به گفتۀ تحلیل‌گران در پس بن بست کنونی تشکیل دولت در لبنان، واکنش حکومت ایران به توافقات صلح میان اسرائیل و دو کشور عربی خلیج فارس نهفته است : در حالی که حکومت ایران کوشیده از طریق حزب الله و حضور نظامی اش در سوریه موشک های خود را در مرزهای اسرائیل مستقر کند، دولت اسرائیل موفق شده با توافقات اخیر صلح با دو کشور عرب حوزۀ خلیج فارس در مرزهای ایران مستقر شود و به این ترتیب کل معادلۀ منطقه را معکوس کند.
دولت فرانسه با حمایت از پیشنهاد سعد حریری برای پایان دادن به بن بست تشکیل دولت جدید در لبنان بار دیگر حمایت خود را از مصطفی ادیب برای تشکیل حکومتی مرکب از شخصیت های مستقل و کارآمد و قادر به بیرون آوردن لبنان از بغرنج و وضعیت اسفبار حاضر تأکید کرد. با این حال، حزب الله و سازمان امل به پشت‌گرمی تهران همچنان خواستار امتیاز ویژه و بی سابقه ای در دولت آینده هستند و نتیجۀ نهایی مطالبه شان شکست طرح فرانسه در حمایت از ایجاد دولتی غیرفرقه ای در لبنان خواهد بود.
به همین خاطر یکشنبۀ گذشته برای اولین بار رهبر مذهبی مسیحیان مارونی لبنان، بشاره پطرس الراعی، از حزب الله لبنان خواست که به سلطۀ دولت در دولت در این کشور خاتمه دهد، سلاح های خود را تحویل داده و در قبال منافع لبنان موضعی بی طرفانه اتخاذ کند. رهبر مسیحیان مارونی سپس تأکید کرد که با رفتارهای حزب الله، دولت در لبنان نه شکل می گیرد نه دوام می یابد.
دو جریان شیعه وابسته به حکومت اسلامی ایران، حزب الله و سازمان امل اعلام کرده اند که تنها در صورتی با تشکیل حکومت جدید به ریاست مصطفی ادیب موافقت می کنند که وزارت امور مالی به یک شخصیت شیعه منتخب آنها واگذار شود و این امتیاز برای همیشه در تمام حکومت های آیندۀ لبنان رعایت گردد. علت چنین مطالبه ای از سوی حزب الله و سازمان امل این است که کلیه هزینه های دولت و وزارت‌خانه های لبنان باید به تأئید وزیر امور مالی برسد و به همین خاطر حزب الله و سازمان امل برخورداری از وزارتخانۀ امور مالی را نوعی بهره مندی از حق وتو برای خود می دانند که از طریق آن می توانند کلیه قوانین و مصوبات دولتی را که خلاف منافع خود می دانند، رد کنند.
ممانعت حزب الله از تشکیل یک دولت مرکب از شخصیت های غیرفرقه ای، مستقل و کارآمد در لبنان در اصل سرسختی حکومت ایران را در مقابل طرح فرانسه برای تشکیل چنین دولتی در لبنان نشان می دهد. زیرا، ایجاد یک دولت موقت مستقل، بی طرف، تکنوکرات و غیرفرقه ای در لبنان توانایی حزب الله و دامنۀ عمل آن را در لبنان محدود می کند، در حالی که تهران مایل است که حزب الله تمام توانایی نظامی خود را علیه اسرائیل و در صورت حملۀ احتمالی این کشور به ایران حفظ کند. با این کار، البته، جمهوری اسلامی ایران مانع از اجرای طرح کمک فوری اقتصادی فرانسه به لبنان شده که از حمایت بین المللی و اروپا برخوردار است ولی شرط اعطای آن ایجاد یک دولت کارآمد و مستقل از فرقه های مذهبی حاکم بر لبنان اعلام شده است. به همین خاطر، سعد حریری، برای پایان دادن به بن بست کنونی لبنان دیروز سه شنبه بیست و دو سپتامبر پیشنهاد داد که وزارت امور مالی در کابینۀ آینده به یک شخصیت مستقل شیعه واگذار شود بی آنکه این تدبیر به امتیاز همیشگی شیعیان و به ویژه حزب الله و سازمان امل بدل گردد.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۰
تصویر: امانوئل ماکرون در بیروت بعد از انفجار بندر این شهر