجرا مطلع شده و با او مشاجره کرده است. این مشاجره، به مساله به هم خوردن آن رابطه دوستی و غم از دست دادن باران اضافه شده و افروز در یک رفتار تکانشی در کمد لباسش خودکشی کرده است.

ساناز قمبری و آنیتا نوری هم که به گفته عبداللهی‌نژاد مشغول درس خواندن برای کنکور بودند «وسواس» و «اضطراب» داشتند. او ادعا کرده ساناز یک بار در خرداد امسال «اقدام به خودکشی کرد.»

حرف‌زدن در باره خودکشی، ممنوع!

روزنامه‌نگاران در آبدانان به اعتماد گفته‌اند که فضای بدی در شهر حاکم شده است. بهروز مردانی به صورت مشخص گفته «حرف‌زدن در این مورد می‌تواند گرفتاری‌هایی به همراه داشته باشد. ما هم از این وضعیت ناراحت هستیم و فکر نمی‌کنیم سکوت رسانه‌ها به کسی کمکی بکند.»

به گفته او در هفته‌های قبل مدیران دولتی از جمله وزیر کشور، استاندار و برخی از مدیران بهزیستی برای بررسی خودکشی سریالی دانش‌آموزان به آبدانان رفتند اما «تنها حرف زدند و رفتند.»

در آبدانان به گفته مقام‌های دولتی یک گروه کارشناسی برای بررسی موضوع تشکیل شده است. معاون اجتماعی فرماندار از تشکیل هشت جلسه کارگروه خبر داده است.

اقدام به خودکشی ۱۲۰ نفر در یک سال

آبدانان در استان ایلام از جمله مناطق فقیر و محروم در ایران به شمار می‌رود. در پاییز ۱۴۰۱ همزمان با خیزش زن، زندگی، آزادی در سراسر ایران، آبدانان یکی از شهرهایی بود که برای چند شب متوالی اعتراض‌ها در آن شدت گرفت. منابع نزدیک به فعالان کُرد و حقوق بشر از بازداشت ده‌ها تن از معترضان در آن دوره خبر دادند.

تا به حال شواهدی مبنی بر اینکه دانش‌آموزانی که اقدام به خودکشی کردند در جریان اعتراضات سال گذشته حضور داشتند یا بازداشت شده باشند، وجود ندارد.

در این شهر که نرخ بیکاری به گفته مسئولان محلی بالا است و «جوانان هیچ امیدی به آینده ندارند»، در سال ۱۴۰۱، ۱۲۰ مورد اقدام به خودکشی گزارش شده است. قاسمی‌نژاد به اعتماد گفته: «سال گذشته در آبدانان ۱۲۰ نفر اقدام به خودکشی کرده‌اند، امسال از فروردین تا شهریور، یازده دانش‌آموز اقدام به خودکشی کرده‌اند.»

در سال ۱۳۹۷ نیز یک دانش‌آموز در این استان به دلیل فقر خودکشی کرد.

با وجود اینکه نهادهای دولتی نرخ بیکاری در این منطقه را کمتر از ۱۲ درصد گزارش می‌کنند، رسانه‌های محلی اما از بیکاری گسترده جوانان خبر می‌دهند و می‌گویند که طی سال‌های اخیر بسیاری از جوانان برای یافتن کار زادگاهشان را ترک کرده‌اند.

استان ایلام که آبدانان یکی از شهرهای آن است در سال‌های اخیر یکی از مناطق با نرخ اقدام به خودکشی بالا بوده است. در روزهای گذشته دو کارگر اخراجی پتروشیمی چوار در این استان اقدام به خودکشی کردند. چهار تن از کارگران این پتروشیمی نیز در فاصله مرداد ۱۴۰۱ تا مرداد ۱۴۰۲ خودکشی کردند.

برگرفته ای از سایت رادیو زمانه، ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