با وجود اظهارنظرهای مقامات رسمی مبنی بر مشارکت گسترده مردم در انتخابات، گزارش‌های رسیده به ایندیپندنت فارسی از بخش‌های مختلف شهر تهران و چندین شهر دیگر نشان می‌دهد، برخلاف دوره‌های قبل مشارکت مردمی در انتخابات، با کاهش جدی مواجه بوده و حوزه‌های رای گیری در بخش‌های مختلف تهران و شهرهای دیگر، به صورت «معنی‌داری» خلوت بوده است.
آيت‌الله خامنه‌ای در چندین نوبت از مردم خواسته است که برای «ایران» و «منافع ملی» در انتخابات شرکت کنند. این در حالی است که برگزاری انتخابات تنها چندین ماه پس از کشته‌شدن صدها تن از معترضان در خیابان‌های شهرهای مختلف کشور و نیز بعد از رسوایی مربوط به سقوط هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های سپاه پاسداران و نیز فشار اقتصادی روز افزون در کنار بی‌اعتمادی گسترده به مسئولین برای حل مشکلات جاری کشور، سایه سنگین خود را بر انتخابات مجلس یازدهم انداخته است.
یک متخصص کامپیوتر در مرکز شهر تهران به ایندیپندنت فارسی گفت: «عملکرد دولت و به خصوص مجلس و به خصوص لیست امید و به خصوص انفعال آقای خاتمی بیشترین ضربه را به مشارکت عمومی زد. بسیاری از افرادی که من می‌شناسم و از قشر تحصیل کرده و طبقه متوسط فرهنگی هستند در انتخابات شرکت نکردند. شاید این افراد در شرایط ایده‌ال به اصلاح‌طلبان رای می‌دادند. اما اصلاحات عملکرد بسیار بدی رو در این مدت، به خصوص این سه، چهار سال اخیر داشتند. شکافش با مردم بیشتر و چسبندگی و آویزان شدنش به قدرت زیاد بود.»
یک فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت در منطقه حسینیه ارشاد به ایندیپندنت فارسی گفت: «من خودم مسجد هدایت و حسینیه ارشاد رو حدود ظهر سرکشی کردم و خیلی خلوت بود. تقریبا در هر حوزه شاید حداکثر حدود ۱۰ تا ۲۰ نفر بودند، در صورتی‌که سال ۹۴ در همین حوزه ها باید دو ساعت در صف معطل می‌شدی. اکثر نیروهای خودشون و سربازها هستند. مردم عادی بخصوص شمال شهر خیلی کم حضور دارند. مسجد جمعه در کرج هم که مرکز این شهر است خلوت بود.»
او در خصوص فضای عمومی شهر گفت: «اصلا حس و حال انتخاباتی در شهر نیست. کسانی که رای نمی دهند اکثر از قشر دانشجو، تجار و کسبه، جوانان هستند. آنهایی هم رای می‌دهند یا منفعتی دارند یا مجبورند به خاطر حفظ شغل یا سمت‌شون برن رای بدهند. ولی قطعا آماری که حکومت اعلام می‌کنه بالای ۶۰ درصد مشارکت است. باید توجه کرد که خود دولت الان مشروعیت مردمی ندارد و صلاحیت خودش در افکار عمومی به شدت زیر سوال رفته و برای همین دولت توان ایجاد اشتیاق را در هیچ حوزه‌ای ندارد.»
یکی از فعالان مدنی و همچنین کارشناس یک شرکت کامپیوتری در تهران به ایندیپندنت فارسی گفت: «ما که امروز بیرون نرفتیم. می خواستیم حتی در خیابان‌ها هم جمعیتی دیده نشود. می‌خواستیم معنای یک رفراندوم را داشته باشد. حداقل بدانیم که چه کسانی می‌روند رای می‌دهند. همه شاکی و عصبانی هستند از هواپیمای اوکراینی به بعد و تبعیض شدیدی که حاکمان بین خودی‌هاشون و بقیه قائل هستند. ولی تلویزیون را که دنبال می‌کردم نماهای بسیار بسته نشان از جمعیت کم می داد. چندگانگی زیادی وجود دارد و ناامیدی در قشری که دنبال جامعه مدنی بود وجود دارد. یک جوری این قشر دارد زمان را می‌گذارند.»
