از کارزار «اعدام نکنید» تا #لغو_فوری_اعدام

در ادامه مطالبه میلیونی «اعدام نکنید» برای لغو احکام اعدام صادر شده علیه سه تن از بازداشت شدگان در ارتباط با اعتراضات سراسری آبان ماه ۹۸، از روز دوشنبه ششم مرداد/ ۲۷ ژوییه هزاران کاربر فارسی زبان در شبکه‌های اجتماعی در واکنش به انتشار خبر صدور حکم اعدام برای پنج بازداشتی اعتراضات دی ۹۶ در خمینی‌شهر، با داغ کردن هشتگ «#لغو فوری اعدام» خواستار لغو کامل مجازات غیرانسانی و بی‌رحمانه اعدام از قوانین کیفری ایران شده‌اند.

کاربران فارسی زبان در شبکه‌های اجتماعی از همه اقشار جامعه خواسته‌اند تا با طرح این مطالبه، سایه اعدام را از سر هزاران نفر از زندانیان از جمله زندانیان سیاسی و عقیدتی بردارند.

منابع حقوق بشری به تازگی از تأیید حکم اعدام پنج معترض اعتراضات دی ماه ۹۶ در دیوان عالی کشور خبر داده‌اند. بر اساس این گزارش‌ها مهدی صالحی قلعه شاهرخی، محمد بسطامی، مجید نظری کندری، هادی کیانی و عباس محمدی که همگی در خمینی‌شهر اصفهان دستگیر شده بودند به اتهام «محاربه» و «بغی» (تجاوز و تعدی به حقوق دیگران) به یک یا دو بار اعدام محکوم شده‌اند. جزییات دقیق‌تری از این احکام منتشر نشده است اما در دادنامه این معترضان آمده که «با توجه به زندانی بودن متهمان مذکور، در اغتشاشات ۹۸ در خمینی‌شهر (محل سکونت معترضان) هیچ اغتشاش یا تخریبی صورت نگرفته است.»

پیش از این، انتشار خبر تأیید احکام اعدام برای امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، سه بازداشتی اعتراضات آبان ۹۸ با اعتراض بی‌سابقه کاربران توئیتر و جهانگیر شدن هشتگ «اعدام نکنید» روبه‌رو شد که واکنش مسئولان جمهوری اسلامی را هم به دنبال داشت. مقام‌های قوه قضاییه این جریان را فضاسازی خواندند، آن را به «دشمن» و «ربات‌ها» نسبت دادند و تأکید کردند «این جریان‌ها» تأثیری بر عملکردشان نخواهد داشت. درخواست بررسی برای اعاده دادرسی این پرونده اما از سوی دیوان عالی کشور پذیرفته شد و روند اجرای این اعدام‌ها فعلا متوقف شده تا دیوان عالی اعلام کند که آیا اعاده دادرسی را تجویز می‌کند یا نه.

از سوی دیگر اما بر اساس آمارهای رسمی منتشر شده از سوی سازمان‌های حقوق بشری، در حال حاضر بیش از دو سوم کشورهای جهان اجرای مجازات اعدام را به طور قانونی یا در عمل متوقف کرده‌اند و هم‌صدایی دوباره ایرانیان برای لغو مجازات اعدام در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند زمینه ساز پیوستن ایران به این کشورها باشد.

سازمان عفو بین‌الملل روز ۲۱ آوریل/ دوم اردیبهشت ماه امسال در آخرین گزارش آماری خود درباره اجرای مجازات مرگ (اعدام) در جهان اعلام کرد که در سال ۲۰۱۹ میلادی تنها ۲۰ کشور جهان حکم اعدام را اجرا کرده‌اند.

این در حالی است که در سال گذشته میلادی در برخی از کشورها که هنوز اجرای مجازات مرگ را از قوانین خود حذف یا تعلیق نکرده‌اند نیز هیچ آماری از اجرای مجازات اعدام ثبت نشده است.

فعالان حقوق بشر می‌گویند ممکن است شمار اعدام‌ها بیشتر از برآوردها و آمارهای استخراج شده باشد چرا که آمار رسمی تعداد اعدام‌ها در کشور از سوی دستگاه قضاییه اعلام و ارائه نمی‌شود.

طبق آمار نهادهای حقوق بشری، مجازات اعدام در ۱۰۶ کشور جهان غیرقانونی است اما دستگاه قضاییه جمهوری اسلامی به دلیل هراس حکومت از خیزش‌های سراسری در آینده که به دنبال نارضایتی گسترده عمومی از وضعیت اقتصادی حاکم بر جامعه امری محتمل می‌نماید، صدور و اجرای مجازات اعدام را بیش از گذشته در دستور کار قرار داده‌ا‌ند.

با داغ شدن هشتگ «#لغو فوری اعدام» از سوی هزاران کاربر ایرانی، برخی از نهادهای بین‌المللی هم حمایت خود را از این مطالبه شهروندان ایرانی اعلام کرده‌اند.

منبع: برگرفته از سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۲۸ ژوئیه ۲۰۲۰