منابع مطلع در دولت ترکیه به خبرگزاری رویترز گفته اند که دیپلماتهای ایرانی در ترور «مسعود مولوی وردنجانی» در استانبول نقش داشتهاند. در ویدئویی که از قتل مولوی در تلویزیون ترکیه منتشر شده بود، لحظاتی پیش از وقوع حمله فردی نیز در کنار او در حال قدم زدن بود. به گزارش پلیس ترکیه، این فرد که «علی اسفنجانی» نام دارد رهبری تیم ترور مولوی را بر عهده داشته است. منابع مطلع به رویترز گفتهاند که اسفنجانی سه روز بعد از قتل با هویت جعلی به ایران فرار کرده است.
دو مقام ارشد ترکیه به خبرگزاری رویترز گفتهاند که دو مقام اطلاعاتی در کنسولگری ایران در ترکیه در ترور مسعود مولوی در استامبول نقش داشتند. این اتهام میتواند روابط میان ترکیه و ایران را تیره کند. این دو کشور در سالهای اخیر و همزمان با ریاستجمهوری اردوغان هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک شدند.
مسعود مولوی وردنجانی ۲۹ آبان ۱۳۹۸/ ۱۴ نوامبر ۲۰۱۹ در یک خیابان در استانبول به ضرب گلوله کشته شد. بر اساس گفتههای مقامات ترکیه، تاریخ ترور مولوی کمی بیش از یک سال بعد از خروج او از ایران بود. گزارش پلیس در مورد قتل او که دو هفته پیش منتشر شد میگوید مسعود مولوی یک «کارنامه نامعمول» داشت. در این گزارش آمده که مولوی در حوزه «امنیت سایبری» در وزارت دفاع ایران فعالیت میکرده و پس از مدتی بدل به منتقد پر سروصدای مقامات ایران شد.
مسعود مولوی وردنجانی، که گفته میشود در هنگام مرگ ۳۲ سال داشته، چندی پیش از خروج از ایران در رسانههای ایرانی تحت عناوین «نخبه و مدالآور» توصیف شده بود. رسانهها نقش این فرد در پروژههای نظامی و امنیتی را پررنگ کرده بودند؛ فردی که خود را مخترع «روبات پرنده» و «پیشرفتهترین سامانه هوش مصنوعی جهان» معرفی کرده و در صفحه توئیتر و اینستاگرامش تصاویر متعددی با چهرههای مشهور سیاسی و اقتصادی همچون محمد خاتمی، محمود احمدینژاد، اکبر هاشمی رفسنجانی و شهرام جزایری منتشر کرده بود.
مسعود مولوی در دو سال آخر زندگی خود به منتقد نهادها و چهرههای حکومتی بدل شد و به احمدینژاد و نزدیکان او ارادت نشان داده بود. به گزارش پلیس استانبول، مولوی در اوت سال گذشته (سه ماه پیش از کشته شدنش) پستی در انتقاد از سپاه پاسداران در شبکههای اجتماعی منتشر کرده بود.
بر اساس این گزارش مولوی در پست خود نوشته بود که «فرمانده مافیای فاسد» را از ریشه میکند و گفته بود امیدوار است آنها پیش از این اقدام او را نکشند. هیچ مرجع رسمی دیگری سِمت مولوی در وزارت دفاع یا پستهای او در شبکههای اجتماعی را تایید نکرده است.
هیچ کس در سفارت و کنسولگری ایران در ترکیه به تماسهای روز گذشته خبرگزاری رویترز برای ارائه توضیحات درباره گذشته مسعود مولوی یا مرگ او پاسخ نداده است. همچنین سخنگوی پلیس ترکیه در پاسخ به سوالی درباره نقش دولت ایران در کشتن مولوی گفته است که تحقیقات ادامه دارد و از ارائه توضیحات بیشتر خودداری کرده است.
یک هفته بعد از ترور مولوی، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده این قتل را «یک مثال تراژیک دیگر در زنجیره طولانی سوءقصدهای مشکوک با حمایت ایران» توصیف کرد.
در آن زمان، مقامات ترکیه به طور علنی دولت ایران را متهم به نقش داشتن در قتل مولوی نکردند. اما دو مقام ارشد ترکیه گفتهاند که دولت ترکیه حالا مسئله قتل مولوی را با ایران مطرح میکنند و یکی از آنها گفت که دادستانهای ترکیه نیز پیگیر این پرونده هستند.
چندین مظنون شامل یک مرد مسلح و چند فرد ایرانی و ترکیهای دیگر، در هفتههای بعد از این قتل دستگیر شدند. به گفته یکی از منابع مطلع رویترز، متهمان گفتهاند که به دستور دو مقام اطلاعاتی در کنسولگری ایران عمل کردهاند.
