حبیبه سرابی، معاون شورای عالی صلح افغانستان، همراه با فوزیه کوفی، فاطمه گیلانی، شریفه زرمتی و شهلا فرید، چهار عضو دیگر هیات مذاکره کننده صلح دولت با طالبان، بار سنگین و مسئولیت خطیری بر عهده دارند. آنها کمربندی دفاعی افغانستان کثرت‌گرا را تشکیل می‌دهند که راه درازی برای تامین حقوق برابر زن و مرد کشورش در دو دهه گذشته طی کرده است.
حبیبه سرابی، خود نمادی از پیشرفت یک زن افغان است که نباید قربانی شود. او لقب اولین زن استاندار تاریخ افغانستان را پشت نامش یدک می‌کشد.
خانم سرابی در سال ۱۹۵۶ میلادی در خانواده‌ای متوسط در شهر مزارشریف به دنیا آمد. او هزاره و اصالتا از استان جنوبی غزنی است. خانواده پدری‌اش بزرگ بود و پدرش با درآمد نه چندان خوب، ترجیح می‌داد امکانات خود را در اختیار براداران بگذارد تا دختر خانواده. حبیبه باید دوبرابر می‌کوشید تا به حق خود، چه لباس می‌بود و چه آموزش، دست یابد.
او در جوانی با خانواده پدری‌اش بسیاری از شهرهای افغانستان را گشت و سرانجام در کابل مستقر شد. در کابل، دوران دبیرستان را به پایان رساند و به دانشکده پزشکی کابل راه یافت.
جنگ داخلی گروه‌های مجاهدین، کابل را ویران کرد، اما در آموزشگاه‌ها و کار به روی دختران و زنان بسته نشد. او که زندگی مستقل خود را تشکیل داده بود، با شرایط سختی دست به گریبان بود.
در سال ۱۹۹۶ که پایتخت افغانستان به دست طالبان افتاد، حبیبه سرابی شوهرش را در کابل گذاشت و با فرزندانش به پاکستان گریخت. یکی از دلایل اصلی فرار او به پاکستان، محروم شدن دخترش ناهید از ادامه تحصیل در کابل بود. او با اتکا به تجربه شخصی خود، سخت به آموزش دختران باور داشت. در مدارس کابل که به روی ناهید بسته شد، حبیبه سرابی چاره‌ای جز مهاجرت به پاکستان نیافت. اگر آن مهاجرت نبود، ناهید سرابی شاید امروز معاون وزیر دارایی افغانستان نمی‌شد.
با تحولات سیاسی و سرنگونی «امارت اسلامی» طالبان، فضای کار برای زنان بیش از هر وقت دیگر فراهم شد.
این پزشک، سیاست‌مدار و فعال حقوق که در سال‌های طالبان، مدارس مخفیانه غیررسمی را برای دختران در کابل و اردوگاه‌های مهاجران در پیشاور مدیریت می‌کرد و زیر برقع رفت و آمد داشت، برقع را برانداخت و شادمان به کابل برگشت.
حبیبه سرابی پس از سال ۲۰۰۱ نقش مهمی در بازسازی افغانستان بعد از طالبان ایفا کرده است. او نخست به وزارت امور زنان در دولت حامد کرزی رسید، و پس از آن هم در سال ۲۰۰۵ اولین والی زن (در بامیان) در تاریخ افغانستان شد. سازمان ملل متحد می‌گوید، او در توسعه بنیادی حقوق زن و محیط زیست و تامین عدالت، نقش بارزی داشته است.
خانم سرابی حدود ۸ سال والی بامیان بود. جهان، بامیان را با تاریخ کهن آن و تندیس‌های ویران شده بودا می‌شناخت. فعالیت یک والی زن در جامعه فقیر و مردسالار بامیان، حالا بهانه دیگری برای رفت و آمد هیات‌های داخلی و خارجی به این منطقه در قلب افغانستان شده بود.
حبیبه سرابی از این فرصت استفادهای چندگانه کرد، و در کنار امور سیاسی و اجتماعی دیگر در محدوده مسئولیت‌ها و اختیاراتش به‌عنوان والی، نقش بسیار بارزی نیز در گشایش فضای بسته اجتماعی بامیان به روی زنان ایفا کرد؛ چنان که اکنون میزان مشارکت زنان بامیان در آموزش و پرورش و فعالیت‌های فرهنگی از بسیاری از دیگر نقاط کشور بیشتر است.
۸ سال رهبری یک ولایت، به بسیاری از زنان دیگر افغان نیز انگیزه داد تا آنها نیز خود را آماده خدمت در رده‌های بالایی حکومتی کنند.
کمک به رشد صنعت جهانگردی در بامیان، از دیگر برنامه‌های خانم سرابی بود. در دوران او، پارک ملی بند امیر گشایش یافت. امروز به رغم نبود زیربنا و تهدیدات امنیتی، هزاران نفر سالانه از بامیان و بند امیر دیدن می‌کنند.
مجله تایم در سال ۲۰۰۸ حبیبه سرابی را به خاطر نقشش در ایجاد پارک ملی بند امیر بامیان، در فهرست «قهرمانان محیط زیست» خود قرار داد.
خانم سرابی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۴ میلادی، معاون دوم زلمی رسول، نامزد نزدیک به حامد کرزی شد، اما تیمش رای نیاورد.
ستاره او در دولت وحدت ملی چندان درخشان نبود. او ابتدا مشاور عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی پیشین حکومت، شد و سپس به معاونت شورای عالی صلح برگزیده شد.
او اکنون به نمایندگی از زنان أفغانستان، عضو هیات ۲۱ نفری مذاکره با طالبان شده است. خانم سرابی از دوران کودکی به یاد دارد و آموخته است که برای حفظ و تقویت جایگاهی که زنان افغان طی دو دهه تلاش فراوان و حمایت‌های بی‌دریغ جامعه جهانی و رسانه‌های آزاد به دست آورده‌اند، بر سر میز مذاکره با طالبان، باید دو چندان کوشید.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۳۰ مارس ۲۰۲۰