شورای امنیت سازمان ملل متحد به تازگی گزارشی منتشر کرده است که از ایجاد یک شاخه انشعابی جدید از بدنه طالبان به نام «حزب ولایت اسلامی» خبر میدهد. این شاخه انشعابی از طالبان مخالف گفتگوهای صلح است. در کنار آن این شاخه همچنان مخالف توافق صلح طالبان با دولت امریکاست. براساس این گزارش، شاخه جداشده از طالبان در خارج از افغانستان برای خود تشکیلات تازهای به وجود آورده است. البته این گزارش سازمان ملل متحد میگوید که آگاهی طالبان از زندگی راحت رهبران این گروه در کشورهای خارجی نیز نقش اساسی در جدا شدن این بخش از طالبان از بدنه اصلی این گروه داشته است. براساس گزارش سازمان ملل متحد اعضای دفتر قطر ماهانه تا ۱۰ هزار دلار درآمد دارند.
هرچند گروه طالبان این گزارش سازمان ملل متحد را رد کردهاند اما اظهارات تازه سراجالدین حقانی و ذبیحالله مجاهد سخنگوی این گروه نشان میدهد که اختلاف در میان اعضای طالبان به اوج رسیده است.
به خصوص اظهارات سراجالدین حقانی این فرضیه را بیشتر تقویت میکند. حقانی تلاش کرده است تا با نشان دادن تعهد طالبان بر دوام جنگ، تشتت و چندفکری در میان رهبری این گروه را پنهان کند. مخاطب اظهارات او، بیشتر فرماندهان محلی طالباناند که در داخل افغانستان در حال جنگ علیه دولت افغانستاناند و بخش عمدهای آنان مخالف گفتگوهای صلح و رسیدن به توافقاند. برای بخش زیادی از فرماندهان محلی طالبان در داخل خاک افغانستان، جنگ دیگر ارزش معنوی خود را از دست داده است و حالا تبدیل به یک تجارت پرسود شده است. فرماندهان محلی در همکاری با شبکههای بزرگ قاچاق مواد مخدر، ناامنسازی مناطق افغانستان را بیشتر به نفع خود میدانند. طالبان در حال حاضر بخشی از معادن افغانستان را تحت کنترل دارند. آنها توانستهاند معادن لاجورد و طلای بدخشان را در دست بگیرند. چوبهای باارزش جنگلهای شرق افغانستان توسط طالبان به پاکستان قاچاق میشود.
آنها از شبکههای قاچاق مواد مخدر در قبال حفظ مزارع حق میگیرند. توافق صلح و تامین امنیت، این همه امکانات را برای این فرماندهان محلی که هیچ کاری جز جنگ بلد نیستند از بین خواهد برد. به همین دلیل تداوم جنگ برای آنان حیاتی است. رهبری طالبان به خوبی به این نکته آشناست. رهبران طالبان میدانند که در صورت تاکید بیشتر بر گفتگو و مذاکره، کنترل بخشی از طالبان محلی را از دست خواهند داد. این مساله در افغانستان بسیار ساده است. تمامی افرادی که در ۲۰۱۵ پرچم سیاه دولت اسلامی را در افغانستان بالا بردند، طالبانی بودند که به طمع پول و امکانات بیشتر به سوی داعش متمایل شدند. حالا حزب ولایت اسلامی هم گزینه خوبی برای جدا شدن از گروه طالبان است. مسلما پشت این گروه تازه تاسیس نیز دستهای خارجی که توافق را مخالف منافع خود میدانند، قرار دارد زیرا در افغانستان نمیتوان بدون اتکا به سازمانهای اطلاعاتی منطقه یا حمایت کشورهای همسایه با توجه به گروههای هراسافکن رقیب کار آنچنانی کرد.
دولت افغانستان نیز با دقت تحرکات صورت گرفته در میان گروه طالبان را زیر نظر دارد. با این که به تازگی دولت افغانستان اعلام کرده است که زمان و مکان احتمالی آغاز گفتگوها تا حدودی مشخص شده است، اما تحولات و شکست و ریزش در میان صفوف طالبان، دورنمای گفتگوهای صلح را تا حدی مخدوش کرده است. اگر قدرت حزب ولایت اسلامی به حدی باشد که بتواند در جبهههای جنگ افغانستان تاثیر بگذارد، دولت افغانستان ناگزیر است تا یک بازبینی جدید بر روند صلح افغانستان انجام دهد. چرا که حالا نه تنها با گروه طالبان، که با گروههای دیگری نیز روبهرو است که میتوانند بر روند صلح و حتی آینده نظام افغانستان تاثیر قابل ملاحظهای بگذارند.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۴ ژوئن ۲۰۲۰