جان کری، وزیر امور خارجه اسبق آمریکا این روزها به دلیل اظهارات محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ا در فایل صوتی منتشر شده از او، تحت فشار قرار گرفته است.
ظریف در این فایل صوتی می‌گوید که خبر ۲۰۰ حمله اسرائیل به منافع جمهوری اسلامی در سوریه را از کری شنیده است. هرچند کری مدعی شد «این داستان و اتهام‌ها کاملا غلط» است، گروهی از جمهوری‌خواهان و در راس آنها مایک پومپئو، وزیر امور خارجه سابق آمریکا خواستار تحقیق از کری درباره احتمال به خطر انداختن منافع ایالات‌متحده از طریق درز اطلاعات محرمانه شده‌اند.
پومپئو، به فاکس نیوز گفت که هر مقامی باید به سوگند خود مطابق قانون اساسی وفادار باشد و کری باید در مورد اتهام درز اطلاعات عملیات اسرائیل به ایران توضیح دهد.
برای روشن شدن این موضوع که آیا محمد جواد ظریف حقیقت را نمی‌‌گوید یا جان کری و یا جمهوری‌خواهان دروغ می‌گویند، باید مواضع و اظهارات طرفین را در دو بازه پس از پایان کار دولت اوباما و روی کار آمدن دولت دونالد ترامپ و پس از علنی شدن خبر ۲۰۰ حمله به منافع جمهوری اسلامی در سوریه بررسی کرد.
مهر تایید کری بر رایزنی با ظریف پس از پایان کار دولت اوباما
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در ۲۳ اردیبهشت ۱۳۹۷، دیدارهای جان کری با «رژیم ایران» را غیرقانونی خواند.
جان کری، چهره کلیدی مذاکرات هسته‌ای منتهی به برجام یک روز قبل از این اظهارات ترامپ گفته بود که در دو سال اخیر، یعنی پس پایان کار خود به عنوان وزیر امور خارجه اوباما، سه چهار ملاقات با محمد جواد ظریف داشته است. ملاقات‌هایی که در نروژ، مونیخ (حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ) و چند نشست بین‌المللی دیگر انجام شده است.
بوستون گلوب نیز گزارش داد که جان کری با هدف حفظ توافق هسته‌ای با ایران که خود از معماران آن بود، دیپلماسی در سایه را دنبال می‌کند.
چهار ماه پس از اعتراف کری به سه چهار ملاقات با ظریف، خبر ۲۰۰ حمله اسرائیل علیه منافع جمهوری اسلامی در سوریه علنی شد. ۱۴ شهریور ۱۳۹۷، آی‌دی‌اف، وزارت دفاع اسرائیل در گزارشی اعلام کرد که ارتش این کشور در یک سال و نیم گذشته بیش از ۲۰۰ حمله هوایی علیه اهداف ایران در سوریه انجام داده است.
بازه زمانی این حمله‌ها مطابق با بازه زمانی دو ساله‌ای است که کری ملاقات‌ها با ظریف طی آن را تایید کرده بود.
ترامپ بارها کری و دمکرات‌ها را به نقض قانون «لوگان» متهم کرد
ترامپ، کمتر از یک سال بعد از انتشار گزارش حمله‌ها، در ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۸، جان کری را به نقض قانون «لوگان» از طریق مذاکره با ایران متهم کرد و گفت او باید تحت پیگرد قانونی قرار بگیرد. ترامپ به جزئیات این رایزنی‌ها هم اشاره کرد و گفت که «کری به تهران گفته که با من تماس نگیرند.»
در همان زمان رسانه‌ها گزارش‌هایی در ارتباط با ملاقات کری و ظریف منتشر کردند. همه این گزارش‌ها به این نکته اشاره داشتند که کری به ظریف توصیه کرده تهران مدت باقی‌مانده از عمر دولت ترامپ را تحمل کند تا دوباره دمکرات‌ها بر سر کار بیایند و با آنها وارد مذاکره شود.
قانون لوگان که ترامپ به آن اشاره می‌کرد به دنبال مذاکرات «جورج لوگان» (سناتور پنسیلوانیا) با فرانسوی‌ها در سال ۱۷۹۹ تصویب شد. این قانون با هدف جلوگیری از تضعیف مواضع دولت آمریکا در برابر دولت‌های خارجی وضع شده و مذاکره افراد غیرمسئول با دولت‌های خارجی در حال مناقشه با ایالات‌متحده را ممنوع و جرم تلقی می‌کند.
