در حالی که شیوع کرونا در بیشتر زندان‌های ایران محرز شده و چندین سازمان حقوق بشری خواستار آزادی زندانیان سیاسی در ایران شده‌اند، مقامات قوه قضاییه با درخواست کارکنان سازمان جهانی بهداشت برای بازدید از زندان اوین مخالفت کردند. همزمان، نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر در بند، در اعتراض به مرخصی ندادن به عده زیادی از زندانیان سیاسی اعلام اعتصاب غذا کرد.
با وجود در خطر قرار گرفتن جان زندانیان سیاسی پس از همه‌گیری کرونا در زندان‌ها، تاکنون تنها با اعزام به مرخصی تعداد محدودی از زندانیان سیاسی موافقت شده است. بر اساس تازه‌ترین خبرها تنها سه زندانی عقیدتی و سیاسی دیگر در دو روز گذشته به مرخصی آمده‌اند.
در واکنشی اعتراضی به این اقدام قوه قضاییه، نسرین ستوده با انتشار نامه‌ای سرگشاده اعلام اعتصاب غذا کرد.
بر اساس این نامه، نسرین ستوده تعطیلی بسیاری از بندهای زندان‌های کشور از جمله بند زنان زندان اوین را یک ضرورت ملی دانسته و تأکید کرده که حکومت باید از در آشتی با دنیا درآید تا از مزایای دانش و تکنولوژی برای مقابله با بیماری کرونا بهره‌مند شود.
ستوده نوشته است:
«از آنجا که کلیه مکاتبات حقوقی و قضایی برای یادآوری ضرورت آزادی زندانیان بی‌پاسخ مانده است، اینجانب با اقدام به اعتصاب غذا به عنوان آخرین راه چاره یک زندانی درخواست خود را مبنی بر آزادی زندانیان سیاسی مجددا اعلام می‌دارم.»
با توجه به اخبار منتشر شده از سوی منابع حقوق بشری، در چند روز گذشته هیأتی از سازمان بهداشت جهانی خواستار بازدید از اندرزگاه چهار زندان اوین شدند. این درخواست اما از سوی مقامات امنیتی و قضایی ایران رد شده است. پیش از این و در روز ۱۴ اسفند ماه نمایندگان سازمان بهداشت جهانی به همراه تیمی از کارشناسان کشور چین برای حصول اطمینان از روند ارائه خدمات و کنترل ویروس کرونا در ایران، از بیمارستان مسیح دانشوری بازدید کردند.
به گزارش روابط عمومی بیمارستان مسیح دانشوری، کارشناسان سازمان جهانی بهداشت پس از بازدید از این بیمارستان یکی از مهمترین ستون‌های مهار و کنترل بیماری در ایران را همکاری دو جانبه و قوی بین سازمان‌های دولتی و مردم دانسته‌اند. این همکاری اما میان قوه قضاییه و خانواده زندانیان سیاسی کمرنگ است.
با وجود مثبت اعلام شدن تست کرونای دست‌کم یک نفر در زندان قرچک ورامین در روزهای اخیر، بسیاری از زندانیان سیاسی زن محبوس در این زندان همچنان با کارشکنی و مخالفت مسئولان قوه قضاییه موفق به استفاده از حق مرخصی نشده‌اند.
گلرخ ابراهیمی ایرایی، مرجان داوری، مریم علیشاهی، رها احمدی، لیلا میرغفاری، مریم ابراهیم‌وند، مژگان اسکندری، سمیرا هادیان، گیتا حر، مریم گاوشاهیان و زهره سرو از جمله زنان زندانی با اتهامات سیاسی و امنیتی در زندان قرچک ورامین هستند که با وجود دارا بودن شرایط اعزام به مرخصی، همچنان با کینه‌ورزی قوه قضاییه در زندان مانده‌اند.
بنا بر گزارش‌های رسیده از درون زندان قرچک، در حال حاضر این زندان با کمبود شدید امکانات و تجهیزات بهداشتی برای پیشگیری و درمان کرونا روبه‌روست.
بر اساس گزارش‌های رسیده و به دنبال پیگیری خانواده مهرداد محمدنژاد، زندانی سیاسی، او شامگاه یک‌شنبه ۲۵ بهمن ماه از زندان فشافویه به مرخصی اعزام شد. مهرداد محمدنژاد از زندان فشافویه به مرخصی اعزام شده است
یک روز پیش از آن و در ادامه پیگیری‌ها، با مرخصی ثمین مقصودی، شهروند بهایی و زندانی عقیدتی محبوس در زندان اوین نیز تا تاریخ ۱۵ فروردین سال ۹۹ موافقت شد. ده‌ها نفر از شهروندان بهایی در سراسر ایران اما همچنان از حق استفاده از مرخصی محروم مانده‌اند.
