دولت آمریکا در آستانه یک بحران فاجعهآمیز بانکی قرار دارد. اگر دولت بایدن نتواند تا پیش از گشایش بانکها در روز دوشنبه به توافقی برای نجات «بانک دره سیلیکان» برسد وقوع چنین بحرانی بسیار محتمل است. این بانک روز جمعه با یکی از کلاسیکترین انواع سقوط بانکها مواجه شد: هجوم سپردهگذاران به بانک برای تحویل گرفتن پولشان؛ رویدادی که برای هر بانکی در جهان اتفاق بیفتد باعث نابودی آن خواهد شد، چون هیچ بانکی به اندازه دارایی تمام سپردهگذاران خود پول نقد در اختیار ندارد. اما روز پنجشنبه مشتریان بانک سیلیکون ولی (بانک دره سیلیکون) ۴۲ میلیارد دلار از آن برداشت کردند تا داراییهای بانک به گفته خودش به «منفی یک میلیارد دلار» برسد.
البته اغلب سپردهگذاران نیازی به نگرانی درباره داراییهای خود ندارند چون قوانین در بیشتر کشورها داراییهای آنها را ضمانت میکند. اما این ضمانت در هر کشوری سقفی دارد و در آمریکا حدود ۲۵۰ هزار دلار است؛ رقمی که برای بیشتر سپردهگذاران شخصی کافی است اما برای شرکتها نه. وبسایت «آکسیوس» در تحلیل اوضاع نوشت: «اگر تا صبح دوشنبه به سپردهگذاران بانک «سیلیکون ولی» پرداخت کامل انجام نشود، شرکتهای آمریکایی احتمالا صدها میلیارد دلار را از بانکهای منطقهای خارج خواهند کرد.» یعنی احتمال دارد شرکتها پولهای خود را از بانکهای به نسبت کوچک خارج و وارد بانکهای بزرگ کشور کنند. با این وجود تمام بانکهای آمریکا نگرانند که شاید هفته آینده با هجوم سپردهگذاران مواجه شوند. همین باعث شده که سهام بانکهایی مثل فرست ریپابلیک، سینگچر و پکوست به ترتیب ۳۴، ۳۸ و ۵۵ درصد سقوط داشته باشد. در بیشتر کشورها چند بانک بیشتر بازار بانکداری کشور را در اختیار دارند. آمریکا اما در این مورد استثنا است و دهها بانک کوچک و منطقهای در سراسر این کشور فعالیت دارند و نقش مهمی در اقتصاد بازی میکنند؛ چنانکه نمونه داستانیاش در مجموعههای تلویزیونی همچون «بهتر است به سال زنگ بزنی» و بانک خیالی «مسا ورده» در ایالت نیومکزیکو دیده میشود.
دولت بایدن حالا با چالشی بزرگ روبرو است. این دولت در کوتاه مدت باید خریداری با سرمایه کافی پیدا کند تا بتواند بانک«سیلیکون ولی» را در اختیار بگیرد و خیال سپردهگذاران آنرا راحت کند. اما آمریکا در بلند مدت باید به فکر برقراری سازوکاری باشد که تضمینی بالای بیش از ۲۵۰ هزار دلار به سپردهگذاران بدهد. کارشناسان میگویند اگر چنین تضمینی وجود داشت شاید ماجرای سقوط این بانک اصلا پیش نمیآمد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۳ مارس۲۰۲۳