ظریفه غفاری جایزه سالانه «زن شجاع» آمریکا را دریافت کرد. در میان عکس دسته‌جمعی ۱۲ فعال‌مدنی زن از گوشه و کنار جهان که توانستند جایزه بین‌المللی «زن شجاع» امسال وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا را از آن خود کنند، ظریفه غفاری، شهردار جوان «میدان شهر» در جنوب کابل، دیده می‌شود.
بیش از یک دهه است که وزارت خارجه آمریکا در راستای دفاع و حمایت از زنان، افراد شایسته و دلیری را که با کارشان تاثیر چشم‌گیری روی جامعه گذاشته‌اند، برمی‌گزیند و در واشینگتن از آنان تقدیر می‌کند. امسال، در کنار نمایندگانی از ارمنستان، آذربایجان، بولیوی، بورکینافاسو، مالزی، نیکاراگوا، پاکستان، سوریه، یمن و زیمبابوه، شهردار ۲۷ ساله «میدان شهر»، منطقه‌ای محافظه‌کار در جنوب کابل، نیز از برندگان جایزه بین‌المللی «زن شجاع» اعلام شده است.
ظریفه غفاری اما با زنان فعال حقوق بشر که مبارزات خود را در شهرها آغاز، و به محیط‌های شهری محدود کرده‌اند، تفاوت دارد. او زندگی نسبتا امن‌تر، راحت‌تر، آزادتر و از لحاظ آب، برق و جاده اسفالت، مرفه‌تر را ترک کرده است و در میان تهدید سنت‌گرایان و شورشیان، به استان ناامن «میدان وردک» رفته است تا مدیریت شهرداری مرکز استان را به عهده بگیرد.
ظریفه در کابل زاده شده است و اهل میدان وردک است. فرزند ارشد خانواده است و از ابتدا در تصمیم‌گیری‌های مهم خانواده‌اش سهم داشته است. او در کابل و پکتیا در جنوب کشور درس خوانده است و سپس در کشور هند در رشته اقتصاد موفق به اخذ لیسانس و فوق لیسانس شده است.
ظریفه غفاری پارسال در یک رقابت آزاد به مقام شهرداری میدان شهر دست یافت. اما وقتی کارش را در ولایت میدان وردک شروع کرد که طالبان حضور و فعالیت گسترده‌ای در آن دارد، با مخالفت جدی روبه‌رو شد. اما حلقه اول آن مخالفت، در میان شورشیان مسلح طالبان نبود. همکاران مرد خشمگین در شهرداری میدان شهر، برای خود عار می‌دیدند که زنی در سن ۲۶ سالگی اول همکار و سپس رئیس آنها باشد. ظریفه نتوانست کارش را شروع کند و به کابل بازگشت. اما برخلاف بسیاری که زیر فشار سیاسی و اجتماعی در چنین شرایطی عطای کار را به لقایش می بخشند، ظریفه به کمک جامعه مدنی به مبارزه ادامه داد و گفت اجازه نمی‌دهد حق او از میان برود.
سرانجام پس از ماه‌ها مبارزه و بسیج افکار عمومی و مطبوعات، خانم غفاری کارش را به عنوان شهردار میدان‌شهر، مرکز ولایت میدان وردک آغاز کرده است و همچنان ادامه می‌دهد. او رفته رفته نه تنها از احترام همکاران مردش برخوردار شد، که بسیاری از ساکنان میدان شهر نیز برای او احترام قایلند.
ظریفه از فساد اداری و مالی دوری جسته است و بارها خود برای تمیز کردن شهرش، کیسه زباله در دست گرفته و در خیابان‌ها دیده شده است. او می‌گوید، حالا مردم قدرت زنان را باور می‌کنند.
شروع مبارزات خانم غفاری پس از پایان تحصیلاتش در هند بود و هنگام بازگشت به افغانستان، نهادی به نام «معاونت پیشرفت زنان افغان» و یک برنامه رادیویی به نام «پیغلی» به معنای «دوشیزه» در ولایت میدان وردک ایجاد کرد که بیشتر مسایل مرتبط با زنان را پوشش می داد و اکثر کارمندانش نیز زن بودند.