در خبری دیگر، سهیلا حجاب، فعال سیاسی که در خرداد ماه امسال بازداشت و به بند زنان زندان اوین منتقل شده بود، روز شنبه ۲۴ اسفند ماه با تودیع قرار وثیقه از زندان به مرخصی اعزام شد.
در ادامه پیگیری‌ها برای آزادی زندانیان سیاسی در ایران، روز ۲۲ اسفند ماه سحر کاظمی، فعال محیط زیست و زندانی سیاسی محبوس در زندان سنندج از زندان آزاد شد.
اعزام به مرخصی چند زندانی سیاسی در روزهای اخیر در حالی صورت می‌گیرد که مقامات قضایی ایران با «امنیتی» قلمداد کردن اتهام‌های بسیاری از زندانیان سیاسی و با تعیین پیش‌شرط احکام زندان کمتر از پنج سال برای استفاده از حق مرخصی، بدون در نظر گرفتن خطر شیوع کرونا در زندان‌ها همچنان از اعزام بسیاری از زندانیان سیاسی به مرخصی خودداری می‌کنند.
این در حالی است که ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه، روز دوشنبه ۲۶ اسفند در جلسه شورای عالی این قوه از به مرخصی رفتن ۸۳ هزار زندانی در دوران شیوع کرونا در ایران خبر داد. این مرخصی‌ها بر اساس بخشنامه‌ای عملیاتی شد که او پیشتر صادر شد.
رئیسی گفت:
«در اجرای بخشنامه صادره در این خصوص واقعا کاری جهادی صورت گرفت.»
پیش از این و در روز دوشنبه ۱۹ اسفند، علی اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان‌های کشور در جلسه شورای عالی قوه قضاییه گفت که به سبب شیوع کرونا حدود ۷۰ هزار نفر از زندانیان سراسر کشور به مرخصی اعزام شده‌اند.
بر اساس خبرهای منتشر شده اما درصد بسیار کمی از این عدد، زندانیان سیاسی را شامل می‌شود.
در ادامه خبرهای رسیده از زندان‌ها پس از همه‌گیر شدن ویروس کرونا اما روز ۲۴ اسفند ماه، امیرحسین مرادی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام و محبوس در زندان فشافویه به دلیل حمله عصبی که گفته می‌شود ناشی از عوارض ابتلا به ویروس کروناست، به بیمارستان رازی تهران منتقل شد.
همزمان با بحران کرونا اما فشارها بر زندانیان سیاسی همچنان ادامه دارد. مسئولان زندان وکیل‌آباد مشهد روز ۲۲ اسفند ماه در اقدامی غیرقانونی و بدون در نظر گرفتن اصل تفکیک جرایم، کمال جعفری یزدی، محمدحسین سپهری و عبدالرسول مرتضوی، سه تن از امضا کنندگان بیانیه موسوم به ۱۴ نفر را با توهین و ضرب‌وشتم به بند زندانیان با جرایم عادی منتقل کردند.
تداوم فشارها و عدم اعزام به مرخصی زندانیان سیاسی در زندان وکیل‌آباد مشهد در حالی است که خبرهای زیادی درباره ورود ویروس کرونا به این زندان به گوش می‌رسد.
در همین زمینه، فاطمه ملکی، فعال حقوق زندانیان و همسر محمد نوری‌زاد، فعال سیاسی و مدنی در بند، در باره وضعیت فاطمه سپهری، زندانی سیاسی محبوس در زندان وکیل‌آباد مشهد روز ۱۹ اسفند ماه در گفتگو با زمانه اعلام کرد که فاطمه سپهری و دیگر همبندی‌هایش را به بند دیگری منتقل کرده‌اند و بندی که این زندانی سیاسی پیشتر در آن نگهداری می‌شد، برای انتقال زندانیانی که مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا هستند، خالی شده است.
از زندان مرکزی ارومیه هم خبر می‌رسد که ایرج صوفی محمد، یکی از زندانیان عقیدتی محبوس در این زندان، از شش روز پیش تاکنون در اعتراض به کمبود امکانات بهداشتی در زندان ارومیه و شیوع کرونا در این زندان دست به اعتصاب غذا زده است. این زندانی سیاسی همچنین خواستار اعزام شدن به مرخصی است.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران اما روز سه‌شنبه ۱۰ مارس/ ۲۰ اسفند، از مقامات جمهوری اسلامی خواست تا همه زندانیان عقیدتی و سیاسی را آزاد کنند.
او در همین راستا خطاب به مسئولان قضایی و امنیتی ایران گفت که وضعیت را نگران کننده می‌بیند:
«به همین دلیل به دولت جمهوری اسلامی ایران توصیه کرده‌ام همه زندانیان را موقتا آزاد کند.»
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۲۷ اسفند ۱۳۹۸