کری در واکنش به این اتهام، ترامپ را به دروغگویی متهم کرد و سخنگوی او نیز گفت که «هرآنچه ترامپ گفته اشتباه بوده و کری با همتایان سابق خود در سراسر جهان در تماس است و در مورد ایران نیز تماس‌ها برای این بوده که مطمئن باشد توافق اییران موثر باقی می‌ماند.»
این در حالی است که کری سال قبل ملاقات با مقامات جمهوری اسلامی را تایید و حتی گفته بود که از ظریف خواسته «موضع جامعه جهانی درباره برنامه‌های موشکی و حمایت از حزب‌الله را درک کند.»
او در بخشی دیگری از اظهاراتش هم گفته بود که آمریکا در برنامه تغییر حکومت‌ها موفق نبوده و مقامات جمهوری اسلامی نیز از موضع تسلیم با آمریکا مذاکره نمی‌کنند.
ترامپ بار دیگر در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸ یک ماه و نیم پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس در عراق که بخش عمده‌ای از فایل صوتی منتشر شده از ظریف مربوط به او است، کری و برخی سناتورهای دمکرات‌ها را به نقض قانون لوگان متهم کرد.
ترامپ گفت که جان کری و کریس مورفی قانون لوگان را نقض کرده‌اند و اگر یک جمهوریخواه این کار را انجام داده بود با عواقب جدی مواجه می‌شد.
ساعاتی قبل از این اظهارات ترامپ، دیدار کریس مورفی و ظریف در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ تایید شده بود. مورفی در تایید این ملاقات گفته بود که برای دیدار با ظریف به محل ملاقات او رفته است. مورفی با اشاره به شکست خوردن سیاست ترامپ در قبال ایران گفته بود که مقام دوم کمیته فرعی خاورمیانه در کمیته روابط خارجی سنا است و «دیدار با رهبران منطقه‌ای دقیقا کار من است.»
مورفی در توییت دیگری با شرح جزئیات مذاکره نوشت: ««اولاً از او خواستم نیروهای نیابتی ایران در عراق را که ممکن است به نیروها و متحدان آمریکا حمله کنند را کنترل کند. دوماً او را برای آزادسازی شهروندان آمریکا که به صورت غیرقانونی در ایران بازداشت شده‌اند تحت فشار قرار دادم. سوم، از او خواستم اقدامات حوثی‌ها در مسدود کردن کمک‌های بشردوستانه در یمن را متوقف کند.»
فاکس نیوز هم به نقل از جان کری نوشت: «ادعای ترامپ دورغ و تحریف واقعیت است. من کاری کردم که هم مقام یا وزیر خارجه انجام می‌دهد، سفر به کنفرانس‌های خارج از کشور برای کسب اطلاع در مورد مسائل روز.»
محمد جواد ظریف علاوه بر اینکه در فایل صوتی منتشر شده به اجازه ملاقات با سناتورهای آمریکایی اشاره می‌کند با ذکر نام برخی سناتورها مانند رند پال، سناتور جمهوریخواه این دیدارها را تایید کرده است.
او پس از کنفرانس امنیتی مونیخ تصویری یاز ملاقات‌ها در صفحه توییتر خود منتشر کرد و گفت با همتایانش و دیگر مقامات و ننمایندگان از سراسر جهان دیدار کرده است. همزمان، عباس موسوی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه هم در توییتی نوشت که ظریف همواره با برخی اعضای کنگره آمریکا دیدار و واقعیت‌های منطقه را تشریح می‌کند.
آنچه از مجموع این گفته‌ها و موضع‌گیری‌ها به دست می‌آید این است که تماس‌های ظریف و کری پس از پایان کار او به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا همچنان ادامه داشته و دست‌کم در مورد موضوعات مورد دغدغه در منطقه و برجام گفت‌و‌گو شده است. موضوعاتی که می‌توانسته شامل اسرائیل نیز باشد. اکنون بررسی نقض قانون لوگان از سوی کری به عهده دمکرات‌هایی است که می‌گویند او اگر خبری به ظریف داده باشد، پس از آن بوده که اطلاعات از طبقه‌بندی محرمانه خارج شده‌اند.
در این بین اما دست‌کم به یک توصیه کری به ظریف عمل شده است: مذاکره نکردن با دولت ترامپ به بهای تحمیل هزینه فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌ها به مردم، به امید روی کار آمدن دوباره دمکرات‌ها و تکرار تجربه تعامل با چهره‌های آشنا.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۸ آوریل۲۰۲۱