غلامحسین اسماعیلی، سخنگوی قوه قضاییه رژیم اسلامی ایران در نشستی خبری، روز سه‌شنبه ۱۳ اسفند با “مثبت” خواندن چند اقدام قوه قضاییه در رابطه با زندانیان، به بخشنامه‌ی معاون اول قوه قضاییه، مبنی بر “رسیدگی محاکم تا حد امکان به صورت غیر حضوری” اشاره کرد. به گفته‌ی سخنگوی قوه‌ی قضاییه، در بر پایه این بخشنامه علاوه بر “رسیدگی غیرحضوری” بر “رسیدگی به پرونده‌های معوق در خارج از وقت اداری و به صورت دورکاری” و “اجتناب از جلب غیر ضروری” هم تأکید شده است.
با شیوع گسترده ویروس کرونا و افزایش نگرانی‌ها از سرنوشت صدها هزار زندانی، ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه در اسفندماه، با دو بخشنامه شرایطی را برای اعزام به مرخصی زندانیان با هدف کنترل وضعیت بهداشتی زندان‌ها صادر کرد.
یکی از این بخشنامه‌ها، بخشنامه مرخصی به زندانیان و دیگری بخشنامه کنترل و کاهش ورود زندانیان جدید به زندان‌ها و همچنین موکول کردن اجرای احکام قطعی صادره به سال ۹۹ است.
“مرخصی ۵۴ هزار زندانی”، “درخواست آزادی مشروط ۱۴۴۰ مددجو”:
غلامحسین اسماعیلی در این نشست خبری گفت که ورودی زندانیان در این هفته در مقایسه با هفته‌ی گذشته، پس از صدرو این بخشنامه ۳۵ درصد کاهش یافته است. سخنگوی قوه قضاییه همچنین میگوید، از هفته گذشته تا امروز ۵۴ هزار نفر از زندانیان به مرخصی آمده‌اند.
از سوی دیگر امروز سه‌شنبه (۱۳ اسفند) خبرگزاری‌های داخلی از “ارسال درخواست آزادی مشروط ۱۴۴۰ مددجوی واجد شرایط ندامتگاه تهران بزرگ به مراجع قضایی” خبر داده‌اند. به گفته‌ی مدیر مجتمع ندامتگاه بزرگ تهران در گفتگو با “ایسنا”، همچنین ۱۸۱ درخواست پابند الکترونیکی به مراجع قضایی ارسال شده است. مسئولان استفاده از پابند الکترونیکی را یکی از راه‌کارهای کاهش جمعیت کیفری در ایران عنوان کرده‌اند.
“امنیتی و غیرامنیتی نداریم”، ” نازنین زاغری در سلامت کامل است”:
سخنگوی قوه‌ی قضاییه در نشست خبری امروز ۱۳ اسفند در کنار اشاره به مرخصی ۵۴ هزار تن از زندانیان به مرخصی ندا ناجی و ضیا نبوی هم اشاره کرده و میگوید، “سلامت زندانیان برای ما اهمیت دارد و امنیتی و غیر امنیتی هم ندارد”.
به گفته‌ی اسماعیلی، “نازنین زاغری هم در سلامت کامل است و دیروز با خانواده‌اش تماس گرفته است.”
مرخصی ندا ناجی، زندانی سیاسی و یکی از دستگیرشدگان تجمعات روز جهانی کارگر و آزادی ضیا نبوی، فعال دانشجویی که ۱۲ اسفند پس از شش روز بازداشت با تودیع وثیقه آزاد شد، مواردی هستند که سخنگوی قوه قضاییه به آنها اشاره کرده است.
در کنار این معدود موارد اما گزارش‌های منتشر شده در مورد وضعیت زندانیان سیاسی و عقیدتی نشان می‌دهد که این گروه از زندانیان از “اقدامات مثبت قوه‌ی قضاییه” تقریبا بی‌بهره‌اند و روند دادن مرخصی به آنها هم با کارشکنی‌هایی روبروست.
هنگامه شهیدی و گفته‌های وکیل و مادرش درباره ابتلای او به کرونا:
هنگامه شهیدی یکی از این نمونه‌هاست که بنا بر گزارش‌های منتشر شده، به بیمارستان منتقل شده است. به گزارش وبسایت “انصاف‌نیوز”، ناهید کرمانشاهی، مادر هنگامه شهیدی پیش‌تر در مصاحبه با این سایت، گفته است که در تماس با دخترش، او از “وضعیت بهداشتی نامناسب بند زنان” شکایت داشته و “حالش خراب بوده و سرفه امانش نمی‌داده”. مادر شهیدی در گفتگوی تلفنی با این وبسایت میگوید: «نمی‌دانم چطور صدایم را به آقای رئیسی برسانم که نگران دخترم هستم که با این وضعیت و سرفه‌هایش نکند مشکوک به کرونا باشد.»
مصطفی ترک همدانی، وکیل مدافع هنگامه شهیدی هم در توییتی خطاب به رئیس قوه‌ی قضاییه با اشاره به “احتمال ابتلای موکلش به بیماری کرونا در زندان اوین” و “بخشنامه‌ی ویژه‌ی مرخصی زندانیان”، خواستار آزادی هنگامه شهیدی شده است.
