یکی از بزرگترین ذخایر طبیعی قاره آفریقا و زیستگاه هزاران حیوان در معرض خطر که زمانی جولانگاه شکارچیان تا بن دندان مسلح بود، حالا گسترش یافته و تحت حفاظت بلندمدت قرار گرفته است.
مؤسسه غیرانتفاعی افریکن پارکس و دولت جمهوری آفریقای مرکزی قرار همکاری ۲۵ سال‌های منعقد کردند که ۵.۵ هکتار از حوضه آبریز چینکو را با مساحتی دو برابر ایالت ماساچوست تحت پوشش قرار می‌دهد. این ناحیه با داشتن دشت‌های هموار و جنگل‌های بارانی، کانون غنی تنوع زیستی است و دو رود بزرگ آن منبع مهم آب شیرین هستند. این حوضه آبریز تنها زیستگاه سگ‌های وحشی آفریقایی در این ناحیه است و جمعیت بزرگی از شامپانزه‌های شرقی، گاوهای کوهی بزرگ شرقی، فیل‌ها و گربه‌سانان بزرگ شامل شیر شمالی، در آن زندگی می‌کنند.
این ناحیه همچنین زیستگاه هر چهار گونه مورچه‌خوار پولک‌دار آفریقایی است؛ حیوانی که بیش از هر حیوان دیگری در جهان قاچاق می‌شود. تجارت غیرقانونی مورچه‌خوار پولک‌دار با شیوع ویروس کرونا رابطه داشته است و با آن که بررسی‌ها نشان داده است که احتمالاً این جانوران در انتقال کووید ۱۹ به انسان دخالتی نداشته‌اند، همچنان این گونه را میزبان طبیعی ویروس کرونا می‌دانند.
در گذشته، خطر فعالیت شکارچیان مسلحی منطقه چینکو را تهدید می‌کرد که گونه‌های جانوری را برای استفاده از گوشت، عاج، پوست و اعضای بدنشان در طب سنتی، تارومار می‌کردند. پستانداران زیادی تا مرز نابودی تقریباً ۹۵ درصدی، در این منطقه شکار و کشته شدند.
چرای فصلی صدها هزار دام که چوپانان مسلح سودانی آنها را به این منطقه می‌آوردند نیز منابع طبیعی آن را تا حد بسیار زیادی از بین می‌برد و باعث ایجاد تنش در جوامع محلی می‌شد. به این فعالیت، «چرگشت» می‌گویند که منجر به چرای بیش از حد زمین توسط دام، و گسترش بیماری‌ها می‌شود. در این میان، چوپانان جنگل‌ها را از بین می‌بردند و آتش می‌زدند و با کشت و کشتار، روزگار می‌گذراندند.
در بیش از یک دهه گذشته، جنگ داخلی در جمهوری آفریقای مرکزی نام این کشور را با مناقشه و تنش پیوند داده است. به گزارش سازمان چشم‌انداز جهان، از سال ۲۰۱۸ تا کنون بیش از دو سوم این کشور تحت سلطه گروه‌های مسلح بوده است و هزاران نفر در این کشمکش‌ها جان باخته‌اند. به گزارش سازمان ملل متحد، از هر چهار شهروند آفریقای مرکزی یک نفر در کشور آواره شده یا به کشورهای همسایه گریخته است.
در سال ۲۰۱۷ در پی بحرانی انسانی ۳۸۰ نفر که بیشتر زن و کودک بودند، آواره شدند و از ترس خشونت‌های قومی به منطقه چینکو پناه بردند. این افراد بیش از یک سال در آنجا اسکان داشتند و سپس توانستند به روستاهاشان باز گردند.
مؤسسه افریکن پارکس، ۱۷ پارک ملی و منطقه حفاظت‌شده را در ۱۱ کشور مدیریت می‌کند و به عبارتی ۱۳ میلیون و ۳۰۰ هزار هکتار از زمین‌های کل قاره آفریقا تحت نظارت این مؤسسه قرار دارد. این مؤسسه صاحب بزرگترین شبکه جنگلبانی جهان برای مبارزه با شکارچیان است.
منطقه چینکو و مناطق طبیعی همجوار آن روی هم رفته ۸۰ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و بزرگترین منطقه طبیعی یک‌پارچه حفاظت‌شده در این قاره را تشکیل می‌دهد.
پیتر فیرنهد، مدیرعامل مؤسسه افریکن پارکس، گفت: «مواجه شدن با این بحران سلامت عمومی در جهان به یادمان آورد که می‌توانیم حیات و سرزندگی را به این زیستگاه‌ها باز گردانیم، به این جاهایی که آب و هوای پاک و منابع غذایی سالم به ما هدیه می‌دهند، کربن را جذب می‌کنند، امکان دست‌یابی به شغل، تحصیل، بهداشت عمومی و بسترهای رفاه بشری را برای ما فراهم می‌کنند.»
عالیجناب آمیت ادریس، وزیر آب، جنگل، شکار و ماهیگیری جمهوری آفریقای مرکزی، گفت: «این همکاری میان بخش خصوصی و دولت بر اساس رابطه‌ای شکل گرفت که از سال ۲۰۱۴ با مؤسسه افریکن پارکس برقرار شده بود و تا کنون هم باعث تحولات اساسی در منطقه چینکو شده است.»
«با این توافق جدید می‌توانیم اثرات مثبت مدیریت خوب را افزایش دهیم، ارزش همکاری در حفاظت از طبیعت را نشان دهیم و اجازه دهیم پایداری به این منطقه بازگردد، تنوع زیستی دوباره افزایش یابد و مردم از توسعه پایدار بهرهمند شوند.»
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱ ژوئن ۲۰۲۰