مرمت یا ویرانی آثار تاریخی غیرمذهبی

سال هاست که کارشناسان مستقل و دوستداران میراث فرهنگی ایران نسبت به شیوه ی مرمت بناهای تاریخی غیر مذهبی در ایران معترض بوده اند. ما در بنیاد میراث پاسارگاد، به استناد عکس ها و اسنادی که مرتب برای‌مان می رسد به این نوع مرمت های غیراصولی واکنش نشان داده ایم و نمونه هایی از این نوع مرمت ها را که خود نوعی ویرانگری ست، منتشر کرده ایم. اما نکته جالب این جاست که مسئولان میراث فرهنگی، که مسئول مستقیم هر نوع عملیاتی در ارتباط با میراث تاریخی و فرهنگی ایرانیان هستند، همیشه ژست معترض را گرفته اند و با یک جمله ی «این کارها غیراصولی و خودسرانه انجام شده» سر و صداها را خاموش کرده اند.
اخیرا آقای مجدالدین رحیمی کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی یادداشتی به نشریات رسمی حکومت اسلامی نوشته و دوباره مساله مرمت های غیراصولی و ویران‌گرانه را این گونه مطرح کرده است: ««با نگاهی به فرآیند اجرای پروژه های مرمتی می توان شاهد این واقعیت بود که بسیاری از اقدامات اجرایی تحت عنوان مرمت در بناهای تاریخی ثبت شده درفهرست میراث کشور که مستندات آن نیز در سامانه ستاد ایران در دسترس عموم مردم قرار دارد، فاقد پشتوانه مناسب علمی و اجرایی است» و به دنبال این یادداشت خبرگزاری ایسنا پرسش هایی را مطرح کرده است که تا کنون ده ها بار از سوی کارشناسان و دوست‌داران میراث فرهنگی گفته شده از جمله:
« چرا با وجود ابلاغ رسمی معاونت میراث فرهنگی کشور مبنی بر الزامی بودن فرایند تهیه طرح، بررسی و تصویب در شورای فنی میراث فرهنگی استان، ارسال طرح مصوب شده استانی به معاونت میراث کشور جهت بررسی و صدور حکم مرمت و سپس شروع فرایند واگذاری عملیات اجرایی به پیمانکار واجد صلاحیت این فرایند در بسیاری از مواقع محقق نمی شود؟!»
پاسخ این پرسش ساده است؛ یا این سازمان هیچ قدرت اجرایی ندارد و فقط ویترینی برای ارتباط های خارجی با یونسکو و یا دیگر موسسات مربوط به میراث فرهنگی ست، و یا خود با سودجویان و ویران‌گران همدست است؟
و اگر غیر از این است چرا هر بلایی می آید سر میراث فرهنگی و تاریخی قبل از اسلام و یا غیر مذهبی مردمان ایران می آید و مرمت های آثار مذهبی (چه در ایران و چه در کشورهای دیگر) به طور مرتب انجام می شود و در زمانه ی تحریم و غیر تحریم نه کمترین نگرانی بابت بودجه وجود دارد و نه بابت مرمت های غیراصولی.

منبع: بنیاد میراث پاسارگاد، www.savepasargad.com ، سوم سپتامبر ۲۰۲۰
تصویر: نمونه ای از مرمت یا ماله کشی در بنای جهانی پاسارگاد