هم‌پیمانی با قدرت‌های نوظهور اقتصادی؛ عضویت در بریکس چه دستاوردی برای ایران دارد؟

«ایران مدت‌هاست به ظهور یک جهان چندقطبی و به چالش کشیده شدن نظم جهانی، تحت رهبری ایالات متحده باور دارد؛ از این رو، بریکس را بخشی از نظم نوین جهانی مطلوب خود می داند.»

افزوده شدن شش کشور جدید به گروهی موسوم به بریکس که اقتصاد‌های نوظهور جهان را گرد‌هم آورده چه دستاوردی برای ایران و خاورمیانه به همراه دارد؟

این سوالی است که نشریه جروزالم پست گزارش ویژه خود را با موضوع تاثیر‌پذیری ایران و خاورمیانه از گسترش گروه بریکس با آن شروع کرده است.

سران کشورهای گروه بریکس اواخر ماه اوت گذشته در جریان پانزدهمین نشست این گروه در آفریقای جنوبی، موافقت خود را با عضویت ایران و پنج کشور دیگر اعلام کردند تا بدین ترتیب فرایند عضویت این کشورها از ابتدای ژانویه ۲۰۲۴ آغاز شود.

جروزالم پست در گزارش آورده است که این عضویت برای ایران مهم است و حکم یک قمار را دارد زیرا گروه بریکس که در حال حاضر از کشورهای برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده، در پی بر هم توازن قدرت در جهان است.

نویسنده سپس یادآور می‌شود که ایران مدت‌هاست به ظهور یک جهان چندقطبی و به چالش کشیده شدن نظم جهانی، تحت رهبری ایالات متحده باور دارد؛ از این رو، بریکس را بخشی از نظم نوین جهانی مطلوب خود می داند.

جروزالم پست همچنین به یک مقاله بلند در خبرگزاری فارس اشاره می‌کند که به اعتقاد نویسنده دستور کار ایران و راهبرد تعیین شده در پی عضویت این کشور در جمع قدرت‌های نوظهور اقتصادی در آن به تفصیل شرح داده شده است.

سه دهه رقابت اقتصادی با گروه ۷؛ اعضای جدید از جمله ایران، تولید ناخالص بریکس را چقدر افزایش می‌دهند؟
درباره گسترش بریکس چه می دانیم؟
در این گزارش آمده است که سیریل رامافوزا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی به عنوان میزبان نشست ماه اوت سران بریکس، ایران و پنج کشور آرژانتین، مصر، اتیوپی، عربستان سعودی و امارات عربی متحده به عنوان اعضای تازه این گروه نام برد؛ عضویتی که از ابتدای سال آینده میلادی رسمیت می‌یابد.

در بخش دیگری از این گزارش نزدیکی و ارتباط تنگاتنگ به تازگی تنیده شده میان بریکس و خاورمیانه غیرقابل انکار قلمداد شده است.

این موضوع از دید نویسنده اهمیت زیادی دارد زیرا به اعتقاد وی، چین یک بازیگر کلیدی است و می خواهد روابط بیشتری با منطقه خاورمیانه داشته باشد.

چین همچنین از سازمان همکاری شانگهای برای توسعه بیشتر روابط با کشورهای خاورمیانه استفاده کرده است.

خبرنگار جروزالم پست سپس تاکید می‌کند که ایران می‌خواهد به طور کامل در این مجموعه جدید ادغام شود و خود را در کنار چین و روسیه جای دهد.

این گزارش باز هم بخشی دیگر از مقاله خبرگزاری فارس را مورد استناد قرار می‌دهد که در آن به اهمیت عضویت دائم این کشور در بریکس اشاره دارد.

نویسنده سپس از آشتی و برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان، دو کشور تازه پیوسته به بریکس یاد می‌کند که اختلافات را با میانجی‌گری چین و همکاری عراق کنار گذاشته‌اند.

حل اخیر اختلافات ایران با امارات عربی متحده و مصر موضوع دیگری است که توجه نویسنده گزارش جروزالم پست را به خود جلب کرده است.

به نوشته وی، با توجه به این اقدامات آشتی‌جویانه، کشورهای یاد شده ونقش آنها در بریکس اکنون برای ایران از اهمیت تازه‌ای برخوردار شده است.

جروزالم پست سپس برای آنکه پشت صحنه محاسبات تهران از پیوستن به پیمان‌هایی چون بریکس را برای خواننده شرح دهد، به این بخش از مقاله فارس اشاره می‌کند: «با وجود اینکه اعضای جدید بریکس از کشور‌های در حال توسعه هستند اما توانسته‌اند در چند سال اخیر اهمیت خود را به رخ قدرت‌های اقتصادی جهان بکشانند، بررسی اظهارات رهبران کشور‌های عضو نشان می‌دهد که اعضای بریکس تنها به همکاری‌های اقتصادی اکتفا نکرده‌اند، هر چند رشد پرشتاب اقتصادی این کشورها ابتدا آنها را به هم پیوند داد، اما اعضای این گروه اکنون در تلاش هستند تا در معادلات سیاسی جهان هم فعالانه‌تر عمل کنند.»

دیدگاه کارشناس این خبرگزاری که بریکس را به عنوان رقیبی برای گروه هفت قلمداد کرده و نیز آمار ارائه شده مبنی بر افزایش ۱۷.۳ درصدی صادرات گروه بریکس و رسیدن آن ۴۶.۳ تریلیون دلار پس از پیوستن اعضای جدید از دیگر نکات مورد توجه جروزالم پست است.

در پایان این گزارش همچنین به تلاش تهران برای یافتن ظرفیت‌های جدید اقتصادی در بحبوحه تحریم‌های آمریکا اشاره شده و آمده است که ایران به دنبال گریز از تحریم‌های غرب است.

برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲ اکتبر ۲۰۲۳