مصیبتی که گریبان مردم افغانستان را گرفته است یکی دو تا نیست. از یکسو تهدید هراس افکنان، آدم ربایان و تروریستهای طالب و داعش است و آن سوی دیگر، سیاستمداران خودی هستند که با شرایط بی قانونی و جنگ سالاری و زورگویی و تهدید خو کرده و ترک عادات برایشان دشوار و غیر ممکن بنظر میرسد.
ساعاتی پیش در کابل، دکتر اشرف غنی که طبق اعلام کمیسیون انتخابات برنده انتخابات ریاست جمهوری اعلام شده بود، مراسم تحلیف خود را در ارگ ریاست جمهوری برگزار کرد و کمی آنسوتر، دکتر عبدالله عبدالله معترض به نتیجه انتخابات نیز مراسم تحلیفی خودخوانده در کاخ سپیدار ترتیب داد.
دکتر اشرف غنی سوگند ریاست جمهوری خود را در مقابل قاضی القضات، ریاست دادگاه عالی افغانستان (ستره محکمه) به جا آورد و دکتر عبدالله در مقابل یکی از روحانیونی که نماینده مجلس از استان کنار نیز میباشد. امروز کابل تعطیل بود و مردم متحیر کشور در مقابل تلویزیون و رسانههای ارتباط جمعی نشسته بودند و این بی نظمی و آشفتگی سیاسی در کشورشان را نظاره میکردند.
در کشوری که میلیونها دلار برای ترویج قانون و دموکراسی به صرف رسیده و هزاران سرباز خارجی برای تحقق این اصول جان خود را در این خاک از دست داده اند، به نظر میرسد که مافیا و زورگویان بیش از هر چیز نقیصه دیگری، مانع اصلی برای به ثمر نشستن آرزوهای مردم این مرز و دیار باشند.
در کجای دنیا دیده شده است که گروههای مسلح منسوب به نمایندگان سیاسی و یا جناحی رقیب در پایتخت یک کشور بتوانند برای خود اعلام دولت و حکومتی مستقل کنند و از عدالت و قانون نیز باکی نداشته باشند؟
گرفتن قدرت به زور و هر وسیله ای دیگر حتی به قیمت به هرج و مرج کشیده شدن کشور و بی باکی گروههای رقیب شاهدی است بر اصلیترین مشکلاتی که افغانستان از زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی تجربه کرده است.
گفته میشود که تا ساعاتی قبل از برگزاری مراسم تحلیف دکتر اشرف غنی، دکتر عبدالله و تیم انتخاباتی وی مشغول مذاکره با تیم اشرف غنی برای سهم خواهی و انصراف از برگزاری تحلیف موازی بودند که این مذاکرات به نتیجه نرسید.
آنها، تیم ثبات و همگرایی، همان چیزی را میخواستند که پنج سال پیش گرفته بودند. ریاست اجرایی دولت یا مقامی مانند صدارات و سهمیه در دولت غنی و تعیین بعضی از وزرای کشور که به گفته مقامات مطلع این مذاکرات به نتیجه نرسید.
عملکرد دولت وحدت ملی در پنج سال گذشته اسفناک بود. کارکرد دو مردی که هیچ علاقهای برای مشارکت و نزدیکی سیاسی و حزبی با یکدیگر نداشتند و از بد حادثه تصمیمی به تقسیم قدرت گرفته بودند، تاثیری منفی بر زندگی مردم داشت.
این ترکیب نامتجانس، تاثیرمنفی مستقیم بر زندگی میلیونها شهروندی گذاشت که در پنج سال گذشته در آمال شدیدترین حملات گروههای تروریستی و دهشت افکن قرار گرفتند.
در کاخ که زندگی کنید و صدها محافظ که داشته باشید و حامیانی در میان دولتهای خارجی، رنج مردم و کوچه و بازار از خاطرتان میرود. مردمی که هنوز به دنبال اجساد مفقود شده قربانیان انفجار تانکری مملو از مواد منفجره در بهار سال پیش در کابل هستند. بیش از دویست نفر در آن انفجار مهیب کشته شدند که اجساد هفتاد و چند نفر از شهروندان همان شهری که امروز دو تحلیفه بود، هرگز پیدا نشد.
امروز در همین شهر مصیبت دیده که پشت حصارهای بتونی و موانع سیمانی و پستهای بازرسی پنهان شده است، برجسته ترین چهرههای سیاسی شان بر سر دعوای قدرت درگیرند و نمی بینند که در سایه گرگ طالبان در دروازه شهر کمین کرده و بر بامهای خانههای مردم افتاده است.
غنی حاضر نشد تا خواست عبدالله را که گفته میشود به کمتر از صدارت و تعیین نیمی از اعضای کابینه راضی نمی شد بر آورده کند، اما تصمیم گرفت که در عوض با خواست آزادی ۵۰۰۰ هزار زندانی طالب بصورت مشروط برای شروع مذاکرات صلح موافقت کند.
به نظر میرسد که آمادگی غنی برای شروع گفتگوهای صلح که برای ایالات متحده آمریکا بسیار مهم است، باعث شد تا نماینده ویژه آمریکا در گفتگوهای صلح با طالبان، زلمای خلیل زاد در مراسم رسمی تحلیف محمد اشرف غنی شرکت کند و به این ترتیب پرونده انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را ببندند.
نمایندگانی از آمریکا، اروپا و تقریبا تمامی سفرا و دیپلماتهای خارجی مقیم کابل در مراسم تحلیف غنی در ارگ ریاست جمهوری حاضر بودند تا به اعتبار مراسم برگزار شده صحه بگذارند.
سال ۲۰۱۵ که ادعای تقلب در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان مطرح شد، چاره ای نبود مگر آنکه دو رقیب، عبدالله و غنی، وارد انتخاباتی دیگر شوند که شرایط امنیتی و هزینه برگزاری انتخابات امکان چنین گزینه ای را برای دولت باراک اوباما غیر ممکن کرد.
لازم بود که پیش از خاتمه دوران ریاست جمهوری اوباما، مسئله افغانستان و انتخابات جنجال برانگیز آن خاتمه پیدا کند. و راه حل برون رفت از بحران توسط جان کری وزیر خارجه پیشین آمریکا به غنی و عبدالله تحمیل شد و دولت وحدت ملی شکل گرفت.
شرایط آن روز قابل تطبیق با شرایط کنونی افغانستان نیست و ایالات متحده آمریکا و رییس جمهور این کشور، دونالد ترامپ مصمم است تا پیش از شروع کارزار انتخابات ریاست جمهوری، وضعیت افغانستان با گفتگوهای صلح با طالبان تثبیت شود.
بنابراین برنده مخاصمات بیشتر بین دو چهره سیاسی، در نهایت به امتیازگیری طالبان و پیشبرد اهدافشان و دشواری بیشتر برای مردم افغانستان منجر میشود.
منبع: سایت بریتانیایی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۹ مارس ۲۰۲۰