مختار وفایی
به گفته دبیر شورای ملی زعفران، مصرف زعفران در داخل پیش‌تر تا حدود ۲۵ درصد بود اما اکنون به ۱۰ تا ۱۲ درصد رسیده است.
منوچهری کاهش مصرف داخلی به دلیل افزایش قیمت زعفران را تایید کرد و گفت با توجه به پایین و ثابت بودن سطح درآمد افراد، طبیعی است که مصرف زعفران به دلیل گران شدن آن کاهش پیدا کند.
این فعال صنفی ثابت نبودن قیمت‌ها، نوسان‌های ارزی و قاچاق زعفران را از مهم‌ترین مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان زعفران برشمرد و گفت زعفران ایران به صورت قاچاق به برخی کشورها مانند افغانستان منتقل می‌شود و از آنجا با نام و نشان تجاری این کشورها در بازارهای جهانی به فروش می‌رسد.
منوچهری در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، ناترازی تولید و صادرات زعفران افغانستان را مثال زد و گفت: «طبق اعلام وزارتخانه‌های مربوطه در افغانستان میزان تولید آن کشور حداکثر حدود ۲۱ تن و میزان صادرات آن حدود ۶۹ تن بوده است. مابه‌التفاوت میزان صادرات رسمی تا تولیدشان را از چه منبعی تامین کرده‌اند؟»
به گفته دبیر شورای ملی زعفران، این میزان افزایش در واقع زعفران ایران بوده که از افغانستان صادر شده است. همین کار قبلا در کشورهای دیگری مانند اسپانیا، چین، ایتالیا و یونان هم انجام می‌شد که حالا ترکیه نیز به این جمع پیوسته است.
از آنجا که زعفران ایران شناسنامه ندارد، این کشورها نامشان را روی بسته‌بندی درج و آن را به بازارهای جهانی عرضه می‌کنند.
دبیر شورای ملی زعفران هشدار داد با توجه به بازارسازی‌های این کشورها، آن‌ها می‌توانند تولیداتشان را با زعفران ایران جایگزین کنند و بازار زعفران ایران را که با زحمت ساخته شده است، از بین برود.
او ضمن انتقاد از ناکارآمدی در مدیریت تولید و صادرات زعفران گفت: «عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادرکننده زعفران دنیا را یدک می‌کشیم، اما توان تنظیم قیمت ثابت در بازار جهانی زعفران را هم نداریم؛ در حالی که ما باید بتوانیم قیمت زعفران در بورس جهانی را تعیین کنیم.»
پیش‌تر، حبیب‌الله مظفری، مشاور مدیریت صادرات زعفران، گفته بود که در حال حاضر پنج کشور اسپانیا، چین، افغانستان، امارات متحده عربی و هنگ‌کنگ فعالانه به عرصه تولید و صادرات زعفران وارد شده‌اند. چین و افغانستان در عرصه تولید زعفران هم مطرح‌اند اما کشورهای اسپانیا، امارات متحده عربی و هنگ‌کنگ در زمینه فروش و بازاریابی زعفران فعالیت می‌کنند.
داده‌های گمرک نشان می‌دهد در ۱۰ ماهه ابتدایی سال گذشته، ۱۷۸ تن زعفران صادر شد که نسبت به سال ۱۴۰۰ کاهشی ۱۷ درصدی داشت. این رقم در شش ماهه نخست ۱۴۰۲ به حدود ۷۲ تن رسید اما رسانه‌های دولتی ادعای افزایش صادرات زعفران را مطرح کردند.
خبرگزاری دولتی ایرنا روز ۱۸ شهریور از قول روح‌الله لطیفی نوشت که در پنج ماه نخست امسال، ۸۱ هزار و ۵۲۱ کیلوگرم زعفران به ارزش ۸۸ میلیون دلار به ۴۷ کشور دنیا صادر شد که نسبت به مدت مشابه، ۶۶ درصد در وزن و ۵۲ درصد در ارزش رشد داشت. این ادعا در حالی است که در سال ۱۴۰۰ و قبل از آن، میزان صادرات زعفران ایران بالغ بر ۲۳۰ تن در سال بود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۲ آپریل ۲۰۲۴