جو سنگین امنیتی در بانه و جستجوی عوامل ترور فخری‌زاده؛ نیروهای امنیتی به دنبال چیستند؟

منابع محلی به ایران‌وایر می‌گویند شهرستان بانه در استان کردستان در چند روز گذشته به شدت امنیتی و زیر کنترل است. ورودی‌ها و خروجی‌های شهر را بسته‌اند؛ حتی مرز را. نیروهای امنیتی خانه‌ها، مغازه‌ها، مسافرخانه‌ها و داخل خودروها را تفتیش می‌کنند. به گفته مردم محلی، دارند شهر را زیرورو می‌کنند. نیروهای امنیتی و لباس شخصی‌ها در سراسر شهر در حال گشت‌زنی هستند. می‌گویند دنبال شش نفر هستند که در ترور محسن فخری‌زاده نقش داشته‌اند.


منابع محلی به ایران‌وایر می‌گویند بانه «آشفته» است. همه چیز کنترل می‌شود. از روز سه‌شنبه اینترنت و خطوط تلفن دائم قطع و وصل می‌شود. جو امنیتی آن‌قدر سنگین است که کسی جرات کنجکاوی ندارد. نیروهای امنیتی همه جا را تفتیش می‌کنند. می‌گویند به دنبال شش نفر هستند و با نشان دادن عکس این شش نفر، از شهروندان بانه بازجویی می‌کنند. گفته می‌شود که مهم‌ترین‌ فرد در بین این شش نفر، مردی سالخورده و معلول است که روی ویلچر نشسته است.

به گفته منابع محلی بانه، تفتیش‌ها و بازداشت‌ها در ارتباط با ترور «محسن فخری‌زاده مهابادی» است.

این جو امنیتی از روز یکشنبه ١۶آذر١٣٩٩ به طور کم‌وبیش نامحسوس آغاز شد اما از روز سه‌شنبه اینترنت و خطوط تلفن دائم قطع و وصل می‌شود و روز چهارشنبه موج تفتیش اکثر خانه‌های محله «حمزه‌آباد» بانه علنی بود و ده‌ها نفر بازداشت شدند.

«سازمان حقوق بشری هه‌نگاو» روز چهارشنبه ١٩آذر١٣٩٩ گزارش داد که خانه بیش از ٣٠ نفر از شهروندان مورد تفتیش قرار گرفته و دست‌کم ٢٠ نفر در این شهر به اتهام دست داشتن در ترور محسن فخری‌زاده مهابادی بازداشت شده‌اند.

محسن فخری‌زاده، عضو ارشد سپاه پاسداران و از عناصر مهم برنامه‌های موشکی و هسته‌ای ایران، هفتم آذرماه در آبسرد دماوند در نزدیکی تهران کشته شد.

منابع محلی به ایران‌وایر می‌گویند بامداد پنج‌شنبه ٢٠ آذر یک کاروان از نیروهای امنیتی و لباس شخصی با تمام تجهیزات نظامی وارد خانه یکی از ساکنان «کوچه پویا یکم» در یکی از محله‌های بانه شده و تمامی خانه را تفتیش و زیرورو کردند.

شهروندان بانه‌ای به ایران‌وایر می‌گویند نیروهای امنیتی گمان می‌کنند شش فرد مظنون به دنبال فرار قاچاقی از مرز و خارج شدن از ایران هستند: «عکس این شش نفر را به همه نشان می‌دهند. اولین عکس، تصویر مردی سالخورده و معلول است که روی ویلچر نشسته است. مثل اینکه دستگیری او خیلی برایشان مهم است. ولی کسی نام و نشان این شخص را نمی‌داند.»

منابع محلی بانه می‌گویند که برای دستگیری این افراد یک «تیم ویژه امنیتی» از تهران به بانه اعزام شده و تعقیب افراد و تفتیش خانه‌ها و مغازه‌ها و خودروها هم «تحت نظارت مستقیم و لحظه به لحظه» این تیم صورت می‌گیرد.

به گفته شهروندانی از بانه، اداره اطلاعات بانه روز چهارشنبه شماری از کسبه سرشناس شهر را فراخواند و از آنها خواست در کشف محل اختفای این افراد و ردیابی و جست‌وجوی سرنخ با اطلاعات همکاری کنند.

