نرخ سکه از ۱۴ میلیون و ۸۰۰هزار تومان عبور کرده و هر دلار ۲۹هزار و ۵۰۰ تومان شده است. رئیس بانک مرکزی تاثیر فعال شدن مکانیزم ماشه بر بازار را تصدیق کرده اما گفته که دلایل اصلی افزایش نرخ ارز را “به موقع خود” اعلام می‌کند.
عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی می‌گوید تحریم کنندگان به هدف فروپاشی کشور دست نیافته‌اند. او در یادداشتی اینستاگرامی می‌نویسد: «افزایش نرخ ارز در چند هفته اخیر، که در مورد دلایل آن به موقع خود توضیح خواهم داد، هجمه های سازمان یافته و بعضاً با هدف‌های خاص، علیه بانک مرکزی آغاز شده است. با وجود سختی‌ها و دشواری‌ها، کنترل نرخ ارز دغدغه مهم بانک مرکزی است، مردم عزیز مطمئن باشند بانک مرکزی بدون توجه به حواشی، به تلاش خود برای ثبات‌سازی بیشتر در بازارها و انشاالله عبور مطمئن از آخرین مراحل فشار حداکثری، ادامه خواهد داد.»
همتی انکار نکرده که بحث فعال شدن مکانیسم ماشه، بازار را دست‌خوش تاثیر قرار داده اما قطع کامل ارتباط نظام مالی ایران با این مکانیسم را ناممکن دانسته است. او می‌نویسد: «خبرهای مثبتی از منابع مسدودی دارم. روند عرضه و معاملات حواله‌های ارزی در بازار دوم، در بستر سامانه نیما به خصوص در سه ماهه اخیر بهتر از قبل شده است.»
گفته می‌شود که ارتباط ۱۴ بانک و موسسه مالی ایران با شبکه سوئیفت (شبکه جهانی ارتباطات بین بانکی) برقرار است و دولت ترامپ در واکنش به درخواست شماری از نمایندگان کنگره، تشدید تحریم‌های ایران را در دست بررسی دارد.
همتی می‌گوید میانگین وزنی نرخ ارز در سامانه نیما با روند کاهشی به محدوده ۲۳ هزار تومان به ازای هر دلار رسیده و مدعی شده که این مسئله اثرات خود را به تدریج در نرخ‌های بازار ارز نشان خواهد داد.
این در حالی است که بهای سکه هم به موازات نوسان دلار، یک و نیم میلیون تومان افزایش یافته تا آنجا که به گفته نایب رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران، تقاضا برای مصنوعات طلا به صفر رسیده است. او می‌گوید: «اوضاع خوب که نیست، بلکه تنزل هم نسبت به گذشته بیشتر شده است.»
خبرگزاری حکومتی ایسنا به نقل از مسعود یزدانی می‌نویسد: «افزایش قیمت سکه و طلا بیشتر تحت تاثیر افزایش نرخ ارز در داخل بوده تا افزایش ۳۶ دلاری قیمت اونس جهانی.» او با اعلام حباب یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی هر سکه تمام بهار آزادی ابراز امیدواری کرده که بانک مرکزی، ارز را به قیمت واقعی عرضه کند تا سکه و طلا هم در بازار کنترل شوند.
با اعلام آمریکا مبنی بر بازگشت تحریم‌های بین‌المللی و پایان دوره سی‌روزه فعال شدن مکانیسم ماشه، تب و تاب بازار ارز و بورس تهران به اوج رسید. هر دلار آمریکا در روز ۳۰ شهریور به ۲۷هزار و ۳۰۰تومان و هر یورو به ۳۲هزار و ۱۵۰ تومان رسید.
این رکورد که تاریخی خوانده شد، پایدار نبود. هر دلار در روز جمعه ۱۱ مهر، در صرافی‌های بانکی به ۲۸هزار و ۹۰۰ تومان رسید و هر یورو نیز با ۳۳هزار و ۹۵۰ تومان فروخته شد. بهای این دو ارز در بازار آزاد به ترتیب ۲۹هزار و ۵۰۰ و ۳۵هزار تومان بود.
خبرگزاری حکومتی خبرآنلاین می‌نویسد افزایش قابل توجه بهای دلار، فشار بر بازار اسکناس ارزی را بالا برده و این تقاضا خود به روند رشد قیمت را دامن می‌زند: «طبق آخرین برآوردها حباب سکه به یک میلیون و هفتصد هزار تومان رسیده که البته این حباب عظیم نشان از بالا بود.»
طبق برآورد خبرگزاری رویترز، ارزش ریال از ابتدای سال ۲۰۲۰ حدود ۴۹درصد تنزل کرده و نرخ برابری دلار که در فروردین ۹۷ تک رقمی و ۴۲۰۰ تومان اعلام شد، شش برابر و نیم جهش کرده است. این نرخ که معرف آن معاون روحانی بود، به طعنه به “دلار جهانگیری” شهرت یافته است.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۳ اکتبر ۲۰۲۰