برخلاف ادعاهای دولت درباره کاهش وابستگی بودجه به نفت در سال آینده، رقم برآورد شده برای فروش نفت در بودجه سال ۱۴۰۰ از جمله نشانه‌های بی‌پایه بودن این ادعا و غیرمنطقی بودن پیش‌بینی‌های درآمدی دولت در لایحه بودجه است.
بر اساس لایحه بودجه دولت قرار است سال آینده روزانه ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه بفروشد. قیمت هر بشکه نفت صادراتی نیز از سوی دولت ۴۲ دلار پیش‌بینی شده است.
حمید پورمحمدی معاون امور اقتصادی و بودجه سازمان برنامه و بودجه پیشتر در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی اعلام کرده بود که بودجه سال ۱۴۰۰ با محاسبه قیمت هر بشکه، ۴۲ دلار بسته شده است.
مژگان خانلو سخنگوی ستاد بودجه ۱۴۰۰ سازمان برنامه و بودجه روز چهارشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۹ و همزمان با ارائه شدن لایحه بودجه به مجلس شورای اسلامی گفت که میزان فروش نفت در لایحه بالغ بر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز در نظر گرفته شده است.
این در حالی است که بر اساس لایحه بودجه، همه‌ی نفت پیش‌بینی شده قرار نیست صادر شود و بخشی از آن به صورت اوراق در داخل کشور به فروش می‌رسد. مژگان خانلو نیز این موضوع را تأکید کرده که فروش این میزان نفت شامل صادرات و نیز پیش‌فروش نفت می‌شود.
تیم اقتصادی «تدبیروامید» در بودجه سال ۱۳۹۹ میزان فروش نفت یک میلیون بشکه در روز بر اساس هر بشکه ۵۰ دلار را پیش‌بینی کرده بودند. این میزان نفت در سال گذشته صادر نشد و بخش زیادی از بودجه نوشته شده در لایحه سال ۱۳۹۹ روی کاغذ ماند. سازمان برنامه و بودجه نیز ناکامی دولت در فروش نفت را تأکید کرده و گزارش داده بود که در ۶ ماه نخست سال ۹۹ تنها حدود ۱۷ درصد از منابع درآمد نفتی بودجه تأمین شد. بخشی بزرگی از این ناکامی به تحریم‌های ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی و بخشی دیگر نیز ناشی از کاهش تقاضای نفتی در بازارهای جهانی همزمان با شیوع کُرونا بود.
با وجود اینکه جمهوری اسلامی ایران همچنان تحریم است و مشکلات بیماری کُرونا ادامه دارد اما دولت میزان فروش نفت و درآمد ناشی از آن را در لایحه افزایش داده است.
حسن روحانی در جلسه روز چهارشنبه ۱۴ آذر ۱۳۹۹ هیئت دولت نیز از افزایش فروش نفت کشور در سال آتی خبر داد و برای سال آینده پیش‌بینی فروش ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز را مطرح کرد. روحانی همزمان مدعی شد که این افزایش فروش به معنای افزایش اتکا به نفت در لایحه بودجه نیست.
در این لایحه دولت جمعا حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد از فروش نفتی پیش‌بینی کرده. این مبلغ در بودجه سال جاری حدود ۵۷ هزار میلیارد تومان بود و به این ترتیب درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده در لایحه بودجه ۱۴۰۰ نسبت به بودجه امسال بیش از پنج برابر شده است.
میزان و شیوه فروش نفت پیش‌بینی شده در لایحه بودجه، یکی از محورهایی است که می‌تواند مخالفت و انتقادهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی را در پی داشته باشد.
در همین رابطه محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی بر کاهش وابستگی بودجه کشور به نفت تاکید کرده و گفته که «عدم اتکای بودجه به نفت مسئله‌ای مهم است چرا که اتکای بودجه به نفت، شرّ مطلق و تکیه بر باد است.»
اما جدا از اینکه دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۰ از وابستگی به نفت کم نکرده، موضوع فروش اوراق قرضه نفتی نیز با واکنش برخی نمایندگان روبرو خواهد شد. در ردیف ۳۱۰۱۱۲ لایحه بودجه حدود ۷۰ هزار میلیارد تومان اوراق سلف نفتی پیش‌بینی شده. طرح پیش‌فروش نفت پیشتر از سوی دولت مطرح شده بود اما با مخالفت کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی روبرو شد. با اینهمه برای سال آینده نیز دولت به دنبال فروش اوراق نفتی است.
همه اینها نشان می‌دهد اینکه دولت در سال آینده بتواند از محل فروش نفت و میعانات گازی بیش از ۲۷۵ هزار میلیارد تومان درآمد کسب نماید، فرضی بسیار دور از انتظار است و عدم تحقق آن می‌تواند به کسری بودجه قابل توجهی منجر شود. آنهم در حالی که حسن روحانی حداکثر پنج ماه از سال ۱۴۰۰ قدرت دولتی را در دست دارد.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۵ دسامبر ۲۰۲۰