همچنین از کاسبان بسیجی نیز خواسته شده آنها نیز برای یافتن رد پا و مسدود کردن خلأهای مرزی به کمک نیروهای امنیتی بروند.

یکی از بازاریان بانه از قول یک کولبر به ایران‌وایر می‌گوید: «نیروهای امنیتی و کاسب‌کارهای بسیجی به برخی از کولبرها پیشنهاد پول داده و گفته‌اند که ما ده برابر مبلغی که بابت خروج این افراد دریافت می‌کنید می‌دهیم. اگر هم همکاری نکنید به اتهام همدستی با جاسوس‌ها بازداشت خواهید شد.»

برخی کولبرها هم از سوی نیروهای امنیتی تهدید شده‌اند که فعلا نباید در مرز تردد کنند.

از سوی دیگر، منابع محلی در مریوان می‌گویند ظهر چهارشنبه (حدود یک‌ونیم بعدازظهر) ١٢ خودرو از یگان‌های ویژه امنیتی به همراه چندین مینی‌بوس و یک آمبولانس در فاصله میان دو روستای «نگل» و «شویشه» از سمت سنندج به سوی مریوان در حرکت بوده‌اند.

یکی از شهروندان مریوان با اشاره به اینکه این نیروها حوالی ساعت چهار بعد‌ازظهر وارد شهر شدند می‌گوید: «معلوم نیست چه خبر است. ورودی و خروجی‌های شهر را بستند. نیروهای امنیتی در میدان اصلی شهر مستقر بودند و خودروهایی که غریبه بودند و پلاکشان متعلق به کردستان نبود را تفتیش می‌کردند. از راننده‌ها و سرنشین‌ها هم بازجویی می‌کردند.. خروجی مریوان، یعنی فاصله بین مریوان و مرز باشماق، را هم بسته بودند و خودروها را متوقف و بازرسی می‌کردند.»

یکی از کارمندهای مرز باشماق هم با اشاره به جو امنیتی مریوان می‌گوید که «نیروهای امنیتی با همکاری هنگ مرزی مریوان کل خروجی‌های منتهی به اقلیم کردستان عراق را بسته‌اند.»

منابع محلی در شهر سقز هم به ایران‌وایر می‌گویند سه پست بازرسی موقت در ورودی و خروجی‌ها و حتی مرکز این شهر ایجاد شده است. به ویژه در نزدیکی میدان «زندان مرکزی سقز» که خروجی شهر و مسیر منتهی به شهر بانه است.

یکی از منابع در شهر سقز گفت: «از صبح چهارشنبه ١٩ آذر نیروهای امنیتی و انتظامی در میدان مرکزی و پرازدحام سقز مستقر شده و ماشین‌های غریبه را بازرسی می‌کنند و راننده و سرنشین‌هایشان هم بازجویی می‌شوند.»

با این حال به گفته این منابع، تاکنون کسی در شهر سقز بازداشت نشده و از روز پنج‌شنبه هم شدت جو امنیتی کاهش یافته است.

بر اساس تحقیقات ایران‌وایر، وضعیت بانه در مقایسه با شهرهای مریوان و سقز به شدت امنیتی‌تر است و بیش‌ترین تمرکز امنیتی بر این شهر و مرزهای پیرامون آن است.

به گفته منابع محلی بانه و یکی از فعالان حقوق بشری این شهر، هنوز روشن نیست چند نفر از شهروندان بازداشت شده‌اند و بازداشت‌شدگان شامل چه کسانی هستند: «اقدام سریع نیروهای امنیتی و بازاداشت‌ فله‌ای هر کس که به او مشکوک می‌شوند، کار شناسایی تعداد و هویت بازداشت‌شدگان را آن هم در شرایط بسیار امنیتی فعلی بسیار سخت و حتی ناممکن کرده. فکر می‌کنم افراد زیادی بازداشت شده‌اند؛ شاید بیشتر از سی نفر. باید منتظر ماند.»

برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۱۱ دسامبر ۲۰۲۰