هرچند قرار بود هیئت طالبان که برای بررسی روند آزاد سازی طالبان از زندان‌های دولت افغانستان به کابل می‌آیند، پانزده نفر باشد، اما به دلیل ترس از شیوع ویروس کرونا و قرنطینه شهر کابل، تعداد این هیئت از پانزده به ده و از ده به سه نفر تقلیل یافت و بالاخره پس از کش و قوس‌های زیاد، روز سه شنبه وارد شهر کابل شد.
این هیئت سه نفره برای بررسی روند آزادی زندانیان طالب و گفتگو با مقام‌های افغان به کابل آمده‌اند. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان، در صفحه توییترش نوشته است که این هیئت سه نفره به رهبری مولوی ضیاالدین، روند آزاد سازی زندانیان طالب را مورد بررسی قرار خواهند داد و در زمینه اجرایی و فنی آن همکاری خواهد کرد. هرچند هنوز دولت افغانستان به صورت رسمی هیچ گونه واکنشی به اظهارات سخنگوی طالبان ابراز نکرده است، اما جاوید فیصل، سخنگوی شورای امنیت أفغانستان، در صفحه توییترش نوشته است که زندانیان طالب روز سه شنبه هم آزاد نخواهند شد. او دلیل تعویق آزادسازی زندانی‌های طالب را توضیح نداده است، اما منابعی در شورای امنیت می‌گویند که روند آزادی زندانیان قرار است پس از گفتگو میان هیئت طالبان و مقام‌های دولتی در مورد نحوه ضمانت افرادی که آزاد می‌شوند، آغاز شود. دولت افغانستان به شدت نگران است که زندانیان آزاد شده طالبان، دوباره به صفوف آنان بپیوندند و به جنگ در برابر دولت برگردند.
با این حال، طالبان دوست ندارند برای آزادسازی افرادشان از زندان‌های دولت وارد مذاکره جدید شوند. آنها با استناد به توافقنامه صلح با آمریکا، در تلاشند تا بدون هیچ قید وشرطی زندانیان خود را آزاد سازند. این امر هنوز برای دولت افغانستان قابل قبول نیست.
چرا دولت زندانیان طالبان را آزاد نمی‌کند؟
از همان آغاز مشخص شدن مفاد توافق صلح میان طالبان و دولت امریکا، دولت افغانستان با بخشی از آن مفاد مشکل داشت. حمدالله محب، مشاور شورای امنیت أفغانستان، در گفتگو با رسانه‌ها روشن کرد که بخشی از مفاد توافق موردتایید دولت افغانستان نیست. هرچند در آن زمان، آقای محب بخش مورد نظر را مشخص نکرد، اما با رسانه‌ای شدن توافق صلح مشخص شد که آزادسازی بی‌قید وشرط زندانیان طالب از بند دولت، یکی از این بخش‌های چالش برانگیز آن توافق است. در توافقنامه امده است که دولت امریکا روند آزاد سازی ۵ هزار زندانی طالب از زندان‌های دولت افغانستان را تسهیل می‌کند و در مقابل، طالبان نیز اسیران خود را آزاد خواهند ساخت. اما در این تبادل، اسیران طالبان سود بیشتری می‌برند.
طالبان ادعا دارند که در حدود ۱۰۰۰ تن از وابستگان به دولت نزد آنان اسیر هستند. اما دولت افغانستان این ادعا را رد می‌کند. به گفته مقام‌های دولتی، بیشتر این افراد مردم غیرنظامی و بی‌گناهی هستند که طالبان آنان را به‌زور در بند کرده‌اند تا به عنوان اسیر جنگی با دولت افغانستان مبادله کنند. شواهد نیز نشان می‌دهد که طالبان در این اواخر تعدادی از مردم غیرنظامی را در روستاها اسیر گرفته‌اند.
از طرف دیگر، در توافق صلح هیچ گونه اشاره‌ای به ضمانت لازم جهت عدم برگشت طالبان آزاد شده به سنگرهای جنگ نشده است. دولت افغانستان نگران است که این افراد دوباره به سنگرها بر گردند و خواهان تضمین‌هایی است مبنی بر آن که این افراد، پس از آزادی به زندگی عادی خود بپردازند و دوباره در برابر دولت و مردم اسلحه به دست نگیرند. همین حالا، دولت و مردم افغانستان با حملات بی‌پیشینه طالبان روبه‌رو هستند. حتی اتحادیه اروپا در اعلامیه‌ای که به تازگی به نشر سپرده است، به طالبان توصیه کرده است که بر اساس مفاد توافقنامه صلح خشونت‌ها را کاهش دهند. این در حالی است که همین اکنون نیز در هجده استان افغانستان جنگ به شدت جریان دارد.
دولت افغانستان هنوز حملات تهاجمی خود را علیه طالبان آغاز نکرده است و تلاش دارد تا از مجراهای مختلف، طالبان را به کاهش خشونت‌ها وادارد. به همین دلیل، روند آزادسازی طالبان به تعویق افتاده است. زیرا طبق مفاد توافقنامه صلح، اگر طالبان خشونت‌ها را در افغانستان کاهش ندهند، این توافق لغو خواهد شد. دولت افغانستان در حال حاضر منتظر نتیجه این هشدارها است. مسلما اگر خشونت‌ها کاهش نیابد، توافق صلح هم لغو خواهد شد. در ان صورت، دیگر نیازی هم به آزادسازی طالبان نخواهد بود. حال باید منتظر ماند تا مشخص شود که طالبان خشونت را کاهش می‌دهند یا با افزایش درگیری‌ها، توافقنامه را نقص و لغو خواهند کرد.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱ آوریل ۲۰۲۰