صربستان و کوزوو در مورد عادی‌سازی روابط دوجانبه توافق کردند. جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان روز شنبه به خبرنگاران اعلام کرد که اولین مورد از این توافق نیز بر تعهد کوزوو بر اعطای حق خود-مدیریتی به جوامع صرب در کوزوو دلالت دارد. هرچند که رهبران دو کشور همچنان معتقدند که اختلاف نظرها به قوت خود باقی است.
پس از جنگ سال ۱۹۹۸-۱۹۹۹ و اعلام استقلال کوزوو در سال ۲۰۰۸ میلادی، کوزوو و صربستان نزدیک به ۱۰ سال است که با میانجیگری اتحادیه اروپا در حال گفتگو بر سر حل اختلافات بودند. در این مدت صربستان همواره کوزوو را به عنوان یک استان جدایی‌طلب خود قلمداد می‌کرد و شعله ور شدن دوباره آتش در بالکان هر آن ممکن بود رخ دهد.
حال پس از دهه‌ها تنش بین صربستان و کوزوو، سرانجام روز شنبه رهبران دو کشور بر سر چگونگی اجرای طرح اتحادیه اروپا برای عادی‌سازی روابط خود به توافق رسیدند.
توافق روز شنبه پس از گفتگوهای ۱۲ ساعته بین آلبین کورتی نخست وزیر کوزوو، الکساندر ووچیچ رئیس جمهوری صربستان و مقامات اتحادیه اروپا حاصل شد و قرار شد دو کشور مفاد ۱۱ ماده‌ای که ماه گذشته در بروکسل تنظیم شده بود را اجرا کنند. این دو رهبر قبل از نشست سه جانبه در مقدونیه شمالی، دیدارهای جداگانه‌ای با بورل داشتند.
چرا این توافق در این برهه زمانی برای اروپا مهم است؟
کوزوو و صربستان هر کدام امیدوارند روزی به عضویت اتحادیه اروپا دربیایند؛ ولی قبل از آن لازم است ابتدا روابط خود را اصلاح کنند. حل مناقشه میان این دو کشور با شدت گرفتن جنگ در اوکراین و افزایش نگرانی‌ها از امکان سواستفاده مسکو از دامن زدن به بی‌ثباتی در بالکان اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
آقای بورل در مورد تاثیر این توافق بر روند روندن پیوستن دو کشور به اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد که «این متن به بخشی جدایی‌ناپذیر از مسیر پیوستن آن ها به اتحادیه اروپا تبدیل خواهد شد».
معنی این توافق برای کوزوو و صربستان چه خواهد بود؟
بر طبق طرح اتحادیه اروپا، از دو کشور خواسته شده است تا حسن همجواری داشته باشند و اسناد رسمی و نمادهای ملی یکدیگر را به رسمیت بشناسند. اگر این توافق به درستی اجرا گردد، بلگراد نباید از تلاش‌های کوزوو برای عضویت در سازمان ملل متحد و سایر سازمان‌های بین‌المللی ممانعت به عمل آورد.
البته متن این توافق که توسط فرانسه و آلمان تهیه شده و به تایید ایالات متحده هم رسیده است، صراحتا قید نمی‌کند که طرفین باید یکدیگر را به طور متقابل به رسمیت بشناسند، و این یعنی اینکه صربستان همچنان فشاری برای تایید استقلال کوزوو در پیش رو نخواهد داشت.
استقلال کوزوو توسط بسیاری از کشورهای غربی به رسمیت شناخته شده است. اما بلگراد با حمایت روسیه و چین با آن مخالفت می‌کند. در این زمینه خاص، بنظر می‌رسد که مذاکرات با میانجیگری اتحادیه اروپا در سالهای اخیر پیشرفت چندانی نداشته است.
در بحبوحه حمله نظامی روسیه به اوکراین، صربستان تا حدی روابط نزدیک خود با متحد سنتی‌اش یعنی روسیه را حفظ کرده است و دلیل آن هم احتمالا این است که امید دارد با این کار، رای وتوی مسکو در مخالفت با عضویت کوزوو در سازمان ملل متحد را داشته باشد.
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۱۹ مارس۲۰۲۳