قتل یک زن جوان در ترکیه و اعتراضات زنان به “دولت مردسالار”

قتل یک زن جوان در شهر موغله در ترکیه به دست دوست پسر سابقش، موجی از اعتراض و تظاهرات در شهرهای ترکیه را پدید آورده است. پینار گولتکین دانشجوی سال آخر رشته اقتصاد در دانشگاه موغله بود و خودش را برای امتحان نهایی کارشناسی ارشد آماده می‌کرد.

هفته گذشته اما خانواده‌اش خبر ناپدید شدن او را به پلیس اطلاع دادند و پنج روز بعد جنازه نیم‌سوخته او در بشکه‌ای که با بتون پر شده بود در یک جنگل پیدا شد.

دوست پسر سابق پینار، کمال متین اوچی، مورد ظن قرار گرفت و در جریان بازجویی، این جوان ۲۷ ساله اعتراف کرد که دوست دختر سابقش را پس از یک مشاجره به قتل رسانده است.

بر اساس آمار فعالان گروه “ما کشتار جمعی زنان را متوقف خواهیم کرد” در ترکیه، پینار ۱۴۶مین زنی است که در سال جاری تنها به خاطر جنسیت‌اش به قتل رسیده است.

انتشار خبر قتل این دانشجوی جوان در شبکه‌های اجتماعی، منجر به تظاهرات خیابانی در شهرهای استانبول، آنکارا، موغله و سایر شهرهای ترکیه در روز چهارشنبه ۲۲ ژوئيه شد. بسیاری از تظاهرکنندگان انگشت اتهام را به سوی دولت محافظه‌کار و اسلام‌گرای اردوغان نشانه گرفتند، چرا که به نظر آنان این دولت پایه‌های مردسالاری در جامعه ترکیه را تقویت کرده است.

انتقادات همچنین به شدت متوجه بحثی است که هم‌اکنون در دولت ترکیه بر سر خروج از کنوانسیون استانبول جریان دارد. کنوانسیون موسوم به استانبول، نام توافقی است که در شورای اروپا برای جلوگیری از خشونت علیه زنان و مبارزه با آن در سال ۲۰۱۱ در استانبول به امضای اعضای این شورا رسید و ترکیه نیز در همان سال به آن پیوست.

ابتدای ماه ژوئیه اما معاون حزب عدالت و توسعه که رهبری آن را اردوغان در دست دارد، اعلام کرد که پیوستن ترکیه به این کنوانسیون یک اشتباه بوده است. نعمان کورتولموش در پاسخ به این پرسش که آیا ترکیه قصد خروج از این پیمان را دارد، گفت: «اگر مردم ما چنین انتظاری داشته باشند ما نمی‌توانیم به آن بی‌توجه باشیم.»

از نظر فعالان حقوق زنان، دلیل مخالفت این سیاست‌مدار و حزب او با کنوانسیون استانبول نقد و توصیه‌های این سند در راستای رفع تبعیض‌های جنسیتی و کلیشه‌های سنتی از نقش زنان در جامعه و خانواده است.

نظیر این بحث سال‌هاست که در ایران بر سر پیوستن این کشور به کنوانسیون بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان وجود دارد. زمانی که نمایندگان مجلس ششم لایحه پیوستن ایران به این کنوانسیون را که از سوی دولت وقت تهیه شده بود تصویب کردند، عده‌ ای کفن‌پوش به خیابان‌ها آمدند و علیه آن اعتراض کردند.

در نهایت نیز مجلس شورای اسلامی این لایحه را از دستور کار خارج کرد. از میان اعضای سازمان ملل تنها چهار کشور ایران، سومالی، سودان و تونگا این کنوانسیون را امضا نکرده‌اند.

قتل یک دختر جوان شهروند ترکیه، تنها یکی از ۴۳۰ مورد قتل زنانی است که ۲۰۱۹ در این کشور بوقوع پیوست. سازمان‌های مدافع حقوق زنان خواهان حمایت بیشتر از زنان هستند و در همین حال معتقدند دولت ترکیه “تقریباً” هیچ کاری نمی‌کند.

پلیس استانبول تظاهرات منع خشونت علیه زنان را با خشونت بر هم زد. نزدیک به دو هزار نفر در تظاهراتی که به مناسبت روز منع خشونت علیه زنان در استانبول برگزار شد، شرکت کردند. پلیس با گاز اشک‌آور و گلوله‌های پلاستیکی این تجمع را بر هم زد. سال پیش ۴۴۰ زن در ترکیه به دست مردان به قتل رسیدند.
یک ویدیو که در آن زن ۳۸ ساله توسط شوهر سابقش در مقابل چشمان دختر ۱۰ ساله‌اش به قتل رسیده در ترکیه وحشت ایجاد کرد. امینه گلویش را با دست گرفته و فریاد می‌زند: نمی‌خواهم بمیرم! و دختر ۱۰ ساله‌اش التماس می‌کند:مادر نمیر!

منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۰