هزینه‌های در امان ماندن از ابتلا به کرونا در ایران در حالی افزایش پیدا می‌کند که کسب‌وکارها بدون رونق و مردم با همزمانی افزایش ناگهانی اقلام ضروری خوراکی نیز مواجه شده‌اند.
بسیاری از خانواده‌های ایرانی با شیوع کرونا در این کشور اقلام مورد نظر خود را برای ضدعفونی به شکل فله ای خریدند و با گذشت چند ماه نیاز به خرید دوباره آنها ندارند ولی وضع برای کسانی که به صورت محدود مواردی را خریداری کرده‌اند متفاوت است.
بررسی «ایندیپندنت فارسی» حکایت از افزایش سه برابری برخی اقلام ضروری مقابله با کرونا در ایران طی چند ماه گذشته دارد. ماسک فیلتردار یک‌بار مصرف که زمان شیوع کرونا یعنی حدود سه ماه پیش بین چهار تا پنج هزار تومان فروخته می شد، در حال حاضر ۱۹ هزار تومان فروخته می‌شود. این در حالی است که دبیر ستاد لجستیک مقابله با کرونا وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) ۲۵ خرداد ماه درست یک ماه پیش قیمت مصوب ماسک تولید کارگاهی را ۱۵۰۰ تومان اعلام کرد. در اردیبهشت ماه نیز سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قیمت هر عدد ماسک سه لایه پزشکی تولید ایران را ۸۱۰ تومان اعلام کرده بود.
در ۱۴ اردیبهشت ماه ۹۹ نیز عباس تابش رئیس سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان قیمت مصوب هر عدد ماسک وارداتی و قیمت تمام شده آن کالا به اضافه ده درصد سود آن را این طور اعلام کرد: «قیمت مصوب هر عدد ماسک سه لایه پزشکی تولید داخل، برای مصرف‌کننده ۸۱۰ تومان، قیمت مصوب هر عدد ماسک تولید نیمه صنعتی (کارگاهی) نیز ۱۶۰۰ تومان و قیمت مصوب عرضه انواع ماسک N95 در داروخانه‌ها براساس نوع، مدل و کیفیت بین ۲۵ تا ۵۰ هزار تومان است.»
گفته می‌شود در حال حاضر ماسک برای کودکان در تهران نایاب شده است. اما قیمت شیلد با طرح‌های کارتونی متنوع از ۱۵هزار تومان تا ۳۵ هزار تومان متغیر است. برای نظارت بر بازار توزیع ماسک، وزارت صمت، بازرسی اصناف با همکاری بسیج اصناف ملزم به نظارت بر بازار و قیمت‌ها و شبکه صنفی کشور شد و وزارت بهداشت نیز بازرسی ویژه‌ای از داروخانه‌ها را جهت جلوگیری از دوگانگی قیمت در شبکه توزیع کشور در دستور کار قرار داد.
براساس اطلاعات «ایندیپندت فارسی» از ایران؛ یک بسته ماسک شامل ۵۰ عدد، در بازارهای تهران ۱۷۵ هزار تومان، یعنی هر عدد ۳۵۰۰ تومان فروخته می‌شود و با نرخ مصوب دولت تفاوت دو برابر و نیم دارد. قیمت سایر اقلام نیز حکایت از فشار اقتصادی بر طبقه متوسط و دهک‌های پایین جامعه دارد. برای ضدعفونی سطوح در ماه، دو بسته ماده ضدعفونی مورد نیاز یک خانواده سه تا چهار نفره است که هر بسته در تهران ۷۰ هزارتومان به فروش می‌رسد، هر ماه ۲۰۰ هزار تومان برای خرید مواد ضدعفونی کننده سرویس‌های بهداشتی و ماشین مورد نیاز است، در ماه ۱۵۰ هزار تومان برای خرید ژل و الکل برای دست‌ها هزینه می‌شود و در کل برای یک خانواده سه تا چهار نفره به طور متوسط در ماه ۶۶۵ هزار تومان هزینه مبارزه و محافظت از ویروس کرونا می‌شود؛ علاوه بر هزینه مصرف چند برابری آب که برای شست‌وشوی روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دست‌کش‌های یک بار مصرف یک بسته صد تایی حدود ۲۵ تا ۳۵ هزار تومان و دست‌کش‌های یک‌بار مصرف معروف به دست‌کش جراحی ۱۷۰ هزار تومان. ماسک سه لایه که بیشتر مورد مصرف مردم است هر بسته ۲۰ تایی در صورتی که در بازار یافت شود حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار تومان قیمت دارد که به گفته شیرین برای یک خانواده چهار نفره صرفه اقتصادی ندارد: «ما ماسک‌های دو یا سه لایه پارچه‌ای استفاده می‌کنیم. خود مامانم دوخته چون خیاط است و ماسک‌ها قابل شست‌وشویند ولی بعد از یه بار استفاده باید شسته شود. ژل‌های ضدعفونی کننده الکل‌دار یک شیشه کوچک را دیروز ۱۵ هزار تومان خریدم که فکر کنم ۵۰ گرمی باشد.»
