اخیرا ۱۱ نفر دیگر از شهروندان هندو و سیک افغانستان این کشور را ترک کردند و برای زندگی جدید و دریافت شهروندی هند، وارد دهلی نو، پایتخت این کشور شدند. این سفر با هماهنگی و همکاری سفارت هند در افغانستان صورت گرفته است.
سفارت هند در کابل می‌گوید، این هشتمین گروه از شهروندان سیک و هندوی افغانستان است که با زمینه‌سازی این سفارت به این کشور فرستاده شده‌اند. سفارت هند این تصمیم را پس از آن اتخاذ کرد که چهار ماه پیش عبادتگاه سیک‌ها در کابل مورد حمله قرار گرفت. در این حمله دست کم ۲۵ کشته ۸ مجروح برجای گذاشت.
به دنبال این حمله، وزارت خارجه هندوستان آن‌را محکوم و اعلام کرد که تصمیم گرفته است زمینه خروج شهروندان هندو و سیک افغانستان را که با تهدیدات امنیتی روبه‌رو هستند را فراهم کند.
در میان این شهروندان تازه مهاجر، نیدان سینگ، مسئول حفظ و مراقبت عبادتگاه های هندوها نیز حضور دارد که چندی پیش از شهرستان سمکنی استان پکتیا ربوده و با وساطت بزرگان محلی آزاد شده بود.
نرندرسنگ خالصه، نماینده اقلیت هندو و سیک در مجلس نمایندگان افغانستان می‌گوید که شماری از افرادی که تازه به هند رفته‌اند، بازماندگان حمله به عبادتگاه «گورو هریرای صاحب» بوده‌اند و برای درمان به دهلی نو رفته‌اند.
او که مسئولیت تامین حمایت و حفاظت از این اقلیت مذهبی را در افغانستان دارد، می‌افزاید که این شهروندان مهاجر تا هنوز تابعیت افغانستانی خود را ترک نکرده‌اند و پس از تامین امنیت در افغاستان دوباره باز خواهند گشت.
جامعه هندو و سیک افغانستان آسیب‌پذیرترین گروه مذهبی این کشور است که همواره با تهدایت امنیتی به اشکال مختلف مواجه بوده است. همین دو سال پیش پدر نرندرسنگ خالصه، تنها نامزد این اقلیت مذهبی در انتخابات پارلمانی افغانستان، در حمله انتحاری در ننگرهار یک‌جا با ۱۸ هم‌کیش خود کشته شد و دست کم ۲۱ هندو و سیک دیگر نیز مجروح شدند. سرانجام هم روشن نشد که چه گروهی و با چه هدفی این افراد را از میان برداشتند.
هرچند میزان خطرات امنیتی که متوجه شهروندان هندو و سیک افغانستان است، بیشتر از دیگران است، اما این تنها تهدیدات امنیتی نیست که زندگی را بر هندوها در این کشور مشکل کرده است.
چالش‌های هندو بودن در افغانستان به یکی دو مورد خلاصه نمی‌شود. غصب زمین، فقر و آزار و اذیت هندوها و سیک‌های افغان که در مناطق دیگر زندگی می‌کردند، ده ها خانواده را مجبور کرده به درمساله‌ای (اقامت‌گاه‌های مذهبی) کابل بیایند و در آن جا زندگی کنند.
تبعیض مذهبی در سطوح مختلف این شهروندان را آزار می دهد. از جمله اجرای مراسم مذهبی و فرهنگی این اقلیت ها خالی از دشواری نیست. این نوع رفتار تبعیض آمیز در اجتماع، مراکز آموزشی و ارکان زندگی روزنه امید کودکان به آرام را از بین برده است.
اگر با کودکان هندو و سیک در این کشور که برای حفظ کیش خود عمامه و لباس ویژه می پوشند، گفتگو کنید نخستین شکایت‌آنها از بدرفتاری در کوچه و خیابان است.
برخی از تندروان که یا از تاریخ قدیم این سرزمین بی‌خبرند یا عمدا می خواهند تاریخ را تحریف کنند، این اقلیت مذهبی را مهاجران آمده از هند به سرزمین مسلمان می‌دانند و می‌کوشند فضای زندگی را برای آنها تنگ کنند. آنها با طعنه و کنایه برای به انزوا کشاندن این اقلیت مذهبی می‌کوشند. از این رو بسیاری از آنها مهاجرت کرده‌اند. شمار جمعیت هندو و سیک افغانستان در دهه شصت خورشیدی حدود ۲۰۰هزار نفر بود، اما این شمار اکنون به کمتر از ۲۰۰ خانواده کاهش یافته است.
اما منابع معتبر تاریخی و آثار یافت شده از هندوگرایی در افغانستان نشان می دهد که پیروان این دین سال‌ها پیش از ورود اسلام به این کشور، درآن اقامت داشته اند. آنها خود را ساکنان اصلی سرزمینی می دانند که امروز افغانستان است.
نخستین قانون اساسی افغانستان که در دوران امان الله خان، شاه اصلاح طلب کشور تدوین شده بود نیز هر نوع تبعیض را به اشکال گوناگون محکوم کرده بود.
«نظام‌نامه اساسی دولت علیه افغانستان» که در لویه جرگه ١٣٠١ تصویب شد، تغییر کلی در جهت دموکراتیزه کردن افغانستان رقم زد. در این قانون تبعیض جنسی، قومی، مذهبی، دینی و غیره ممنوع شد و برای تمامی اتباع کشور حقوق مساوی در نظر گرفته شد.
ماده دهم «نظام‌نامه» تصریح می‌کند: «حریت شخصیه از هرگونه تعرض و مداخلت مصون‌ا‌ست هیچ‌کس بدون امر شرعی و نظامات مقننه تحت توقیف گرفته و مجازات کرده نمی‌شوند، در افغانستان اصول اسارت بالکل مرقوف است از زن و مرد هیچ‌کس دیگری را بطور اسارت استخدام کرده، نمی‌تواند.» و ماده ١٦: «کافهٔ تبعهٔ افغانستان بحضور شریعیت غرا و نظامات دولت در حقوق وظائف مملکت حق مساوات دارند.» ماده دوم نظام‌نامه مشخصا حقوق هندوباوران افغانستان را به رسمیت می‌شناسد: «دین افغانستان دین مقدس اسلامی است. دیگر ادیان اهل هندو، یهودی که در افغانستان هستند، به شرطی‌که آسایش و آداب عمومیه را اخلال نکنند، نیز تحت تامین گرفته می‌شوند.»
اما باوجود تصویب این قانون، بار دیگر شرایطی در افغانستان پدید آمده که اقلیت‌های مذهبی در امنیت و آرامش قرار ندارند. این وضعیت، بیش از هر چیز دیگر می‌تواند تصویر رنگارنگ و کثرت‌گرای افغانستان در جهان را خدشه‌د‌ار کند.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۰
تصویر: شادمانی پناهندگان سیک از تصویب طرح اصلاح اعطای شهروندی در دولت هند، ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