رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در گفت‌وگو با شبکه فرانس ۲۴ گفته است، ایران و آمریکا به دنبال توافق موقت نیستند و خواهان بازگشت به اصل توافق برنامه اقدام جامع مشترک، برجام در سال ۲۰۱۵ هستند و امکان دستیابی به چنین توافقی وجود دارد.
او همچنین بر ضرورت دستیابی به توافقی بین آژانس و ایران برای راستی آزمایی برنامه هسته‌ای ایران تاکید کرد و گفت٬ بدون نقش نظارتی آژانس برای راستی آزمایی برنامه اتمی ایران، هیچ توافقی امکان پذیر نیست.
رافائل گروسی همچنین خواستار دسترسی بدون محدویت بازرسان آژانس به تاسیسات هسته‌ای ایران شده است.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین گزارش‌ها در خصوص غنی سازی اورانیوم ۹۰ درصدی در ایران را نادرست خواند و گفت که چنین اطلاعات در اختیار ندارد.
رافائل گروسی در خصوص دور هفتم مذاکرات احیای برجام گفت، عناصر بسیاری در این زمینه وجود دارد ولی همواره دستیابی به توافق امکان پذیر است باید توجه داشت اراده سیاسی برای دستیابی به چنین توافقی وجود دارد.
مذاکرات احیای برجام خردادماه سال جاری پس از پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست جمهوری ایران و در شرایطی که حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد از پیش‌نویس توافق تکمیل شده بود، به درخواست تهران متوقف شد. این گفت‌وگوها پس از حدود پنج ماه از روز دوشنبه هشتم آذر در وین از سرگرفته شد.
در همین زمینه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران روز چهارشنبه گفته است٬ مذاکرات وین با اولویت اساسی رفع تحریم‌ها ادامه دارد و اگر غرب «حسن نیت» نشان دهد، یک «توافق خوب» در دسترس خواهد بود.
غنی‌سازی در فردو
مدیرکل آژانس در ادامه این مصاحبه تاکید کرد که براساس برجام ایران تنها مجاز بود که غنی سازی را در سطح ۳.۶۷ درصد انجام دهد. ولی الان دارد در سطح ۶۰ درصد انجام می‌دهد.
رافائل گروسی در خصوص تحولات اخیر در تاسیسات فردو گفت، آژانس تایید کرد که ایران ظرفیت تولید (اورانیوم غنی شده) در تاسیسات فردو را افزایش داده است که واقعیت به این معنی است این ظرفیت به آنها اجازه می‌دهد که سریعتر و در ابعاد چشم‌گیری تولید را بالا ببرند.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه اعلام کرد، از آن‌جایی که ایران غنی‌سازی اورانیوم با سانتریفوژهای پیشرفته را در تاسیسات فردو آغاز کرده است، این نهاد قصد دارد نظارت خود از این سایت هسته‌ای را افزایش دهد.
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی تصریح کرد، با توجه به طیف گسترده فعالیت‌های هسته‌ای که ایران انجام می‌دهد، خیلی مهم است که ایران به بازرسان ما دسترسی آزاد و بدون محدودیت بدهد.
رافائل گروسی در ادامه گفت که در جریان سفر به ایران گفت‌وگوهای «خوبی» با حسین امیرعبداللهیان داشته است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دوم آذرماه که برای دستیابی به توافقی با ایران در زمینه انجام بازرسی‌های این نهاد به تهران سفر کرده بود، بدون هیچ دستاوردی به وین بازگشت.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به اظهارات رافائل گروسی پس از سفر به تهران هفته گذشته گفته بود که مذاکرات ایران و آژانس «به نهایت نرسید» و کلمه «Inconclusive» در سخنان روز چهارشنبه آقای گروسی «به معنای ناتمام است».
مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مصاحبه با فرانس ۲۴ تاکید کرد، می‌توانیم خیلی سریع (با ایران) به توافق برسیم. به ما دسترسی حداقلی بدهند که ظرفیت قابل قبولی برای بازرسی در ایران داشته باشیم.