شیرین که با مادر و دو خواهرش زندگی می‌کند می‌گوید:«هر ۲۰۰ سی سی الکل ۷۰ درصد تا ۵۰ هزار تومان است که حداقل در بهترین حالت ممکن برای خانه هر هفته یکی و نفری یک شیشه کوچک‌تر که آن هم حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار تومان می‌شود باید در کیف‌مان باشد. حداقل هفته‌ای بین ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان هم پول شوینده‌های مختلف و ضدعفونی کننده‌های لباس و سطوح می‌دهیم.»
بسیاری از خانواده‌های ساکن تهران که با «ایندپندنت فارسی» صحبت کردند خرید ویتامین برای ایمنی بدن و جلوگیری از ابتلا به کرونا را به دلیل قیمت بالای آن در سبد خرید خود نداشتند.
شیرین در این مورد می‌گوید: «هزینه داروهای تقویتی مخصوصا برای مادرم وحشتناک گران شده؛ یک بسته قرص زینک ۶۰ تایی را که ۳۵ هزار تومان می‌خریدیم حالا ۵۰ هزار تومان می‌خریم و حداقل ویتامین را که همه باید بخوریم یک بسته ۲۰ تایی ایرانی است که باید ۲۵ هزارتومان بخریم.»
مهرو ساکن تهران در پاسخ به این سوال که در ماه چه میزان برای در امان ماندن از کرونا هزینه می‌کند با اشاره به افزایش ناگهانی قیمت اقلام خوراکی و بهداشتی به «ایندپندنت فارسی» می‌گوید: «قیمت ماسک متغیر است از بسته‌ای ۷۰ یا ۸۰ هزار تومان تا بیش از ۲۰۰ هزار تومان. ژل و محلول ضدعفونی هم همینطور از ۱۳ هزار تومان تا ۴۰ هزار تومان و حتی ۷۵ هزار تومان قیمت آن فرق می‌کند.»
مهرو می‌گوید در حال حاضر خیلی از خانواده‌ها دغدغه خرید مواد ضدعفونی کننده را به دلیل افزایش قیمت مواد خوراکی ندارند: «چایی را حساب کنید که بسته‌ای زیر ۶۰ هزار تومان نیست. تن ماهی ۲۱ هزار تومان برنج کیلویی ۳۰ هزار تومان به بالا شده است. برای یک خرید ساده شامل چهار یا پنج مورد خوراکی ضروری مثل شیر و ماست و تخم مرغ باید صد هزار تومان خرج کنیم.»
بهزاد که مغازه فروش قطعات ماشین در جنوب تهران دارد می‌گوید: «ماسک معمولی بدون فیلتر در بسته‌های ده تایی ۱۷ هزار تومان، الکل سفید ۷۰ درصد در صورتی که نایاب نباشد هر لیتر ۱۵۰ هزار تومان، مواد ضدعفونی قوطی نیم لیتری ۵۰ هزار تومان است که معمولاً هر هفته باید خریداری شود.» در مجموع خرید بهزاد به عنوان یک شهروند تهرانی با درآمد معمولی ۲۱۷ هزار تومان برای یک هفته برآورد می‌شود. بهزاد می‌گوید: «اگر مثل من بیرون از خانه کار کنید باید حداقل روزی دو عدد ماسک استفاده کنید.»
۲۸ تیرماه جمشید گلپور، رئیس ستاد مقابله با کرونای وزارت صمت اعلام کرد: «قیمت ماسک‌های صنعتی هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت ماسک‌های کارگاهی هزار و ۵۰۰ تومان است. هر صنفی با هر جایگاهی قیمت بیشتری عرضه کند متخلف خواهد بود.»
قیمت‌های اعلام شده جدید توسط وزارت صمت همچنان با قیمت ماسک‌های خریداری شده توسط مردم در نقاط مختلف تهران فرق دارد.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۰