در حالی که دولت جمهوری اسلامی از اجرای مرحله سوم «طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک» از ۱۸ فروردین خبر داده، یک خبرگزاری در ایران هدف دولت جمهوری اسلامی در این طرح را تبلیغات دانست و اعلام کرد این ادعای دولت که قرار است بخشی از کمبودهای سفرههای خانوارهای فرودست با تامینِ «مواد مغذی و پروتئینی» جبران شود، واقعیت نداشته و در عمل هیچ تاثیری در معیشت خانوادههای فرودست نخواهد داشت.
خبرگزاری ایلنا، وابسته به تشکل حکومتی «خانه کارگر» در گزارشی نوشته است که وزیر کار مدعی است دریافتی کارگران محدود به دستمزد و مزایای مزدی نیست، «یارانه و کالابرگ» هم هست اما یارانه و کالابرگی که وزیر کار از آن دم میزند حتی به اندازه ده درصد هم قابل تحقق نیست.
این خبرگزاری به نقل از یک کارگر نوشته است برای دریافت «فجرانه» یک خانوار سه نفره اعلام کردند باید بیش از ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان خرید داشته باشید تا ۶۶۰ هزار تومان فجرانه بگیرید.
اجبار به خرید اقلام مشخص، از مراکز مشخص تا سقف بودجهای مشخص از مواردی است که کالابرگ را فاقد جذابیت کرده است و مازیار گیلانی نژاد، فعال کارگری، با انتقاد از این مدل یارانهپردازی میگوید: «اطمینان دارم که بسیاری از کارگران و فرودستان از چنین کالابرگی استفاده نخواهند کرد.»
به گفته گیلانی نژاد «طرح کالابرگ، طرحی کاملاً غیرموثر است که هیچ نفعی برای دهکهای فرودست ندارد فقط به نفع افزایش فروش در فروشگاههای خاصِ غیر خصوصی است.»
این انتقادات در حالی است که دولت اعلام کرده که مرحله سوم طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک از ۱۸ فروردین آغاز میشود و در این طرح «شرط ۲۰۰ هزار تومان حداقل خرید از یارانه» حذف شده و اعتبار تشویقی مشمولان به ازای هر نفر از ۱۲۰ به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.
طرح «فجرانه» به مناسبت ۲۲ بهمن سال قبل و با ابعاد تبلیغاتی وارد اقتصاد ایران شد و جهانگیر لقایی، اقتصاددان، ۲۶ بهمن، به صدای آمریکا گفت که سیدرصد جمعیت ایران که در فقر مطلق به سر میبرند، حداکثر ۸۰۰ کالری در روز دریافت میکنند.
لقایی طرح «تبلیغاتی» افزایش «۲۲۰ هزارتومانی کالابرگ الکترونیکی» را که ۲۴ بهمن ماه توسط مقامات وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام شده بود بیفایده خوانده و گفته بود: «این طرح دردی را دوا نمیکند.»
این اقتصاددان مقیم آلمان، با مقایسه شرایط تغذیه اردوگاههای آلمان و روسیه و افراد مطلقا فقیر در ایران، گفت: «نازیها روزانه ، ۵۰۰ کالری غذا به زندانیان میدادند و روسیه استالین تا هشتصد کالری؛ یعنی درست سیدرصد از جمعیت ایران دارد در این اردوگاههای مرگ زندگی میکند.»
علاوه بر جمعیت مطلقا فقیر، به گفته لقایی، براساس آمار رسمی «اکنون ۶۵ درصد جمعیت ایران زیر خط فقر هستند و فقط ۱۸۰۰ کالری در روز غذا به آنها میرسد.»
کالابرگ «فجرانه» به عنوان مکمل کالابرگ الکترونیک مطرح شده است. کوپن با عنوان «کالابرگ الکترونیک» از دوشنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ به طور رسمی به اقتصاد ایران بازگشت.
خرداد ماه سال گذشته، جمشید اسدی، اقتصاددان ساکن پاریس، در گفتوگو با بخش فارسی صدای آمریکا درباره بازگشت کوپن به اقتصاد ایران گفته بود جمهوری اسلامی نمیتواند با کوپن با سال سخت اقتصادی مبارزه کند چرا که تورم «به شدت» بالا است و رکود تولیدات کشاورزی هم وجود دارد.
برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی،۱ آپریل ۲۰۲۴