او در خصوص تلاش‌های دولت و رهبر برای ایجاد اشتیاق برای شرکت در انتخابات گفت: «دولت با فشار اقتصادی که ایجاد کرده و تصمیم‌هایی که در جهت حاکمیت گرفت، اعتبار خودش را پیش مردم کاملا از دست داد. دولت به نظر من در این دوره کم اعتبارترین دوره خودش را تجربه کرد. هم طرفداران حاکمیت و هم طرفداران اصلاحات از دولت شاکی بودند. مثلا ظریف را دلواپس ها دوست نداشتند، این طرفی‌ها هم می گفتند کاملا در خدمت رهبری است. به نظر من، مردم ما بسیار ناامیدند. از دولت از رهبری، از آمریکا، از همه دنیا ناامیدند.»
یک هنرمند در تهران گفت که در محله نازی آباد به یکی از صندوق‌های رای مراجعه کرده که دوربین صداوسیما آنجا بود: «خودم دیدم که وقتی می‌خواستند گزارش زنده تهیه کنند افراد دیگر را جمع می‌کردند و پشت دوربین می‌آوردند که فقط در تصویر شلوغ باشد وگرنه رای دهنده در صندوق زیاد نبود. ولی کلا به صورت سنتی هر جا دوربین صداوسیما است افراد بیشتری می‌روند چون جایی است که عملا بر تنور تبلیغات صداوسیما می‌دمند.»
او افزود: «به جرات می‌توانم بگویم در قشر هنرمندان، کلا رای دادن یک مساله منفی حساب می‌شود و برای همین تا الان هیچ کسی را ندیدم که مثلا از رای دادن حمایت کند و بگوید رای می‌دهم. قهر هنرمندان با حکومت البته جدید نیست اما این بار عملا یک بی‌محلی حسابی بود. خودم تا الان هیچ وقت چنین بی‌تفاوتی‌ایی را ندیده بودم.»
یک مهندس معدن در اصفهان هم به ایندیپندنت فارسی گفت: «من با هر کس این چند وقت صحبت کردم حتی کسانی که به روحانی رای دادن این سری دیگه رای ندادند. دوزاری همه افتاده که همه‌شان یکی هستنند و هیچ فرقی با هم ندارند و هیچ فرقی نمی‌کند کی کجا و چه کاره باشد. می‌دانند که رای دادن فقط به این نظام فاسد بیگانه مشروعیت می‌دهد، به همین خاطر دیگر هیچ کسی راضی نمی‌شود در این خیانت شریک بشود. از طرفی یک جاهایی هم شنیدم در شهرهای کوچک بابت هر رای قرار شده به مردم ۱۰۰-۱۵۰ تومن بدهند که رای جمع کنند. در واقع از بدبختی مردم سواستفاده می‌کنند تا رای بخرند.»
یک عکاس در تهران به ایندیپندنت فارسی گفت: «ملت حوصله سیاست ندارند. قبلا شرکت می‌کردند اما الان اینجوری نیست. امروز می‌خواستم از چند حوزه عکس بگیرم. اما اجازه نمی‌دانند. مثل اینکه نگرانند جاهایی که خلوت است مردم عکس بگیرند روی اینستا و توییتر بگذارند و بگویند مشارکت کم است. رسما یکی گفت برای کجا می‌گیری؟ گفتم برای خودم. گفت راستی میگی، می‌فرستی برای کانال‌های ماهواره‌ای؟»
انتخابات مجلس یازدهم و انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان که تا ساعت شش بعد از ظهر ادامه داشت با تمدید وزارت کشور برای مدت دو ساعت، تا ساعت ۸ شب ادامه پیدا کرد. در حالی که برخی از دوره‌های انتخابات رای گیری به دلیل حضور افراد رای نداده تا ده و یا دوازده شب تمدید شده است، رحمانی فضلی وزیر کشور نیز از تمدید این زمان تا ۱۲ شب خبر داد.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۱ فوریه ۲۰۲۰