به رغم اعلام مرکز آمار ایران مبنی بر کاهش جزئی نرخ تورم در مرداد ۹۹، گزارش‌ها از کاهش سرانه مصرف گوشت و حذف بیش از پیش اقلام پروتئینی از سفره خانوارها خبر می‌دهند. ۲۲هزار خانوار مصرف انواع گوشت را به دلیل هزینه بالا بسیار محدود کرده یا از سفره خود حذف کرده‌اند.
مطابق با تحقیقات انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران تعداد زیادی از خانوارها اعلام کردند که به علت از دست دادن شغل و کاهش چشم‌گیر درآمد به دلیل تعطیلی های مرتبط با شیوع ویروس کرونا، ناچار به حذف کامل منابع پروتیینی از سبد غذایی خانوار شده اند
مرکز آمار ایران در آخرین گزارش خود، نرخ تورم سالانه در مرداد سال جاری را با ۰,۶ کاهش، ۲۵,۸ درصد اعلام کرد. نرخ رسمی تورم ماهانه مرداد ۹۹ نیز با ۳ درصد کاهش، ۳,۵ درصد اعلام شده است. ارقامی که با گزارش‌های میدانی و برآوردها از قیمت محصولات پروتئینی در تضاد است.
تیرنگ نیستانی، مدیر گروه انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران در مصاحبه با روزنامه «اعتماد» اعلام کرده که براساس پژوهش‌های این موسسه، «۲۲ هزار خانوار ایرانی مصرف منابع پروتئینی جانوری شامل گوشت‌های قرمز و سفید را به دلیل هزینه بالا، بسیار محدود کرده و حتی بسیاری از خانوارها این منابع پروتئینی را به طور کامل از سبد غذایی و هزینه‌‌های خود حذف کرده‌اند.»
به گفته نیستانی، «تعداد زیادی هم اعلام کردند که به علت از دست دادن شغل و کاهش چشم‌گیر درآمد به دلیل تعطیلی‌های مرتبط با شیوع ویروس کرونا، ناچار به حذف کامل منابع پروتیینی از سبد غذایی خانوار شده‌اند و برخی دیگر گفته اند که با وجود ثابت ماندن درآمد، افزایش قیمت منابع پروتیینی با دریافتی ماهانه شان همخوانی نداشته بنابراین تصمیم به حذف منابع پروتیینی از سبد غذایی خانوار گرفته‌اند».
گزارش‌ها از حذف منابع پروتئینی حیوانی از سفر خانوارها در ایران در حالی منتشر می‌شود که براساس آمارهای رسمی مرکز آمار، عدس، به‌عنوان یکی از مهمترین جایگزین های گوشت، به همراه برنج خارجی بیشترین افزایش قیمت را در میان خوراکی‌‌ها نسبت به مرداد سال گذشته داشته و ۵۰ درصد گران‌تر شده است. تورم نقطه به نقطه عدس نسبت به سال گذشته ۱۳۶,۱ درصد اعلام شده است و علاوه بر عدس، حبوبات دیگر نیز رشد قیمت سریعی داشته‌اند.
خطر روزافزون سوءتغذیه و گرسنگی
تورم و گسترش فقر در ایران، اقشار کم درآمد را با خطر سوءتغذیه روبه‌رو کرده و بخشی از جمعیت ایران را در معرض گرسنگی قرار داده است.
مطابق با اظهارات جلال الدین میرزایی، رییس انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران، سرانه مصرف محصولات لبنی و شیر در ایران نیز نسبت به کشورهای توسعه یافته ۱۳۴ کیلوگرم کمتر است. میزان مصرف سالیانه شیر و لبنیات هر ایرانی ۷۲ کیلوگرم اعلام شده است. این رقم برای ساکنان کشورهای توسعه یافته ۲۰۶ کیلوگرم است.
با استناد به گزارش‌های مرکز آمار، شاخص قیمتی کالاهای خوراکی و آشامیدنی شیر، تخم مرغ و پنیر از مرداد ۹۷ تا مرداد ۹۹ افزایش ۵۳ درصدی داشته و از ۱۸۰ واحد به ۲۷۶ واحد در سال جاری رسیده است. قیمت محصولات لبنی از مرداد سال ۹۸ تا سال جاری ۳۰,۲ درصد گران‌تر شده است.
در شرایط کنونی قیمت هر وعده غذایی برای یک خانواده ۴ نفره با فرض استفاده از مواد خوراکی ارزان قیمت بین ۶ تا ۷۰ هزار تومان برآورد می‌شود. تورم سالانه ۲۵,۸ درصدی مرداد ماه حاکی از آن است که هر خانوار برای خرید یک سبد یکسان از کالاها و خدمات نسبت به مرداد سال گذشته حدود ۲۶ درصد بیشتر هزینه کرده است. همزمان اما حقوق و دستمزد در سال ۹۹ تنها ۲۱ درصد افزایش داشته است. اختلافی که در درجه اول نشان می‌دهد مردم به رغم افزایش ناچیز و ناکافی دستمزدها، ۵ درصد کمتر از سال قبل خرید می‌کنند یا به‌طور کلی خرید نمی‌کنند.
براساس گزارش‌های میدانی هزینه ماهانه تامین وعده های غذایی برای یک خانواده ۴ نفره از ۶۰۰ هزار تومان تا ۲ و نیم میلیون تومان نوسان دارد. این رقم تنها ۳۰۰ هزارتومان با حداقل حقوق سال ۹۹ که ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان مصوب شده تفاوت دارد. حقوقی که باید همزمان سایر هزینه های ابتدایی از جمله هزینه مسکن و آموزش را نیز پوشش دهد.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۱۶ شهریور ۱۳۹۹