نیمی از معادن ایران به دلیل هزینه بالای نگهداری و استخراج و همچنین مشکلاتی که برای صادرات ماده معدنی به خارج از کشور وجود دارد فعالیت خود را متوقف کرده‌اند.
وزیر صمت چند روز پیش هشدار داد پروانه معادنی که تا سه ماه دیگر فعالیت خود را از سر نگیرند بطور یکطرفه از سوی دولت لغو می‌شود. اکنون گزارش‌ها از اشتیاق چینی‌ها برای فعالیت در بخش معدن ایران خبر می‌دهند!
عوارض دولتی سنگین، اجبار به استخدام مهندسان معدن حتی در صورتی که معدن در حال استخراج و فعالیت نیست، قوانین سختگیرانه دولت برای معامله مواد مدنی و صادرات آنها، کمبود نقدینگی و نداشتن سرمایه در گردش و عدم امکان خرید دستگاه‌ها و ماشین‌آلات از جمله عواملی است که ۵۰ درصد معادن ایران را به تعطیلی کشانده است.
دولت در سال‌های گذشته هیچ حمایتی از معدن‌داران نکرده و حتی وام‌هایی که به اسم حمایت از معادن تخصیص داده شد غالباً به افراد دارای رانت پرداخت شد که طبق روال وام به خودی‌ها نظام، صرف امور دیگر یا به خارج از کشور منتقل شد و صرف فعال کردن معادن نشد.
این عوامل که ناشی از ناکارآمدی مدیران صنعتی حکومت در سال‌های گذشته بوده سبب شده است نیمی از معادن ایران با توجه به پتانسیل و ذخائر گسترده‌ای که دارد، به صورت نیمه تعطیل در بیاید.
تحریم‌ها و کاهش شدید درآمد نفتی، نظر دولت را به بخش معدن کشور جلب کرده اما معدن‌داران نقدینگی برای راه‌اندازی معادن با هزینه‌های بالای تجهیز و استخراج و نگهداری را ندارند.
علیرضا رزم‌حسینی وزیر صنعت، معدن و تجارت به تازگی اعلام کرد که «تمام معادنی که فعالیت نداشته‌اند سه ماه فرصت دارند معادن را فعال کنند و در غیر این صورت قرارداد آنها یک طرفه از سوی دولت لغو می‌شود.»
لغو مجوز استخراج معدن به معنای به باد رفتن سرمایه معدن‌داران است و دولت مالکیت معدن را بدست خواهد گرفت. اکنون چند روز از سخنان رزم حسینی درباره مهلت دادن به معدن‌داران نگذشته که موضوع نظر مثبت چینی‌ها به سرمایه‌گذاری در بخش معدن ایران منتشر شده است.
بهرام شکوری رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران از تصمیم دولت برای معرفی پروژه‌های معدنی ایران به چینی‌ها خبر داده است.
بهرام شکوری با اشاره به غیرفعال بودن ۵۰ درصد از معادن ایران گفته که «بنا شده پروژه‌هایی که در حوزه صنایع معدنی است و جذابیت سرمایه گذاری خارجی داشته باشند به چینی‌ها هم ارائه شود.»
رئیس کمیسیون معادن و صنایع اتاق بازرگانی با ابراز امیدواری نسبت به پیروزی جو بایدن در انتخابات ایالات متحده و توافق احتمالی آمریکا با ایران و در نتیجه آمدن سرمایه‌گذاران خارجی گفته که «در کنار این موضوع توافق ۲۵ ساله ایران و چین هم مطرح است، چینی‌ها هم علاقمند هستند که در حوزه‌های مختلف و به‌خصوص حوزه معدن و صنایع معدنی سرمایه‌گذاری کنند. بنا شده پروژه‌هایی که در حوزه صنایع معدنی است و جذابیت سرمایه گذاری خارجی داشته باشند به چینی‌ها هم ارائه شود.»
قابل توجه اینکه بهرام شکوری گفته «طبیعی است که آنها [چینی‌ها] هم به دنبال منافع خودشان هستند» اما مدعی شده که «این یک تعامل برد-برد است.»
رئیس کیمسیون معادن و صنایع اتاق بازرگانی افزوده که «گواهی‌های کشف و پروانه‌های بهره‌داری ما نسبت به مساحت کشور فقط پنج درصد است و همچنین ۵۰ درصد معادن به دلایل مختلف تعطیل است. یک بخشی به خاطر عوارض و سیاستگذاری‌های غلط، منابع مالی محدود و نداشتن سرمایه در گردش یا عدم امکان خرید دستگاه‌ها و ماشین‌آلات و بخشی هم مربوط به بازار فروش است که این مشکلات باعث شده تا ۵۰ درصد آنها تعطیل شوند.»
ظرفیت‌های بخش معادن و منابع طبیعی کشور در حالی قرار است به روی شرکت‌های چینی گشوده شود که ایران با برخورداری از ۶۸ نوع ماده معدنی و شناسایی حدود ۶۰ میلیارد تُن ذخیره معدنی از نظر تنوع در بین کشورهای جهان در جایگاه دهم بوده و حدود ۷ درصد ذخایر معدنی جهان در ایران قرار دارد.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱۴ نوامبر ۲۰۲۰