انبار نفت شهران؛ بمب بالقوه در بافت مسکونی تهران

محله شهران در شمال غربی تهران، محل انبار نفت و انباشت میلیون‌ها لیتر سوخت است. محله‌ای مسکونی که به دلیل خوش آب و هوایی، هر روز به تراکم جمعیت آن افزوده می‌شود.

شهران در منطقه پنج تهران، در شمال غربی شهر و در مجاورت سولقان و کن قرار دارد. انبار نفت و مخازن عظیم سوخت شهران، در سال ۱۳۵۳ و در زمانی ساخته شده که این محله غیرمسکونی و بیابان بود. اینک با گسترش محله، روزانه دست‌کم ۳۰۰ تانکر ۳۰هزار لیتری با همه خطرات احتمالی از کوچه پس کوچه‌های شهران عبور می‌کنند.

مجید فراهانی، رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران، انبار نفت این محله را مثل یک “بمب هیدروژنی” می‌داند و خواستار خروج تاسیسات پرخطر از تهران شده است. او می‌گوید: «فقط کافی است یکی از تانکرها یا خودروی حمل آن هنگام سوخت گیری در کنار مخازن دچار حادثه شود، آنگاه با انفجار سریالی مخازن سوخت یکی پس از دیگری فاجعه ای بزرگتر از بیروت به سر تهران می آید.»

فراهانی با تاکید بر لزوم عبرت از تجربه انفجار بیروت و بی مبالاتی در رعایت پروتکل‌های انباشت مواد شیمیایی در اینستاگرام می‌نویسد: «حتما در اقصی نقاط گمرک‌های رسمی و یا اسکله‌های غیر رسمی، در مناطق ویژه اقتصادی و یا بنادر ساحلی و غیرساحلی کشور انبارهای مشابه انبار مواد شیمیایی بیروت یافت می‌شود که از این پس باید به عنوان یک بمب ساعتی نگریسته شود؛ اما علاوه بر اماکن یاد شده انباشت مواد شیمیایی در بطن و مرکز شهرها و اماکن مسکونی خطر آفرین‌تر است.»

او پیشنهاد می‌کند که نقاط پرخطر در تهران و دیگر شهرها شناسایی شوند و دولت و مدیریت شهری برای “احتمال بروز فاجعه و خروج این بمب‌های ساعتی” برنامه‌ریزی داشته باشند.

انباری روی گسل مشا
دو سال قبل قرار بود شورای شهر تهران، طرح ساخت یک مسیر اختصاصی برای تردد تانکرها در شهران و تشکیل جلسه‌ای با نمایندگان وزارت نفت، پالایشگاه نفت تهران، مسئولان انبار نفت شهران و سایر مسئولان مرتبط را پیگیری کند اما طرح بی سرانجام ماند.

عضو شورای شهر تهران، در توضیح خطرات انبار نفت شهران می‌نویسد: «انبار نفت محله شهران مثل یک بمب هیدروژنی داخل شهر و بر روی گسل زلزله مشا و در بطن بافت مسکونی بنا شده و هر روز ۳۰۰ تانکر از ابرمخازن آن بارگیری می‌کنند و با عبور از بافت مسکونی، وارد بزرگراه‌ها می‌شوند.»

در ۱۴ سال گذشته، چهار مرتبه تانکرهای بنزین در خیابان‌های شهران واژگون یا دچار سانحه شده‌اند. در دو مورد بنزین‌ها روانه فضای سبز شدند و درختان را برای همیشه خشکاندند.

رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران، در عین حال به خطر قرارگیری انبار نفت شهران بر روی “گسل مشا” نیز اشاره می‌کند و تلفات انفجار انبار را در صورت وقوع احتمالی یک زلزله ویران‌گر، از خود زلزله بیشتر می‌داند.

زلزله‌های اخیر در تهران و دماوند در اردیبهشت و خرداد، ناشی از فعال شدن گسل مشا بود. مهدی زارع، کارشناس زلزله پیشتر گفته که دور و بر قطعه شرقی و مرکزی گسل مشا، در فاصله کمتر از ۱۰ کیلومتر حدود ۵۰۰هزار نفر جمعیت زندگی می‌کنند و در صورت وقوع زمین لرزه و با احتساب فاصله ۱۵ تا ۲۰ کیلومتری گسل، حدود هفت میلیون نفر تحت تاثیر قرار می‌گیرند.

رئیس کمیته بودجه شورای شهر تهران، خروج انبار نفت از شهران را یک مطالبه ملی نامیده است.

منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۶ اوت ۲۰۲۰