مرگ شهروند بندرعباسی با اسپری فلفل پلیس؛ چطور پیگیری کنیم؟

مرگ یک زن شصت ساله در بندرعباس، بر اثر پاشیدن اسپری فلفل به صورت او توسط ماموران نیروی انتظامی یکی از ده‌ها خشونت پلیس تنها در چند ماه اخیر است که خبرساز شد.

بر اساس روایت خبرگزاری«موج»، مرگ زن بندرعباسی روز یکشنبه ۲۸ دی ماه ، بعد از هجوم ماموران پلیس به منزل فردی با اتهام سرقت در محله «نخل ناخدا» در بندرعباس رخ داده است.

زن شصت ساله که به گفته پسرش توانایی کامل راه رفتن هم نداشت، روی صندلی در مقابل خانه خود نشسته بود که با درخواست ماموران برای بازگشت به داخل خانه خود روبه‌رو می‌شود.

به دلیل بیماری و اضافه وزن، او با کندی مسیر چند قدمی تا داخل خانه را طی می‌کند. به گفته پسر این زن سرعت پایین این فرد، باعث شده که ماموران با تصور سرپیچی عمدی از دستور آن‌ها، به صورت این شهروند گاز فلفل شلیک کنند و همین به فوت این زن که بیماری قلبی هم داشته منجر می‌شود.

مسئولان چه کسانی هستند؟

پسر این زن بندرعباسی گفته منتظر نتیجه کالبدشکافی ن است و قصد دارد از ماموران نیروی انتظامی شکایت کند. در ادامه خبرگزاری «مهر»، به نقل از سرهنگ «تیمور دولت‌یاری»، فرمانده انتظامی بندرعباس نوشته فردی که برای دستگیری او ماموران به این محله مراجعه کردند، متهم به«قاچاق» بوده و اعضای خانواده و نزدیکان او هنگام انجام عملیات اقدام به«سنگ پرانی» و«فحاشی» کرده‌اند.

فرمانده نیروی انتظامی بندرعباس با دفاع از عملکرد ماموران در این صحنه ادامه داده همکاران او برای کنترل اوضاع ، برابر ماده ۱۵۶ قانون به‌کارگیری سلاح، توسط ماموران حاضر چند تیر هوایی شلیک کرده‌اند. او گفته: «در این درگیری احدی از شهروندان حدودا ۶۸ ساله و حاضر در صحنه به علت مشکلات قلبی و نامساعد بودن وضعیت تنفسی به بیمارستان خلیج فارس منتقل که فرد مذکور در بیمارستان فوت کرد که تلاش‌های لازم با هماهنگی پزشکی قانونی در خصوص علت تامه فوت تحت بررسی است که نتیجه نهایی متعاقبا اعلام می گردد.»

فرمانده نیروی انتظامی بندرعباس توضیح نداده که نقش این زن در این درگیری چه بوده و چرا به صورت او اسپری فلفل شلیک شده است. این مقام انتظامی در حالی از ماده ۱۵۶ قانون «به‌کارگیری سلاح توسط ماموران نیروهای مسلح در موارد ضروری» اسم برده که این قانون تنها ١٧ ماده دارد. احتمالا منظور او ماده ۱۵۶ قانون مدنی است که به مصون بودن شهروندان عادی از مجازات، در نتیجه انجام عملی مجرمانه هنگام دفاع از خود اشاره دارد.

چطور پیگیری کنیم؟

حالا که فرزند این زن بندرعباسی گفته می‌خواهد مراحل قانونی شکایت از نیروی انتظامی را به خاطر مرگ مادر خود دنبال کند، باید پرسید بر اساس مجموعه قوانین جمهوری اسلامی او چه راهی برای محکوم کردن ماموران خاطی دارد؟

«موسی برزین خلیفه لو»، حقوق‌دان و مشاور ایران وایر با بیان این که جزئیات صحنه شلیک گاز فلفل به این زن از نظر حقوقی اهمیت زیادی دارد، می‌گوید: «اگر آن طور که پلیس مدعی شده که جمعیت در مقابل عملیات دستگیری این متهمان بی‌نظمی ایجاد کرده‌اند، پلیس می‌تواند بر اساس قانون به‌کارگیری اسلحه برای رفع بی‌نظمی از گاز اشک‌آور و فلفل استفاده کند. در این صورت معمولا نیروی انتظامی فوت شهروندان را بر اساس اشتباه سهوی قلمداد کرده و تنها به پرداخت دیه از صندوق بیت‌المال محکوم می‌شود.»

اما در صورتی که صحنه مورد ادعای فرمانده انتظامی بندرعباس در مورد ایجاد شورش از سوی جمعیت با واقعیت هم‌خوان نباشد، به گفته حقوق‌دان مشاور ایران وایر، داستان از نظر حقوقی کاملا متفاوت می‌شود: «در صورتی که هیچ شورشی برای تعرض به ماموران رخ نداده باشد، اتهام ماموران خاطی می‌تواند تا قتل شبه‌عمد نیز مطرح شود. به صورت منطقی بعید است که پلیس بدون انجام هر گونه تجمعی اقدام به شلیک گاز فلفل کند اما در صورت بروز چنین اتفاقی حتی مقام مافوق مامور که دستور انجام این عمل را صادر کرده هم متهم است و باید در دادگاه پاسخ‌گو باشد.»

برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