در روزهای منتهی به دوازدهمین دور انتخابات مجلس شورای اسلامی و انتخابات مجلس خبرگان رهبری نیز جمهوری اسلامی نتوانسته وضعیت اقتصادی کشور را کنترل کند. قیمت‌ها در بازار طلا و ارز با افزایش روبروست و دلار به کانال ۵۸ هزار تومان بازگشته است. بازار بورس با ریزش شدیدی روبرو شده و اکثر نمادهای بازار سرمایه سرخ شده‌اند.
سیاست‌های دولت برای آرام نگه داشتن بازارهای مختلف تا برگزاری دو انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری شکست خورده است. قیمت ارز امروز دوشنبه هفتم اسفندماه با افزایش چشمگیری روبرو شده و ارزش ریال همچنان در حال سقوط است. در بازار بورس نیز شاخص مسیر ریزش هفته گذشته را ادامه داده و اکثر نمادها امروز در بازار قرمز شدند.
قیمت ارزهای رایج در بازار آزاد ایران امروز دوشنبه هفتم اسفندماه با افزایشی پرسرعت روبرو بود. قیمت هر دلار تا ظهر روز دوشنبه به ۵۸ هزار و ۱۰۰ تومان افزایش یافت. قیمت هر یورو به ۶۳ هزار و ۱۰۰، قیمت هر درهم امارات به ۱۵ هزار ۷۸۰ تومان و قیمت هر پوند بریتانیا به مرز ۷۴ هزار تومان رسید.
همچنین با وجود کاهش ۲/۲۲ دلاری قیمت هر اونس طلا (۲۰۳۲ دلار) در مبادلات روز دوشنبه بازار جهانی، در بازار طلای ایران قیمت‌ها افزایش یافته است. هر سکه کامل طلا به ۳۳ میلیون و ۶۵۰ هزار تومان، نیم سکه به قیمت ۱۸ میلیون و ۸۵۰ هزار و ربع سکه به قیمت ۱۱ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان فروخته شد.قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز دو میلیون و ۸۷۰ هزار تومان اعلام شده است.
بازار سهام نیز وضعیت متلاطم هفته گذشته را ادامه داده است و دومین سقوط سنگین شاخص هم‌وزن از ابتدای دی‌ماه را رقم زد.
شاخص کل بورس تهران ۱۶ هزار و ۷۰۰ واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح ۲ میلیون و ۴۹ هزار و ۴۳۷ واحد رسید.
شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با کاهش ۱۰ هزار و ۶۸۹ واحدی در رقم ۷۱۲ هزار و ۴۸۹ واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با افت ۲۵۲ واحدی به رقم ۲۴ هزار و ۳۸۷ واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با ریزش ۲ هزار و ۴۳۷ واحد به سطح ۱۳۱ هزار و ۹۱۴ واحد رسید.
همچنین در پایان کار بورس امروز، حدود ۳۴۹ میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد. همچنین تا ظهر دوشنبه حدود ۳۵۶ میلیارد تومان پول حقیقی از صندوق‌های درآمد ثابت بورسی خارج شد.
خبرگزاری «مهر» در گزارشی از وضعیت بازار بورس در روز دوشنبه هفتم اسفندماه با عنوان «بورس خونین شد» نوشت شاخص کل بورس در انتهای معاملات امروز با ریزش سرسخت بیش از ۱۶ هزار واحدی مواجه شد، ارزش معاملات خرد در کمترین میزان قرار دارد و با این حال وضعیت بورس به هیچ عنوان خوب نیست.
این گزارش افزوده که ۵۶۰ نماد بورسی در وضعیت منفی قرار دارند که از میان ۱۰۳ نماد در صف فروش قرار گرفتند، تنها ۹۱ نماد در وضعیت مثبت قرار داشتند که از بین آنها تنها ۳۴ نماد در وضعیت صف خرید قرار گرفتند.
در بازارهای دیگر نیز وضعیت تورم به همراه رکود ادامه دارد. در این میان تورم در بازار مواد غذایی اقشار حقوق‌بگیر و تنگدست را بیش از گذشته زیر فشار معیشتی قرار داده است.
وبسایت «تجارت نیوز» با اشاره به جزییات آمارهای تورم در بهمن امسال نوشته شاخص قیمت مصرف‌کننده در بهمن ۱۴۰۲ که از سوی مرکز آمار ایران منتشر شده نشان می‌دهد ۱۲ گروه مورد محاسبه در ۱۲ ماه منتهی به یازدهمین ماه سال تورم بین ۲۰ تا ۶۳ درصدی داشته‌اند.
احسان سهرابی فعال کارگری در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» گفته «شاخص‌های مرکز آمار ایران، نرخ تورم خوراکی‌ها در سه سال متوالی از شهریور۱۳۹۹ تا شهریور ۱۴۰۲، به ترتیب ۶۳، ۷۹ و ۳۷ درصد بوده و در مجموع خوراکی‌ها در این فاصله ۱۴۵ درصد گران شده‌اند. زیراقلام آنها مانند شیر، پنیر و تخم‌مرغ که اقلام مهم خوراکی محسوب می‌شوند، در این سه سال، ۱۴۹ درصد، روغن و چربی‌ها، ۲۷۸ درصد، میوه و خشکبار نیز ۱۰۶ درصد تورم داشته‌اند. یکی دیگر از اقلام مهم زندگی، نرخ اجاره خانه است. نرخ اجاره خانه در این سه سال، بیش از ۸۰ درصد گران شده است. همچنین در این بازه زمانی، بهداشت و درمان تورم ۱۰۷ درصدی داشته است.»
