ماجرای يک عکس اشتباهی

محمود ابطحی

چند روز پیش عکسی از دو کودک را در یک رسانه‌ اجتماعی اینترنتی در برگهٔ شخصی یکی از فعالان سیاسی که بسیاری او را فرد درستکاری می‌دانند، دیدم. تنهایی این دو کودک، با پوشش نامناسب و در حالی که کودک کوچک‌تر به آغوش کودک بزرگ‌تر پناه آورده و هر دو به خواب رفته بودند، دل انسان را به درد می‌آورد.

اگرچه مبارزه با حکومت را پروسه‌ای عقلانی می‌دانم که از احساساتی کردن آن باید پرهیز شود، ولی این به معنای مخالفت با بیان احساسات انسانی‌ کنشگران سیاسی، در روند مبارزه با حکومت اسلامی نیست. پس این تصویر ناراحت کننده را با آگاهی از اینکه این صحنه‌ها در ایران ویران شده به دست حاکمان اسلامی، صحنه‌هایی به وفور تکرار شونده هستند، در برگهٔ شخصی‌ام با مخاطبان به اشتراک گذاشتم.

واکنش‌هایی نسبت به این تصویر گرفتم که حکایت از ناراحتی بینندگان از دیدن آن دارد. اگرچه این واکنش‌ها طبیعی و انسانی است ولی تنها واكنش های عقلانی است که به راه‌ حل می‌انجامند. کنش و یا واکنشی عقلانی است که بتواند نخست به پرسش‌های درست و سپس به پاسخ و برنامه‌ریزی برای عملی کردن آن پاسخ‌ها بیانجامد. به زبان دیگر، انسان با به کار گرفتن عقل است که می‌تواند به راهکارهائی سیاسی برای بیرون رفتن از مشکلات کلان برسد. با قدری فکر کردن و برخورد عمیق‌تر در می‌یابیم که این تصویر تنها نمونه‌ای است از تعداد فراوانی از نمونه‌های این چنینی که اخبار آنها را شنیده و یا شاید با چشمان خودمان دیده‌ باشیم. 

شاید این پرسش پیش آید که اساساً نگارنده چرا مسئله‌ای چنین بدیهی را مطرح می‌كند؟ پنج روز پس از بازنشر این عکس در برگهٔ شخصی نگارنده، یک هم میهن «منصف» در زیر عکس نوشت: «این عکس مربوط به هندوستان است ۰ربطی به تهران ندارد۰یک حرف دروغ، صد گفتهء درست را خنثی میکند۰ نکنید این کارها را.» 

گفتهٔ درستی است، مبارزان سکولار دموکرات باید مراقب باشند در روند مبارزه دچار دروغ‌گویی نشوند زیرا اين کار اعتماد هم میهنان به مبارزان را از میان می‌برد و یا اساساً مانع ایجاد اعتماد می‌شود. پس من هم توضیحی را در کنار تصویری که قبلا منتشر کرده بودم و بی ربط از آب در آمده بود افزودم: 

«یک ایرانی در یادداشتی به همراه یک مدرک در پایین این عکس به من نشان دادند، که این عکس را که از صفحهٔ یکی از فعالان سیاسی به اشتراک گذاشته‌ام، کودکانی غیر ایرانی(هندی) هستند و از من خواستند که با چنین دروغ‌هایی به مبارزات هم میهنان عزیزم آسیب نرسانم. چند عکس از کودکان ایرانی به همراه دو مقاله از کودکان خیابانی و کار در زیر گذاشتم که شک و شبه‌ای پیش نیاید. فراموش نکنیم که بسیاری از کودکان عزیز ایران که فرزندان همهء ما ایرانیان هستند، در نتیجهء فقر مطلق و آسیب های اجتماعی فراوان ناچار به کار و کارتن خوابی هستند. حکومت اسلامی نشان داده است که برای فرزندان ایران ارزش قائل نیست و برای آیندهٔ آنان برنامه‌ای ندارد.»

سپس آن فعال سیاسی محترم نیز پاسخ دادند که این عکس را خانمی بر روی یک پل در تهران گرفته‌اند.

اگر به فاکتورها توجه کنیم، یکی فعال سیاسی صاحب موقعیت اجتماعی قابل احترامی است و دیگری واقعیتی که در جامعه به خوبی دانسته شده است؛ و بعلاوهء یک تصویر بی نام و نشان که به راحتی می‌شود پذیرفت این تصویری از یک شهر ایران باشد. حال فردی این تصویر را از یک شبکهٔ اجتماعی دیگر با زبان هندی و متعلق به یک سال گذشته یافته و بعنوان مدرک دروغ‌گویی نشان می‌دهد. این پرسش برای نگارنده بوجود آمد که چگونه است که از چنین موقعیتی اتهام دروغ پراکنی و آسیب به «مبارزه» بیرون آمده است؟ 

به برگهٔ کاشف این «دروغ» در رسانهٔ اجتماعی مربوطه مراجعه کردم؛ شگفت انگیز بود. تنها فعالیتی که از این شخص دیده می‌شود انبوهی از نوشته‌ها و مصاحبه‌های سکولار دموکرات‌ها از جمله چندتایی از نوشته‌های نگارنده را به برگهٔ خود انتقال داده‌ و در آنجا به روشی «بدیع» معانی را به هر شکلی که تمایل داشته از زبان خود بازگو و به صلیب کشیده‌ است. 

بدون هر گونه قضاوتی در خصوص این فرد، باید افزود این روش‌ها که بسیاری به شیوه‌های گوناگون برای تخریب و تخطئهٔ اپوزیسیون بطور عام، و سکولار دموکرات‌ها بطور خاص، از آنها استفاده می‌کنند، طراحی شده توسط مأموران حکومت اسلامی است. 

در نتيحه، منطقی آن است که اگر ما، کنشگران سکولار دموکرات، نسبت به اپوزیسیون و مبارزان دیگر انتقادی داریم، به شیوهٔ ابراز انتقاد خود و اثرات انعکاس آن انتقاد بر روند مبارزه توجه داشته باشیم. مبادا ناخواسته باعث سلب اعتماد هم میهنان از فعالان سیاسی و فعالان سیاسی نسبت به یکدیگر شویم. جریان اصلی روند مبارزه به سویی است که روش‌های گوناگون مزدوران، برای تخریب اپوزیسیون، یک به یک دانسته و معرف مزدور بودنِ آنان می‌شوند؛ هوشیار باشیم مبادا به اشتباه با آنان همسویی نکرده باشیم.

۲۴ مهر ۱۳۹۸ – ۱۶ اکتبر ۲۰۱۹