در ماجرای اعتراضهای آبانماه ۱۳۹۸، زمانی که آیتالله خامنهای در صحنه حاضر شد و معترضان را «اشرار» لقب داد، دیگر مقامات جمهوری اسلامی یکی پس از دیگری به میدان آمدند و با توصیفی مشابه از معترضان، خط مشی رهبر جمهوری اسلامی را در سرکوب اعتراضها دنبال کردند.
دو ماه بعد، همین الگوبرداری در ماجرای کشته شدن قاسم سلیمانی تکرار میشود. آیتالله خامنهای در سخنرانی امروز (چهارشنبه) خود زبان تهدیدآمیزی نداشت و گفت آمریکاییها باید از منطقه بروند. او این سخنرانی را ساعاتی پس از حمله موشکی سپاه به پایگاههای آمریکا در عراق و خاکسپاری سلیمانی در کرمان انجام داد.
همزمان دیگر مقامات تهران که تا روز گذشته تهدیدها را به اوج خود رسانده بودند، از رهبر جمهوری اسلامی پیروی کردند. حسن روحانی، محمدجواد ظریف و علی ربیعی در موضع گیریهای مشترک گفتههای آیتالله خامنهای در زمینه خروج نیروهای آمریکایی از منطقه را تکرار کردند و از تهدید بیشتر آمریکا سخنی به میان نیاوردند.
رئیسجمهور ایران در جلسه هیات دولت گفت که آمریکاییها دست سلیمانی را قطع کردند و ایران پای آنها را از منطقه قطع میکند.
وزیر امور خارجه ایران هم گفت پاسخ نظامی ایران به کشته شدن سلیمانی همین بوده که بامداد امروز انجام شد و انتقام، خروج نیروهای آمریکایی از منطقه است. او پس از حملههای موشکی امروز هم در توییتر نوشته بود، ایران اقدام مناسب را به نتیجه رساند.
سخنگوی دولت هم گفت اگر آمریکاییها بروند، صلح برقرار میشود. محمود واعظی ، رئیس دفتر روحانی هم گفت آمریکا باید بداند که منطقه برایش امن نیست.
تاکید بر خروج امریکا از منطقه در شرایطی که اصلیترین فرمانده عملیات برونمرزی و مدیریت نفوذ منطقهای جمهوری اسلامی حذف شده، ضمن اینکه اهرمی برای چانهزنی در مذاکره است، از عمق نگرانیهای تهران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی حکایت دارد.
این اظهارات مقامات تهران در حالی مطرح میشود که آمریکا هنوز به حملههای بامداد امروز واکنش نشان نداده است.
شورای امنیت ملی آمریکا صبح امروز با حضور دونالد ترامپ، رئیسجمهور این کشور برای بررسی حملهها تشکیل جلسه داد. اما بر خلاف انتظارها، نتیجه این جلسه ویژه در اختیار رسانهها قرار نگرفت و ترامپ نیز در پایان آن سخنرانی نکرد.
رئیسجمهور آمریکا در توییتر خود نوشت که تا الان اوضاع خوب بوده و آمریکا در حال برآورد خسارتها است و صبح به وقت واشینگتن (عصر تهران) بیانیه میدهد.
برخی بر این باورند که این توییت ترامپ نشانهای امیدوارکننده است. به گفته آنها شاید این توییت به این معنی باشد که آمریکا قصد ندارد در واکنش به حمله به پایگاههایش وارد یک جنگ تمام عیار با ایران شود.
ترامپ در مورد ساقط شدن پهپاد آمریکایی نیز با واکنش نشان ندادن خود بسیاری را شگفتزده کرد. در سیام خردادماه، زمانی که سپاه اعلام کرد گلوبالهاوک را به دلیل ورود به حریم هوایی ایران ساقط کرده، ترامپ تصمیم گرفت طرح هدفمند حمله را کلید نزند.
او به جای اقدام نظامی، روی تشکیل یک ائتلاف امنیت دریایی در خلیج فارس سرمایهگذاری کرد که اکنون با مشارکت نزدیکترین متحداناش از جمله بریتانیا آغاز به کار کرده و دیگر کشورهای اروپایی و حتی ژاپن نیز با آن همکاری میکنند، هرچند که نام خود را به طور مستقیم به این ائتلاف امنیت دریایی اضافه نکردهاند.
از اردیبهشت ماه امسال که تنشها بین ایران و آمریکا در خلیج فارس رفته رفته اوج گرفت، تا اکنون که بحران به زمین عراق کشیده شده، تنها زمانی ایالاتمتحده به اقدامات تحریکآمیز جمهوری اسلامی واکنش تند نشان داد که یک شهروند غیرنظامی آمریکایی در حملههای راکتی در عراق جان باخت. این همان نقطه جوشی بود که در ماههای اخیر ایران به دنبال سنجش آن بود.
مقامات واشینگتن پیشتر هشدار داده بودند که آسیبدیدن شهروندان آمریکایی را تحمل نخواهند کرد.
به همین دلیل پس از دورهای هشتماهه از افزایش تنشها از انفجار شش تانکر نفتی گرفته تا توقیف کشتیها، ساقط شدن پهپاد آمریکایی و حمله به تاسیاست نفتی آرامکو و حملههای متعدد راکتی در عراق، با کشته شدن یک شهروند آمریکایی و پس از آن حمله به سفارت آمریکا در بغداد، تصمیم هدف گرفتن سلیمانی اتخاذ شد.
ایالاتمتحده با پیشبینی واکنشهای تهران و احتمالا آمادگی برای پرداخت هزینهها در نهایت در بامداد جمعه ۱۳ دیماه، خودروی حامل فرمانده سابق سپاه قدس و همراهانش را در حال خروج از فرودگاه بغداد هدف قرار داد. پس از آن نیز سطح هشدار را در همه پایگاهها و منافع مربوط به ایالاتمتحده به بالاترین میزان افزایش داد و از شهروندانش خواست خاک عراق را ترک کنند.
اکنون مقامات جمهوری اسلامی میگویند با حملههای موشکی امروز انتقام گرفتهاند و در انتظار خروج نیروهای آمریکایی هستند.
باید دید ترامپ به حملههای بدون تلفات انسانی (آمریکا میگوید در حملههای موشکی نیروهای آمریکایی کشته نشدهاند) بامداد امروز مانند سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین «گلوبالهاوک» نگاه میکند یا مسیر دیگری را انتخاب خواهد کرد.
با توجه به اینکه واشینگتن اکنون به هدف حذف سلیمانی دست یافته، استفاده تبلیغاتی از فرصت حمله موشکی ایران به پایگاههای ایالاتمتحده در عراق برای تقویت اتحاد آمریکا با متحدانش در برابر ایران دور از انتظار نیست. به ویژه که اروپاییان نیز در روزهای اخیر با کاخ سفید همراهی کردند. در تازهترین نمونه، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا که قبلا در ستایش دستآوردهای جمهوری اسلامی توییت میکرد، اکنون حملههای موشکی ایران به پایگاههای هوایی آمریکا را محکوم کرده و حرفی از محکومیت اقدام آمریکا در هدف گرفتن سلیمانی نیست.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۸ ژانویه ۲۰۲۰