منبع مطلع دیگر گفته است که شواهد شامل اظهارات مظنونها نشان میدهد «افرادی با ملیت ایرانی نقشی جدی در تحریک و هماهنگی» این قتل ایفا کردهاند.
هر دو مقام ترکیهای گفتهاند که آنکارا به زودی در خصوص قتل مسعود مولوی و نقشی که مقامات اطلاعاتی دارای پاسپورت دیپلماتیک ایفا کردهاند، پاسخی رسمی به ایران میدهد.
هشدارها:
مسعود مولوی در رادار مقامات ایران بوده است. دو مقام اطلاعاتی ایران به رویترز گفتهاند که سپاه پاسداران به مولوی هشدار داده بود که برای پروژههای پهپادی با شرکتهای ترکیهای همکاری نکند و مولوی با این خواسته مخالفت کرده بود. آنها گفتند که او حتی به ایالات متحده و کشورهای اروپایی رجوع کرده بوده تا برای آنها کار کند. این ادعاها از سوی هیچ منبع دیگری تایید نشدهاند.
یکی از منابع مطلع ایرانی به خبرگزاری رویترز گفته است که مسعود مولوی اسنادی را به صورت آنلاین منتشر کرده بود که آنها را از طریق هک کردن یا به واسطه تماسهایش در ایران به دست آورده بود و به درخواستهایی که از او برای مراجعه به سفارت ایران در آنکارا شد، توجهی نشان نداده بود، و در عوض با دیپلمات اسرائیلی و آمریکاییها دیدار کرده بود. این منبع هیچ جزییات دیگری درباره اسناد این دیدارها ارائه نکرد.
منبع مطلع دیگر رویترز در ایران گفته است که مولوی درباره تماسهایش با دیپلماتهای خارجی هشدارهایی گرفته بود. مقام ترکیهای (منبع مطلع اول رویترز) مرگ مولوی را با قتل جمال خاشقجی در اکتبر ۲۰۱۸ در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول مقایسه کرده است.
اردوغان گفته بود که قتل خاشقجی در «بالاترین سطوح» دولت سعودی دستور داده شده است. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان دادن هر گونه دستوری برای قتل او را انکار کرده اما گفته است که به عنوان رهبر بالفعل کشور مسئولیت نهایی آن را میپذیرد.
روابط ایران و ترکیه در جنگ داخلی سوریه آزموده گذاشته شد. این دو کشور در سوریه طرف دو جبهه مخالف را گرفته اند. ترکیه به خصوص از نقش جنگجویان تحت حمایت ایران در تهاجم رژیم سوریه علیه شورشیان ادلب خشمگین است. عملیات رژیم سوریه علیه شورشیان تحت حمایت ترکیه مدتی نه چندان طولانی بعد از قتل مولوی آغاز شد.
فرار مظنون:
بر اساس گزارش پلیس، گروه تحقیقاتی مشترک پلیس استانبول و اطلاعات ترکیه بیش از ۳۲۰ ساعت فیلم را بررسی کرده، ۴۹ محل را بازرسی کرده، و با ۱۸۵ نفر صحبت کرده است.
یک ویدئو که بعد از ترور مولوی در تلویزیون ترکیه منتشر شد، مرد مسلحی را نشان میدهد که از کنار دو مردی که دارند در محله شیشلی استانبول راه میروند، با سرعت زیاد عبور میکند. مرد مسلح همزمان چند گلوله به سمت یکی از دو مرد شلیک میکند، که باعث میشود مولوی به زمین بیفتد، و همراه او پناه بگیرد. این اتفاق نزدیک به ساعت ۱۰ شب روز ۱۴ نوامبر سال گذشته رخ داد.
صبح روز قبل از انجام قتل، مرد همراه مولوی، که به گزارش پلیس و گفته مقامات ترکیه علی اسفنجانی نام دارد، به کنسولگری ایران رفت. او بعد مرد مسلح را دید تا درباره جزییات عملیات صحبت کند. بر اساس گزارش پلیس، اسفنجانی رهبر تیمی بوده است که قتل مولوی را انجام داد. مقام ترکیهای گفت که اسفنجانی سه روز بعد از طریق یک قاچاقچی ایرانی به آن سوی مرز فرار کرد. این مقام کپی بلیت اتوبوسی را نشان داده که ظاهراً اسفنجانی با استفاده از آن و با نام جعلی خود را به شهر مرزی آغری رسانده ست. این گفتهها از سوی منبع دیگری تایید نشده است و از وضعیت کنونی اسفنجانی اطلاعی در دست نیست.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۹ فروردین ۱۳۹۹
تصویر: مسعود مولوی پیش از آنکه منتقد حکومت ایران شود، به نقش خود در توسعه فناوریهای اطلاعاتی و دفاعی کشور افتخار میکرد/ عکس از صفحه کلوب مسعود مولوی