او امروز در واشنگتن در حضور ملانیا ترامپ، بانوی اول، و مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، خود را چنین معرفی کرد:
«اسم من ظریفه غفاری است. من قهرمان نیستم. فقط شهردار «میدان شهر» هستم. شهری در جنوب پایتخت افغانستان، کابل، جایی با فرهنگ محافظه‌کارانه. جایی که مردان عادت ندارند زنان را در مقام و دارای صلاحیت ببینند. جایی که بعضی مردان با حضور زنان در مراکز قدرت، مخالفت می‌کنند. وقتی کارم را شروع کردم، مردان کارمند شهرداری از پذیرش من و قبول صلاحیتم ابا ورزیدند. گروه معترضی مرا فراری دادند. فکر کردند قصه تمام شده است. اما من بازگشتم. بازگشتم و در جای خود ایستادم. چند سال پیش انتظار نداشتم که کسی هرگز به من گوش فرا دهد یا صدایم را بشنود. اما حالا همیشه به من گوش می‌دهند. همیشه با احترام روبه‌رو می‌شوم.»
خیابان‌ها و جاده‌های میدان‌شهر ناامن است و طالبان باهدف آسیب زدن به مقام های دولتی، به بمب‌گذاری کنارجاده‌ای اقدام می‌کنند. نام «ظریفه» هم در سراسر آن استان پیچیده است.
او گفت:«زنان افغانستان در خبرها همواره به عنوان قربانی دیده شده‌اند که درست است. آنها رنج جنگ را بر دوش می‌کشند. اما درباره زنانی که برای حقوق خود مبارزه می‌کنند و کنار نمی‌روند، روایت‌های دیگری هم داریم. در سال ۱۹۲۰ ثریا طرزی ملکه افغانستان شد. این واقعه زمانی رخ داد که زنان در آمریکا به اصلاحیه‌ای در قانون اساسی رسیدند که حق رای را برای آنها تثبیت کرد. ثریا برای حقوق و آموزش زنان مبارزه کرد. من دلم برای سلطنت تنگ نشده است، اما ثریا یک الگو بود. وقتی خسته می‌شوم، درباره او فکر می‌کنم. وقتی مردم به من می‌گویند که ظریفه، این کار و وظیفه را رها کن و با ترک اداره به خانه برو و از خانواده‌ات مراقبت کن، به فکر ثریا می‌افتم. نباید بگذاریم دستاورد ما زنان شاغل هدر برود. اگر آگاه و قوی نباشیم، این دستاوردها دوباره از ما گرفته می‌شود. وقتی من به این ولایت می‌روم، به زنان و دخترانی می‌اندیشم که به من نگاه می‌کنند و می‌گویند که ما هم مانند ظریفه با استعدادیم و می‌توانیم کاری بکنیم.»
اما در بحبوبه بازگشت طالبان به بدنه اصلی نظام افغانستان و توافق صلح آمریکا با شورشیان، نگرانی‌ای در دل ظریفه نهفته است. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، بر امضای توافق صلح با ملا عبدالغنی برادر، فرد شماره دو گروه طالبان، نظارت داشت.
ظریفه در جلسه امروز که پمپئو در صف اول در کنار زنان نشسته بود، گفت: «زنان نسل من حکومت طالبان را فراموش نکرده‌اند و مثل گذشته، نگران آینده هستند. بگذارید از شما تقاضا کنم که همواره به ما کمک کنید. روند صلح افغانستان نباید دست‌اوردهایی را که پس از دوران رژیم سیاه طالبان حاصل شده است، از بین ببرد. ما را به یاد داشته باشید.»
ملانیا ترامپ، بانوی اول آمریکا نیز در کنار ظریفه، از سخنرانان مراسم جایزه زن شجاع سال بود. او با اشاره به زنانی که تاثیر مثبتی در جامعه گذاشته‌اند، گفت:
«زنان در طول تاریخ تاثیرات ماندگاری در جامعه برجا گذاشته‌اند و قوت روح بانوان را به نمایش درآورده‌اند. هر یک از این زنان، غالبا به قیمت امنیت شخصی‌شان، شجاعت و رهبری نشان داده‌اند.»
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۵ مارس ۲۰۲۰