درگیری نظامی میان آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه مورد مناقشه قرهباغ صبح یکشنبه ۲۷ سپتامبر پس از دو ماه از سر گرفته شد. ارمنستان مدعی است که این درگیری‌ها با حملات هوایی و توپ‌خانه‌ای آذربایجان آغاز شده و نیروهای تحت حمایت ایروان در قره باغ نیز به آن پاسخ داده‌اند.
در پی انتشار خبرهایی که از تشدید درگیری‌ها و کشته شدن تعدادی نظامی و غیرنظامی حکایت دارد آذربایجان مدعی شد بر شش روستا که در خاک خود واقع شده و تحت کنترل ارمنستان قرار گرفته بود مسلط شده است.
سخنگوی وزارت دفاع آذربایجان به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما شش روستا را آزاد کردیم که یکی از آنها در شهرستان جبرائیل و پنج روستای دیگر در شهرستان فضولی واقع شده است.»
این در حالی است که ارمنستان به سرعت به این ادعا واکنش نشان داد و آنرا رد کرد. یک سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان فتح شش روستا توسط ارتش آذربایجان در منطقه قره باغ را تکذیب کرد و یاد آور شده که ادعای باکو با واقعیت های موجود همخوانی ندارد.
در بیانیه وزارت دفاع ارمنستان همچنین تاکید شده که ادعای فتح شش روستا در قرهباغ اقدامی «تحریک آمیز» است.
سرنگونی دو بالگرد نظامی آذربایجان
جمهوری آذربایجان در این روز پس از هدف قرار گرفتن و سرنگونی دو بالگرد نظامی اش در ارتفاعات قرهباغ این منطقه را زیر آتش سنگین توپ‌خانه و سامانه‌های موشکی خود قرار داد.
جدایی طلبان قرهباغ که تحت حمایت ارمنستان هستند می‌گویند که در جریان درگیری با نیروهای نظامی آذربایجان خسارات سنگینی به آنها وارد کرده اند.
باکو اعلام کرده که نظامیان آذربایجان پس از حمله جدایی طلبان دست به تهاجمی متقابل زده‌اند و بسیاری از مواضع جدایی طلبان از جمله دوازده سکوی پدافند هوایی را هدف قرار داده‌اند.
مقامات نظامی آذربایجان همچنین گفته اند که تنها یک بالگرد ارتش این کشور در جریان حمله جدایی طلبان سرنگون شده است.
سخنگوی جدایی طلبان منطقه قرهباغ روز یکشنبه در یک پیام فیسبوکی اعلام کرد: «نیروهای آذربایجان صبح امروز کلیه خطوط تماس در منطقه را بمباران کردند.» وی با درخواست از ساکنان این منطقه برای رفتن به پناه‌گاه‌ها تصریح کرد که «استپاناکرت»، مرکز و پایتخت قرهباغ نیز بمباران شده است.
هر دو طرف مناقشه از کشته شدن غیرنظامیان در جریان درگیری های صبح روز یکشنبه خبر داده اند. پیشتر برخی خبرگزاری ها اعلام کرده بودند در جریان تبادل آتش میان دو طرف خسارات سنگینی به واحدهای مسکونی و تجاری در مناطق مرزی وارد شده است.
در پی از سرگرفته شدن درگیری های شدید در قرهباغ، جدایی طلبان این منطقه از اعلام بسیج عمومی برای مقابله با آذربایجان خبر دادند. ریاست حکومت خودمختار قرهباغ روز یکشنبه اعلام کرد که در پاسخ به تهاجم گسترده نیروهای نظامی آذربایجان به این منطقه فرمان «بسیج عمومی» صادر کرده است.
آرائیک هارطونیان، رهبر کنونی جمهوری قرهباغ در جریان نشست فوق العاده پارلمان محلی که صبح روز یکشنبه تشکیل شد ضمن اعلام وضعیت «حکومت نظامی» در این منطقه تاکید که برای افراد بالای هجده سال فرمان بسیج عمومی صادر کرده است.
از سوی دیگر نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان نیز با اعلام حکومت نظامی و بسیج عمومی از مردم کشورش خواست که آماده دفاع از «میهن مقدس» باشند.
نیکول پاشینیان در پیامی که در شبکه اجتماعی فیس بوک منتشر شد، خطاب به مردم کشورش تاکید کرد: «قاطعانه از کشور و ارتش خود حمایت کنیم…ما پیروز خواهیم شد. زنده باد ارتش با شکوه ارمنستان!»
وعده پیروزی رئیس جمهوری آذربایجان
این در حالی است که رئیس جمهوری آذربایجان با مشروع خواندن اقدام نظامیان کشورش در مناقشه قره باغ وعده پیروزی در میدان نبرد داد.
الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان صبح روز یکشنبه پس از شروع مجدد درگیری ها در منطقه قرهباغ طی یک نطق تلویزیونی وعده داد که ارتش این کشور در نبرد با نیروهای ارمنی و جدایی طلبان پیروز از میدان خارج خواهند شد.
آقای علی‌اف در این خصوص تصریح کرد: «ارتش آذربایجان امروز در سرزمین خود می جنگد و از تمامیت ارضی خود دفاع می کند.»
رئیس جمهوری آذربایجان در ادامه تاکید کرد که کشورش «هدفی درست» را دنبال می کند و با وارد کردن «ضربات ویرانگر به دشمن» در نهایت پیروز خواهد شد.
روسیه خواهان آتش بس فوری در قرهباغ شد
مسکو در نخستین واکنش به شعله ور شدن دوباره آتش جنگ میان آذربایجان و ارمنستان در منطقه قرهباغ که گفته می شود تلفانی را در میان غیرنظامیان به همراه داشته، خواهان «آتش بس فوری» در این منطقه شد.
وزارت امور خارجه روسیه با انتشار بیانیه ای ضمن اشاره به «بمباران های شدید» در خطوط تماس میان دو طرف مناقشه، خواهان توقف فوری درگیری ها و آغاز مذاکرات برای تثبیت اوضاع در منطقه شد.
تداوم مناقشه تاریخی
قرهباغ با مرکزیت استپاناکرت، بدنبال جنگ و درگیری‌های باکو و ایروان در اواخر دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ میلادی، اعلام استقلال کرد. اغلب ساکنان قرهباغ را که از حمایت تمام عیار ارمنستان برخوردار است ارمنی‌ها تشکلیل می دهند. قره باغ پیش از اعلام استقلال جزیی از خاک جمهوری آذربایجان بود.
آذربایجان و ارمنستان چندین دهه است که بر سر منطقه «ناگورنو قرهباغ» با یکدیگر اختلاف دارند؛ اختلافی که اواخر دهه هشتاد میلادی آتش یک مناقشه و جنگ ادامه دار میان دو کشور را شعله ور کرد.
ارمنستان عضو یک پیمان امنیت منطقه‌ای موسوم به «سازمان پیمان امنیت جمعی» است که رهبری آنرا مسکو برعهده دارد. آذربایجان اما در این مناقشه حمایت کشور ترکیه را با خود دارد.
منبع: سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