سرنوشت مبهم ترمیم حداقل دستمزد۱۳۹۹ و تعیین حداقل دستمزد در۱۴۰۰؛ آیا مسئولان می‌توانند با دستمزد کارگران زندگی کنند؟!

نخستین جلسه کمیته دستمزد شورای عالی کار برای آغاز مذاکرات تعیین حداقل دستمزد ۱۴۰۰ روز سه‌شنبه نهم دی‌ماه ۱۳۹۹ برگزار شد. در این جلسات هزینه سبد معیشت یک خانوار چهار نفره محاسبه و سپس نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت رقمی را به عنوان رقم حداقل دستمزد سال آینده تعیین خواهند کرد.

نمایندگان کارگری در مذاکرات سال گذشته برای تعیین حداقل دستمزد سال ۱۳۹۹، بر اساس محاسبه قیمت اقلام مختلف، حداقل رقم سبد معیشت کارگران را ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان ارزیابی کرده بودند و در نهایت اعضای کمیته دستمزد با رقم ۴ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان برای سبد معیشت خانوار ۴ نفره کارگری موافقت کردند.

این رقم نیز اما در عمل مبنای تعیین رقم حداقل دستمزد قرار نگرفت و حداقل دستمزد سال ۹۹ مبلغی حدود دو و نیم میلیون تومان تعیین شد که تأمین‌کننده نیمی از هزینه زندگی کارگران است.

این رقم آنقدر اندک است که در پایان جلسه تعیین رقم دستمزد، نمایندگان کارگری حاضر به امضای صورتجلسه نشدند. این صورتجلسه اما به دولت ارسال و وزیر کار در اقدامی غیرقانونی با وجود عدم امضای نمایندگان کارگری، این رقم را به نهادها و سازمان‌ها ابلاغ کرد. اعتراضات فعالان کارگری در این زمینه هم نتیجه نداشت و دولت با بی‌توجهی به خواست کارگران مبلغ مورد نظر کارفرمایان و نمایندگان دولت را در دستور کار قرار داد!

از فروردین سال ۱۳۹۹ تورم افسارگسیخته‌ای در ایران آغاز شد بطوری که هزینه سبد معیشت یا همان سبد مصرفی یک خانوار چهار نفره تا پایان خردادماه به رقمی حدود ۷ میلیون تومان و تا پایان شهریورماه به ۱۰ میلیون تومان در ماه رسید. کارگرانی که با حقوق زیر ۳ میلیون تومان در زیر خط فقر قرار داشتند، هر ماه فقیرتر ‌شدند.

فعالان کارگری از اردیبهشت‌ماه گذشته با توجه به گرانی و نرخ تورم پر سرعت در کشور، بارها از نمایندگان کارفرمایان و نمایندگان دولت خواستند مذاکرات تازه‌ای انجام داده و دستمزد کارگران افزایش یابد. دولت و کارفرمایان پس از مقاومت بسیار حاضر به مذاکره شدند و در نهایت مبلغ حق مسکن را از ۱۰۰ هزار تومان در ماه به ۳۰۰ هزار تومان افزایش دادند. در صورتی که اگر یک کارگر همه مزایای شغلی از جمله حق مسکن و حق اولاد را دریافت کند باز هم رقم دستمزد او زیر ۳ میلیون تومان در ماه می‌شود!

اکنون به نظر می‌رسد فعالان کارگری و نمایندگان آنها در کمیته دستمزد، در بحث‌های امسال و تأمین معیشت در سال آینده نیز راهی سخت پیش رو داشته باشند. فرامرز توفیقی فعال کارگری و رئیس کمیته دستمزد شورای اسلامی کار معتقد است سبد خوراکی‌ها در بازه زمانی ۹ ماهه نخست امسال حدود ۲۰۰ درصد گران شده و هزینه مسکن در بازه زمانی ۲ سال گذشته، هم در قیمت مسکن و هم اجاره‌بها ۵ برابر شده است.

این فعال کارگری می‌گوید در حال حاضر ۱۴ میلیون و ۴۹۴ هزار کارگر بیمه شده داریم که با خانواده‌هایشان بیش از ۴۹ میلیون نفر می‌شوند که حدود ۵۸ درصد جامعه را تشکیل می‌دهند. این جمعیت چگونه می‌توانند با این حجم از گرانی‌ها با حداکثر ۳ میلیون تومان زندگی کنند؟! کارگران برای زنده ماندن تلاش می‌کنند نه زندگی کردن! واقعاً‌ مسئولان می‌توانند با حقوقی که کارگران دارند زندگی کنند؟

فرامرز توفیقی با اشاره به آغاز نشست‌های تعیین حداقل دستمزد سال آینده گفته که «متاسفانه ما از مدت‌ها قبل درخواست تشکیل جلسات را داده بودیم که معاون روابط کار وزیر کار به عنوان دبیر شورای عالی کار اعلام می‌کرد به صلاح نیست این جلسات تشکیل شود!»

در حالی که حدود دو ماه و نیم تا پایان سال باقی مانده است اما فشار اقتصادی بر خانوارهای کارگری آنقدر زیاد است که فرامرز توفیقی می‌گوید نمایندگان کارگری اول همه تلاش خود را برای ترمیم دستمزد امسال خواهند گذاشت: «ما با توجه به اینکه بالاخره جلسات آغاز شده، در ابتدا به دنبال اصلاح و ترمیم مزد ۹۹ هستیم، با توجه به اینکه رئیس سازمان بازرسی کل کشور در نیمه اول سال اعلام کرد که وزیر کار قول داده در نیمه دوم سال موضوع ترمیم حداقل دستمزد ۹۹ پیگیری شود، آقای وزیر باید به قول خود عمل کند و این موضوع می‌بایست در ابتدا تکلیفش مشخص شود.»

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲ ژانویه ۲۰۲۱