این فعال کارگری افزوده «بر اساس برآوردها از سوی نهادهای رسمی، میانگین نرخ فقر در نیمه دهه ۸۰ در کشور ۱۵ درصد یعنی به ازای هر شش نفر یک نفر، نیمه اول دهه ۹۰ ، حدود ۲۰ درصد و در سال ۱۴۰۰ به حدود ۳۱ درصد یعنی به ازای هر سه ایرانی یک نفر رسید. این نشان می‌دهد که فقر در جامعه رشد دو برابری داشته است.»
احسان سهرابی افزوده که «اگر شهریور ۹۷ که سال شروع مجدد تحریم‌هاست را مبنای محاسبه قرار دهیم، تاکنون نرخ تورم خوراکی‌ها به بیش از ۹۰۰ درصد رسیده است؛ این رشد آثار و تبعات مهلکی بر جامعه گذارده است. قطعاً اثرات این تورم سنگین بر دهک‌های پایین بسیار سنگین‌تر بوده؛ فشار مداوم، جان و توان جامعه فقیر را گرفته است؛ در عین حال، این تورم کمرشکن پس‌انداز خانوارهای متوسط را به صفر رسانده و آنان را به سمت فقیر شدن سوق داده است.»
گسترش فقر و ناتوانی اکثر خانوارهای ایران برای تأمین حداقل غذای روزانه دیگر قابل انکار نیست و حتی خبرگزاری‌های نهادهای حکومتی نیز به این موضوع معترف هستند.
خبرگزاری «تسنیم» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در گزارشی به موضوع کاهش قدرت خرید خانوار پرداخته است.
حمیدرضا امام قلی‌تبار بازرس مجمع عالی نمایندگان کارگران کشور در گفتگو با خبرگزاری «تسنیم» گفته است: در شرایط فعلی خط فقر برای یک خانواده ۴ نفره از مرز ۲۵ میلیون تومان فرار رفته و حقوق کارگر توان تأمین حتی پنجاه درصد معیشت آن را ندارد.
حمیدرضا امام قلی‌تبار با اشاره به مقاومت دولت برای افزایش دستمزد کارگران به بهانه تورم‌زا بودن، گفته «سناریوی مضحکی که بیان می‌شود دستمزد باعث تورم است. سال گذشته با افزایش ۲۷ درصدی مزد و تورم ۴۵ درصدی شکست خورد و ثابت کرد که افزایش دستمزد ربطی به تورم ندارد.»
وضعیت آشفته در اقتصاد ایران در حالیست که جمعه هفته جاری، یازدهم اسفندماه، قرار است دو انتخابات مجلس شورای اسلامی مجلس خبرگان رهبری برگزار شود. در حالیکه پیشتر برآوردها و نظرسنجی‌های درون کشور نشان از کاهش مشارکت مردم در انتخابات و حتی بی‌اطلاع بودن نیمی از شهروندان از تاریخ انتخابات داشته، تلاطم در بازارهای اصلی مانند ارز و بورس هم بدون شک بر مشارکت انتخاباتی موثر خواهد بود.
در همین رابطه بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی گفته که «بخشی از مردم که یک تمایلی برای عدم مشارکت در انتخابات نشان می‌دهند دلیل اصلی خود را مشکلات معیشتی و اقتصادی کشور ذکر می‌کنند، یک عده با تعداد خیلی کمتری هم مسائلی مثل عدم تأثیرگذاری مشارکت‌شان در سرنوشت‌شان، عدم تأثیرگذاری نهاد مجلس و ادراک فسادی که ناشی از اخبار است را به عنوان عامل عدم تمایل برای مشارکت در انتخابات ذکر می کنند.»
بابک نگاهداری در گفتگو با وبسایت «شفقنا» تلاش کرده مردم را به مشارکت در انتخابات تشویق کند و گفته «اگر به دنبال منافع ملی کشور در عرصه بین‌المللی هستیم، مشارکت در این انتخابات قدرت چانه‌زنی نظام را بالا می برد، اگر دنبال اعتماد عمومی و انسجام اجتماعی باشیم، با مشارکت و گفتگوهای جمعی این امر حاصل می‌شود. اگر دنبال مبارزه با فساد هستیم، نظارت جمعی با مشارکت حداکثری است که شکل می‌گیرد، اگر دنبال عدالت هستیم، چه عدالتی بالاتر از اینکه فرصت برابر برای همه آحاد جامعه برای شرکت در انتخابات و رأی دادن و فرصت دادن باشد.»
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی افزوده که «با توجه به اینکه هنوز ۲۵ درصد از مردم برای شرکت یا عدم شرکت در انتخابات تصمیم نگرفتند، اگر بتوانیم با تبیین صحیح از نقش و عملکرد مجلس و تبیین اهمیت مشارکت مردم در انتخابات و حل مسائل و مشکلات معیشتی مردم را به مشارکت در انتخابات ترغیب کنیم، اقدام بسیار مهمی را انجام دادیم.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۷ فوریه ۲۰۲۴