تغییر مذهب در استان خوزستان از جمله راز‌های مگو و پنهان در حکومت اسلامی است که بسیاری از رسانه‌ها و فعالان اجتماعی در داخل اجازه ندارند درباره آن حرفی بزنند.
پدیده تغییر مذهب، به ویژه از شیعه به سنی، سال‌هاست که در استان خوزستان رو به رشد است، اما کمتر کسی درباره کم و کیف آن اطلاعات دقیق و منسجمی دارد.
فصل‌نامه «مطالعات راهبردی» در شماره تابستان خود با عنوان «آسیب‌شناسی تغییر مذهب در استان خوزستان» این تابو را شکسته و نگاهی به وضعیت تغییر مذهب در این استان نفت‌خیز داشته است.
تحقیق فصل‌نامه مطالعات کاربردی با سه هدف بررسی «آسیب‌های ناشی از تغییر مذهب»، «علل شکل‌گیری و تشدید تغییر مذهب» و «چشم‌انداز تغییر مذهب» در استان خوزستان انجام شده است.
این تحقیق از عوامل فرهنگی به خصوص فعالیت شبکه تلویزیونی «وصال حق» به عنوان مهم‌ترین عامل گسترش تغییر مذهب در استان خوزستان نام برده و عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در رتبه‌های بعدی این تغییرات معرفی کرده است.
همچنین از عوامل فرهنگی مانند «ضعف کارکردی سیستم آموزشی»، «ضعف کارکردی مساجد/کانون‌های فرهنگی»، «ضعف سواد و آگاهی در افراد»، «ضعف کارکردی نهاد کتابخانه»، «ضعف کارکردی صداوسیمای ملی» و «ضعف کارکردی روحانیت» به عنوان مهم‌ترین دلایل فرهنگی تغییر مذهب در خوزستان نام برده شده است.
این تحقیق همچنین نوشته است که «توسعه نامتوازن خوزستان»، «بی‌کاری» و «فقر» از مهم‌ترین عوامل اقتصادی تغییر مذهب در این استان هستند. «تبعیض و محرومیت» و «حاشیه‌نشینی» به عنوان عوامل اجتماعی و «رویکرد سیاسی ادوار مختلف دولت‌ها» به عنوان عامل سیاسی این تغییر مذهب در خوزستان معرفی شده‌اند.
در بخش دیگری از این تحقیق به بررسی نقش شبکه تلویزیونی وصال حق پرداخته شده و به نقل از کارشناسان نوشته شده است که این شبکه سهمی ۲۹ درصدی در روند رو به رشد تغییر مذهب در خوزستان دارد. تحقیق مذکور شبکه تلویزیونی وصال حق را شبکه‌ای وابسته به عربستان و کویت معرفی کرده است که برای مخاطبان عرب‌زبان در ایران راه‌اندازی شده است.
این تحقیق در بررسی ریشه‌های اقتصادی تغییر مذهب هم به نقل از یک امام جماعت مسجد نوشته است: «تغییر مذهب در خوزستان که به صورت یک‌دفعه‌ای ایجاد نشده است. وقتی که می‌بینند از سوی حاکمیت در جهت رفع مشکلات مثل فقر و بی‌کاری، کاری صورت نمی‌گیرد، بعدها به‌صورت عقده در می‌آید که باعث می‌شود فرد انتقام بگیرد و فکر کند که وهابی شدن بهترین کار است، که برخی به صورت لجاجت و برخی به صورت عقیده خودش را نشان می‌دهد.»
این تحقیق در تشریح عوامل اجتماعی تغییر مذهب در خوزستان هم به نقل از یکی از کارمندان سازمان تبلیغات اسلامی نوشته است: «یارگیری جریان وهابیت در خوزستان بیشتر از مناطق حاشیه‌ای که بیشتر با مشکلات عمرانی، خدماتی و فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی روبه‌رو است، صورت می‌گیرد.»در حوزه سیاسی هم این تحقیق نوشته است که فعالیت‌های عربستان سعودی و حمایت‌های آن از گروه‌های هویت‌طلب از جمله عوامل تغییر مذهب در خوزستان است.
توزیع جغرافیایی و اتنیکی
آن‌طور که در این تحقیق آمده است اهواز، کارون، شوشتر، سوسنگرد، شادگان هویزه، آبادان، خرمشهر، شوش و باوی از جمله شهر‌های استان خوزستان هستند که رشد تغییر مذهب در آن‌ها بالاست.
همچنین اضافه شده است که تغییر مذهب در میان قوم عرب بیشتر از سایر اقوام در استان خوزستان است. شبکه‌های ماهواره‌ای، فضای مجازی و دوستان سه عامل دیگری هستند که در این تحقیق به عنوان عوامل فرعی تغییر مذهب از آن‌ها نام برده شده است. این تحقیق نوشته است که برگزاری «جلسات شبانه در منازل یا حواشی شهر که شامل جنگل‌های اهواز و منطقه کوی ملاشیه» است و تشکیل گروه در سرویس‌های پیام‌رسان از مهم‌ترین شیوه‌های تبلیغی «وهابیت» است.
این تحقیق همچنین شمار افرادی را که در خوزستان مذهب خود را تغییر داده‌اند، عددی بین پنج تا بیش از ۱۰ نفر تخمین زده و هشدار داده است که «اگر اقدامات لازم در سطح ستادی کشور و خوزستان در راستای کنترل و مهار این جریان صورت نگیرد، پدیده نوظهور تغییر مذهب در خوزستان با روند و نرخ بالاتری در مناطق محروم استان، شیوع بیشتری پیدا خواهد کرد.»
برداشت امنیتی حکومت از تغییر مذهب
این تحقیق در شرایطی منتشر شده است که سال ۱۳۹۲ هم فرماندهان پلیس نسبت به روند تغییر مذهب ساکنان خوزستان هشدار داده بودند. پلیس اعلام کرده بود که برای تحقق چنین هدفی دست‌کم ۳۶ شبکه ماهواره‌ای فعال هستند و اقدام به پخش برنامه می‌کنند.
مقام‌های جمهوری اسلامی از پدیده تغییر مذهب همواره تعبیر و برداشتی امنیتی داشته و بارها کشور‌های خارجی و همسایگان عرب خود را متهم به تلاش برای دخالت در امور داخلی خود کرده‌اند و می‌کنند.
این ادعاها در شرایطی مطرح می‌شوند که تهران بارها اعلام کرده است که حامی گروه‌های مسلح شیعی در برخی کشور‌هاست و به این مسئله نیز افتخار می‌کند.
برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۲۳ نوامبر ۲۰۲۰