رافائل گروسی ضمن ابراز امیدواری در خصوص دستیابی به توافقی بین آژانس و ایران گفت٬ احساسم این که دستیابی به یک توافق (بین ایران و آژانس) کاملا ضروری است. چرا که شما نمی‌توانید وارد یک توافق (بین جامعه بین المللی و ایران) بشوید٬ بدون این که داده‌ها و اطلاعات در اختیار داشته باشید. این چیزی است که ما داریم می‌گوییم حتی به ایران گفته‌ایم که نظارت آژانس به نفع شما است.
او همچنین گفت که آماده است برای دستیابی به توافق قابل قبول بین آژانس و ایران که هر وقت ایران بخواهد به این کشور سفر کند.
رافائل گروسی تصریح کرد، آژانس آن‌گونه که می‌بایست بر برنامه اتمی ایران نظارت ندارد و نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران مانند پرواز در ابرهای متراکم است و این وضعیت نمی‌تواند برای مدت طولانی‌تری ادامه یابد.
مدیرکل آژانس در پاسخ به این پرسش که چه زمانی توان آژانس برای ادامه این وضعیت نظارتی در ایران به پایان می‌رسد، گفت: «خیلی زود.»
ایران بر اساس مصوبه آذرماه سال گذشته مجلس، دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته‌ای خود را محدود و از اسفندماه ۹۹ اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد.
در چارچوب این اقدام، آژانس ماه‌هاست که اجازه دسترسی به اطلاعات دوربین‌های نظارتی در سایت‌های هسته‌ای ایران را ندارد. ایران همچنین شهریور امسال مانع تعویض کارت حافظه دوربین‌های مجتمع تسا در کرج شد.
موانع پیشروی احیای برجام
رافائل گروسی در بخش دیگری از این مصاحبه تاکید کرد که احیای توافق برجام بسیار سخت خواهد بود.
وی با این حال تصریح کرد، این درست که است مواد غنی شده بسیاری نسبت توافق سال ۲۰۱۵ تولید شده است. همچنین نسبت به زمانی که این توافق حاصل شد در سال ۲۰۱۵، اکنون سانتریفوژهای پیشرفته‌ای و بیشتری به کار گرفته شده‌اند و الان در حال چرخش هستند. البته باید این را به رسمیت شناخت که دو طرف (ایران و آمریکا) خواهان بازگشت به اصل توافق برجام هستند. این هدف سیاسی آنها است.
رافائل گروسی همچنین در پاسخ به پرسش درباره گزارش‌ها در خصوص توافق موقت برای توقف فعالیت‌های اتمی ایران و در ازای لغو برخی تحریم‌های آمریکا گفت، این چیزی نیست که من می‌شنوم. ایران قاطعانه خواهان بازگشت کامل به اصل برجام است، از جمله برای آنها که تعهدات‌شان را اجرا کنند و انتظار دارند که از مواهب اقتصادی این توافق از جمله دسترسی به بازارهای مالی و مشوق‌های دیگر بهره مند شوند.
غنی سازی ۹۰ درصدی
مجری این برنامه در بخش دیگری از مصاحبه پرسید اسرائیل گزارش‌هایی در اختیار آمریکا و کشورهای غربی گذاشته است که ایران در حال غنی سازی اورانیوم با غلظت ۹۰ درصد است که کاربرد نظامی دارد؟
رافائل گروسی در پاسخ گفت، ما چنین اطلاعاتی نداریم. البته یادآوری بکنم که تنها نهاد حاضر در (تاسیسات هسته‌ای ایران) آژانس است. در حال حاضر غنی سازی اورانیوم با غلظت ۹۰ درصد در جمهوری اسلامی وجود ندارد. ما غنی سازی ۵ درصدی، ۲۰ درصدی و ۶۰ درصدی در ایران داریم.
نشریه اکسیوس به نقل از منابع آمریکایی نوشت، اطلاعاتی که اسرائیل با دولت جو بایدن به اشتراک گذاشته، حاکی از آن است که اقدامات مقدماتی ایران این امکان را فراهم می‌آورد که طی چند هفته به غنی‌سازی ۹۰ درصدی برسد.
این گزارش اضافه کرده بود که تحلیلگران اطلاعاتی اسرائیل بر این باورند که ایران می‌تواند به زودی این گام چشمگیر را در تلاش برای به دست آوردن «اهرم فشار» در مذاکرات وین بردارد.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۲ دسامبر ۲۰۲۱