آلودگی هوا؛ تهرانی که دیگر نه کوه دارد و نه نفس

امروز دوشنبه ۲۲ دی پنجمین روزی است که تهران را سراسر غبار و آلودگی فرا گرفته است. به گفته ساکنان این شهر دیگر نه خبری از منظره زیبای کوه‌های اطراف هست و نه مجالی برای تنفس در هوای آزاد.

تهران نفس ندارد. تهران را سراسر مه گرفته است. تهران غبارآلود… اینها جملاتی هستند که این روزها به وفور در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شوند همراه با عکس‌ها و فیلم‌هایی که باور کردنشان برای آنها که سالهاست از تهران دورند مشکل است.

منظره زیبا و معروف کوه‌های برف گرفته البرز از خیابان ولیعصر دیگر قابل دیدن نیست. آپارتمان‌های طبقات بالا در شمیران و دیگر مناطق شمالی تهران که همه زیبایی‌شان به منظره کوه‌های توچال و کلک چال و پلنگ چال بود این چشم‌انداز را از دست داده‌اند.

الهام، ساکن منطقه قلهک تهران با ارسال فیلم و عکس از چشم‌انداز پنجره آپارتمانشان به دویچه‌وله می‌گوید: «اینجاها زمانی کوه بوده که دیگر دیده نمی‌شود. من بعد از ۱۰ روز تازه امروز جرأت کردم پنجره را باز کنم. قشنگ بوی دود به حلق آدم می‌رود.»

او که آپارتمان محل سکونتشان در یک کوچه باریک و دور از خیابان اصلی قرار دارد می‌گوید که از ساعت ۵ بعدازظهر به بعد حتی داخل این کوچه باریک هم ترافیک می‌شود. او می‌گوید: «واقعا نمی‌دانم این همه ماشین از کجا می‌آید.»

مریم ساکن منطقه زعفرانیه است. آپارتمانی که در آن زندگی می‌کند از همانها بوده که منظره دلفریب کوه‌های شمیرانش معروف بوده است. حالا اما چیزی از آن منظره باقی نمانده است.

او که ۶۶ سال دارد به دویچه‌وله می‌گوید روز گذشته فاصله ایستگاه امانیه تا چهارراه پارک وی را که کمتر از پنج دقیقه است پیاده طی کرده و به شدت دچار تنگی نفس شده است. این در حالی است که تا همین چند سال پیش یکی از سرگرمی‌های او پیاده روی در هوای تازه و سالم کوچه پس کوچه‌های شمیران بوده است.

مریم می‌گوید نمی‌داند وقتی وضعیت شمیران اینگونه است، ساکنان نواحی جنوبی تهران چگونه نفس می‌کشند.

ترانه بنی‌یعقوب، روزنامه‌نگار ساکن تهران نیز در صفحه توییترش نوشته نمی‌داند چرا روز شب شده. او همچنین از بوی بد حوالی میدان انقلاب نوشته است.

معضل آلودگی و بوی نامطبوعی که هرازگاهی مناطقی از تهران را در بر می‌گیرد، ساکنان این کلان شهر را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است. با این همه خبرگزاری ایسنا می‌نویسد: «از برگزاری جلسه کمیته اضطراری آلودگی هوا در استانداری تهران و تصمیم‌گیری برای کنترل آلودگی هوا خبری نیست.»

این خبرگزاری می‌نویسد: «اطلاعات شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد که کیفیت هوا در پایتخت طی روز پنجشنبه (۱۸ دی ماه) با شاخص میانگین ۱۴۴ در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار داشت و طی روز جمعه (۱۹ دی) کیفیت هوا با شاخص میانگین ۱۵۱ برای تمامی گروه‌ها ناسالم بود. بر اساس این گزارش، کیفیت هوای تهران طی روز شنبه (۲۰ دی) نیز در آستانه شرایط ناسالم برای همه و طی روزگذشته (۲۱ دی) نیز در شرایط قرمز و ناسالم برای همه بود.»

خبرگزاری ایرنا نیز در گزارشی درباره وضعیت آلودگی هوا از قول مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نوشته که به طور متوسط در این شهر روزانه ۱۱ مرگ زودرس در اثر آلودگی هوا اتفاق می‌افتد.

محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران نیز گفته حد آلودگی در تهران به قدری بالاست که پیشنهاد تعطیلی پایتخت به دولت ارائه شده اما ظاهرا هنوز پاسخی نیامده است.

در روزهای گذشته گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه در نیروگاه‌های برق به دلیل کمبود سوخت اصلی این نیروگاه‌ها که گاز است از مازوت به عنوان سوخت استفاده می‌کنند. عیسی کلانتری، رئیس سازمان محیط زیست ایران مصرف مازوت و گازوئیل غیر استاندارد در صنایع را منشا اصلی آلودگی هوا در زمستان عنوان کرد.

بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران ضمن تایید استفاده از مازوت برای نیروگاه‌های برق چاره آن را در مصرف کمتر برق و گاز خانگی دانست و گفت اگر مردم کمتر برق و گاز مصرف کنند ما هم مجبور نمی‌شویم برای تامین انرژی نیروگاه‌های برق مازوت بسوزانیم.

این گفته وزیر نفت با واکنش‌های زیادی در شبکه‌‌های اجتماعی روبرو شد و هشتگ مازوت نسوزانید را داغ کرد.

در مقابل گروهی که اکثرا طرفداران دولت ایران هستند نیز با هشتگ مصرف بهینه، خواهان صرفه‌جویی و بهینه سازی مصرف انرژی در منازل شدند.

در حالی که به دلیل پاندمی کرونا در اکثر شهرهای دنیا خبری از ترافیک معمول روزانه نیست و مدارس و دانشگاه‌‌ها و نیز مغازه‌ها و کسب و کارها تعطیل هستند و اکثر کارمندان نیز دورکاری می‌کنند، در تهران نه خبری از خیابان‌های خلوت است، نه وسایل نقلیه عمومی خالی شده‌اند و نه کرونا هوای پاکی را به ساکنانش هدیه کرده است.

تهران سالهاست که نفس ندارد.

برگرفته ای از سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۱۲ ژانویه ۲۰۲۱