ترور سردار «قاسم سلیمانی» و مُهره او در عراق، «ابومهدی المهندس»، فرمانده نظامی نیروهای الحشد الشعبی در عراق، در آغاز سال جدید میلادی، علاوه بر دامن زدن به اختلافات نیروهای سیاسی در عراق، یک‌پارچگی گردان‌های الحشد الشعبی در عراق را نیز از میان برده است.
روز گذشته خبرگزاری رویترز گزارش داد که تعیین «عبدالعزیز المحمداوی»، معروف به ابوفدک، عنصر نزدیک به رژیم ایران، به جای ابومهدی المهندس در تشکیلات اداری الحشد الشعبی باعث «دو دستگی‌های تازه ای» در این نیروها شده است.
براساس این گزارش، برخی گردان‌های حشد حاضر نیستند فرماندهی المحمداوی را بپذیرند و این مخالفت‌ها حتی در گردان‌های حزب الله عراق که المحمداوی فرماندهی آن را بر عهده دارد هم دیده می‌شود.
رویترز به نقل از منابعی آگاه به آنچه درون حشد می‌گذرد تأکید کرد که شدت گرفتن اختلافات فرماندهان بلندپایه حشد و کاهش کمک‌های مالی ایران به این نیروها باعث شده که هر تلاشی برای یکپارچه کردن این نیروها تأثیر معکوس داشته باشد.
این وضعیت در فضای سیاسی عراق هم تأثیر گذاشته و باعث شده که بسیاری از سران این گروه‌ها که پیش‌تر فعالیت سیاسی داشتند از بیم ترور توسط ایالات متحده مخفی شوند و کنترل فضای سیاسی کشور را از دست بدهند، به‌خصوص که اکنون با نخست‌وزیری طرف هستند که نزدیک به امریکا دانسته می‌شود.
المحمداوی که در فوریه گذشته خبر نشستن به جای ابومهدی المهندس مخابره شده، پیش تر از مقامات دفتر المهندس بود. یک مقام بلندپایه در «کتائب حزب‌الله» عراق که نخواسته نامش فاش شود تأکید کرد که وضعیت تازه باعث چند دستگیرهایی حتی درون حزب الله عراق شده است. این مقام و همچنین دو مقام دیگر تأکید کردند که اختلافات برسر جانشینی المهندس است و همچنین بر سر اینکه کمک‌های مالی ایران صرف تقویت فعالیت‌های نظامی شود یا نفوذ سیاسی.
این مقام بلندپایه گفت که ابوفدک گروهی درون کتائب حزب‌الله را رهبری می‌کند، گروه دیگر در بدر است و فرماندهی نیروهای حشد را در دست دارد و یک جناح حزب‌الله از آن حمایت می‌کند، و یک گروه سومی هم هست که بر ضرورت فعالیت سیاسی تأکید می‌کند.
این منابع تأکید کردند که موضوع کاهش کمک های مالی ایران به علت شیوع ویروس کرونا و تحریم‌های امریکا هم باعث وخیم شدن شرایط شده است و افزودند که نتیجه چنین وضعیتی آن است که برخی گروه‌ها بدون مشورت گروههای دیگر به اقدامات خودسرانه نظامی دست بزنند.
یک مقام عراقی تأکید کرد که یک نمونه آن حمله به پایگاه التاجی بود که با موافقت بسیاری از سران حشد همراه نبود و یک گروه بدون مشورت بقیه آن را انجام داد.
این منابع همچنین از یک شکاف دیگر سخن می‌گویند که نتیجه مخالفت علنی چند گردان نزدیک‌تر به مرجعیت عالی شیعه در نجف اشرف، با واگذاری فرماندهی حشد به المحمداوی است. اقدامی که چالشی کم سابقه دربرابر نفوذ نیروهای ایرانی شمرده می‌شود.
فرماندهان این گروه‌ها از توافق اولیه با وزارت دفاع برای ادغام نیروهایشان در نیروهای مسلح کشور سخن گفتند که به‌معنای جدایی کامل آنها از شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران است.
یک منبع نزدیک به آیت الله سیستانی تأکید کرد که وی از اقدام این گروه‌ها استقبال کرده است.
منبع پیش‌گفته نزدیک به حزب الله عراق تأکید کرد که اگر آیت الله سیستانی رسما از ادغام این نیروها در تشکیلات وزارت دفاع و ارتش حمایت کند دست کم ۷۰ درصد نیروهای حشد از رتبه‌های پایین‌تر نظامی ارتباط خود را با فرماندهی حشد قطع خواهند کرد چون آنها اساسا به علت فتوای مرجعیت سلاح به دست گرفته‌اند.
همه این اقدامات تا زمانی که نخست‌وزیر جدید در عراق بر سر کار آید عملی و رسمی نخواهد شد.
یک نماینده ائتلاف سائرون که نخواسته نامش فاش شود تأکید کرد که «پیش از این، سران گروههای شبه‌نظامی و سیاست‌مداران نزدیک به ایران هر نامزدی را که می‌خواستند به نیروهای سیاسی تحمیل می‌کردند، اما اکنون حتی بین خودشان هم نمی‌توانند بر سر یک نام به توافق برسند و این می‌تواند برگ برنده «عدنان الزرفی» برای تشکیل دولت جدید باشد».
منبع: سایت عراقی میدل ایست نیوز به زبان فارسی، ۲ آوریل ۲۰۲۰