این وکیل دادگستری در مصاحبه با ایلنا میگوید، «بخشنامه آقای رئیسی بخشنامه خوبی است اما در اجرا هم سرعت می‌خواهیم و هم اینکه یک بخشی از تنگ نظری‌هایی که ممکن است نسبت به بعضی از متهمان یا محکومان وجود داشته باشد را کنار بگذاریم تا بتواند کمک کند. به ویژه زندانیان موسوم به زندانیان سیاسی فکر می‌کنم مستحق‌تر از خیلی کسانی هستند که بتوانند از این بخشنامه استفاده کنند».
او با تاکید بر اینکه نمی‌تواند درباره اینکه موکلش به کرونا مبتلا شده یا نه، “اظهارنظر قوی” کند، میگوید، “از نشانه‌هایی که مادرش تعریف کرده” و با توجه به “فراگیری این بیماری” و “سابقه بیماری در موکلش”، توییتی را نوشته و درخواست کمک کرده است. شهیدی در حال گذراندن حکم ۱۲ سال و ۹ ماه حبس در زندان اوین است.
انتقال “محمد قنبردوست” یکی از زندانیان زندان ارومیه به بیمارستان
با شیوع کرونا در ایران نگرانی‌ها نسبت به وضعیت بحرانی در زندان‌های کشور که از حداقل امکانات بهداشتی لازم برای پیشگیری، تشخیص و درمان کرونا برخوردارند، هم بالا گرفته است.
“هرانا”، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران هم در گزارشی در این ارتباط از افزایش شمار زندانیان مشکوک به کرونا در زندان‌های مختلف کشور از جمله در زندان‌های ارومیه، سنندج، خرم آباد، گرگان، تهران بزرگ و بسیاری زندان‌های دیگر خبر داده است.
به نوشته “هرانا” محمد قنبردوست، زندانی سنی‌مذهب در زندان ارومیه در روز دوشنبه ۱۲ اسفند به بهداری و سپس به بیمارستان خارج از زندان منتقل شده است. بیماری این زندانی “با درصد بالایی کرونا تشخیص داده شده است”. به نوشته “هرانا”، قنبردوست که در بیمارستان قرنطینه شده، تا پیش از انتقال به بیمارستان در کنار دیگر زندانیان سیاسی این زندان به سر می‌برده است. محمد قنبردوست به اتهام “همکاری با گروه‌های تکفیری” در سال ۹۶ به ۵ سال حبس تعزیری محکوم شد.
مواردی از ابتلا به کرونا در زندان‌های شهرهای گوناگون به نوشته‌ی “هرانا”:
آزمایش مثبت دو زندانی جرائم مرتبط با مواد مخدر در زندان قزل حصار و قرنطینه شدن آنها در بهداری زندان که تا پیش از بستری شدن “در سالنی با ۵۰۰ محکوم دیگر محبوس بوده‌اند”، از جمله موارد این گزارش است که به نگرانی از شیوع گسترده‌ی این بیماری در زندان‌ها دامن زده است.
“هرانا” همچنین از اثبات مبتلا بودن یک زندانی جرایم مالی در اندرزگاه ۴ زندان اوین به کرونا که تا پیش از “انتقال به مکان نامعلوم در کنار معدود زندانیان سیاسی این اندرزگاه نگهداری می‌شده” گزارش می‌دهد.
تأیید یک مورد ابتلا به کرونا در بند ۴ زندان اوین در حالی که به نوشته “هرانا”، “تعدادی از زندانیان سیاسی در حال اعتصاب غذا با بدن‌هایی ضعیف و وضعیت سلامتی نامناسب به سر می‌برند، از دیگر مواردی است که بر نگرانی فعالان حقوق بشری و خانواده‌های زندانیان سیاسی افزوده است.
در زندان رجایی شهر کرج نیز ابتلای یک سرباز وظیفه برگشته از بیمارستان مثبت اعلام شده است.
“هرانا” همچنین از انتقال “چندین تن از بازداشتی‌های اعتراضات آبان‌ماه در زندان تهران بزرگ به قرنطینه‌ای درون این زندان و انتقال آنها به اتاقی در مجاورت زندانیان با جرایم خشن پس از تأیید یک مورد کرونا و مشکوک بودن سایرین” نوشته است. بنا بر این گزارش، در زندان رجایی‌شهر هم ابتلای یک سرباز وظیفه به کرونا تأیید شده است.
اعتراض مهرداد محمدنژاد به مخالفت‌ها با مرخصی او:
یکی از زندانیانی که خانوده‌اش با بالاگرفتن خطر شیوع کرونا در زندان‌ها برای مرخصی او، چندین بار به مراجع قضایی مراجعه کرده‌اند، مهرداد محمدنژاد است. او روز دوشنبه ۱۲ اسفند، در نامه‌ای سرگشاده با اشاره به مثبت بودن تست کرونای یکی از همبندی‌هایش “با توجه به دستور صریح رییس قوه قضاییه” و دارا بودن شرایط مرخصی، از مخالفتی که نتیجه‌ی “برخورد سلیقه‌ای با تقاضای مرخصی” اوست انتقاد کرده است. محمدنژاد که ۲۳ سال دارد، در زندان بزرگ تهران محبوس است و به اتهام “توهین به مقامات و مامورین” مجموعا به سه سال زندان محکوم شده است.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۳ مارس ۲۰۲۰