«تورج امینی»، نویسنده و پژوهشگر دوران قاجار و مشروطه که شهروندی بهایی نیز هست، روز جمعه ۱۰ بهمن ماه برای اجرای حکم شش ماه حبس خود به اتهام «تبلیغ علیه نظام» که برآمده از کتابها و تحقیقاتش است، به زندان منتقل شد.
به گفته یک منبع آگاه، خانواده تورج امینی پس از دو روز حتی دقیقا نمیدانند او به کدام زندان منتقل شده است: «تورج روز ۱۰ بهمن ماه به دایره اجرای احکام در دادسرای عمومی و انقلاب کرج احضار شد و از آنجا هم به زندان منتقل شد. اما خانواده او حتی نمیدانند کدام زندان؛ حدس میزنند زندان مرکزی کرج یعنی در شهری که زندگی میکند منتقل شده است.»
این پژوهشگر در زمان همهگیری ویروس کرونا به زندان منتقل شده و حتی حق بردن وسایل شخصیاش را هم نداشته است: «به گمانمان به دلیل کرونا چنین محدودیتهایی قائل شدهاند؛ اما نبردن وسایل شخصی به این معنی است که زندانیان باید هر وسیلهای را از مغازه زندان که با قیمتهای چند برابر گرانتر از بیرون فروخته میشود، تهیه کنند.»
تورج امینی که تاکنون چندین کتاب از جمله «اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران»، «بازگشایی نسبت آیینهای بابی و بهایی با جریان روشنفکری ایران» و «تعامل اقلیتهای مذهبی و انقلاب مشروطیت ایران» را نوشته است، در دادگاه انقلاب و تجدیدنظر به دلیل همین کتابها متهم شد و دفاعیاتش هم نتوانست نظر دادگاه را تغییر دهد. کتابهایی که اساسا محتوایش درباره دوران قاجار و پهلوی است و ربطی به ۴۲ سال گذشته ندارد.
آقای امینی متولد ۱۳۴۷، ساکن کرج، متاهل و دارای یک دختر جوان است. او مانند بهاییان دیگر حق تحصیلات عالیه را نداشت، همانطور که دختر ۲۳ سالهاش اکنون محروم از تحصیل در دانشگاه مانده است. با این حال تورج امینی به دلیل علاقهاش به تاریخ و پژوهش سه کتاب منتشر کرد که یکی از آنها درباره زرتشتیان و دو کتاب دیگر درباره بهاییان در مقاطع مشخص تاریخی است.
کتاب «اسنادی از زرتشتیان معاصر ایران» در سال ۱۳۸۰ از سوی سازمان اسناد ایران منتشر شد. این کتاب تحقیقاتی درباره اسناد زرتشتیان از حکومت ناصرالدین شاه قاجار تا اواسط دوران پهلوی دوم است. دو کتاب دیگر او «بازگشایی نسبت آیینهای بابی و بهایی با جریان روشنفکری ایران» و «تعامل اقلیتهای مذهبی و انقلاب مشروطیت ایران» از سوی ناشران خارج از ایران منتشر شدهاند.
همین کتابها باعث پروندهسازی علیه او و متهم شدن به «تبلیغ علیه نظام» شد و حتی دفاعیاتش هم نتوانست نظر دادگاه انقلاب و تجدیدنظر را تغییر دهد.
در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۹۸ ماموران وزارت اطلاعات به خانه تورج امینی در کرج رفتند و پس از ساعتها تفتیش خانه، لپتاپ، بیشتر کتابها و دست نوشتههایش را با خود بردند.
بعدتر در تاریخ ۱۶ تیرماه امسال در یک جلسه دادگاه در دادگاه انقلاب کرج برای نوشتههایش و با استناد به ماده ۵۰۰ متهم به تبلیغ علیه نظام، یک سال زندان و دو سال تبعید شد.
با این حال دادگاه تجدیدنظر استان البرز این حکم را به شش ماه حبس کاهش داد و حکم دو سال تبعید را نیز حذف کرد.
این منبع آگاه در خصوص استدلال دادگاه درباره اتهام آقای امینی به «خبرنگاری جرم نیست» گفت: «مصداق اتهام محتوای کتابهای تورج عنوان شده است؛ اما یکی از کتابهای او که درباره اسناد تاریخی زرتشتیان است و دو کتاب دیگرش هم درباره بهاییان از دوران قاجار تا زمان پهلوی است. در این کتابها توضیح داده شده که در زمان قاجار بهاییکشی بوده و حتی در دوران پهلوی هم ادامه داشته است. تنها تفاوت این بوده که آزارها از سوی ماموران دولت و حکومت صورت نمیگرفته اما متعصبان مذهبی از سکوت قضایی برای آزارهای بهاییان استفاده میکردند. در واقع اگر کتابها تبلیغ علیه نظام هم باشد، تبلیغ علیه دوره قاجار و پهلوی در ارتباط با بهاییان است و هیچ تبلیغی درباره نظام جمهوری اسلامی صورت نگرفته چون اساسا کتابها درباره دوره تاریخی نظام جمهوری اسلامی نوشته نشده است.»
تورج امینی در بخشی از دفاعیاتش که به دست «خبرنگاری جرم نیست» رسیده، نوشته است: «در روزی که افرادی برای تفتیش خانهام آمدند. از آنها پرسیدم: کتابها را برای چه میبرید؟ گفتند کتاب جز ادوات جرم است. یعنی نه تنها در حکم تفتیتش، «وجه اتهامی» به من، به وجه «مجرم» بودن تعبیر شده بود، بلکه از منظر مامور قانون ، کتاب از جمله ادوات جرم محسوب میگشت. من واقعا نمیفهمم این نحو برخورد با متهم و بردن مقداری کتاب شخصی که قیمت آنها دهها میلیون تومان بوده و موضوعیتی حتی در ثابت شدن جرم هم ندارد، چه محمل قانونی میتواند داشته باشند.»
آقای امینی در ادامه دفاعیاتش که آن را در دادگاه خوانده است، اشاره کرده ماموران تفتیش خانهاش تمام کتابهای کتابخانهاش از جمله انجیل و عهد عتیق را به عنوان ادوات جرم با خود بردهاند؛ اما کتاب قرآن و مفاتیحالجنان را جا گذاشتهاند: «در قفسه کتابخانه من، قرآن کریم، عهد عتیق، انجیل، مفاتیحالجنان و کتابهای دعای بهایی در کنار هم بودند و من نمیدانم بر اساس چه اندیشهای یا دستوری، مسئول مذکور علاوه بر کتابهای دعای بهایی، کتاب عهد عتیق (که بسیار نفیس و قیمتی بود) و همچنین کتاب انجیل را نیز مصادره کرد، اما قرآن کریم و مفاتیحالجنان را باقی گذاشت؟ آیا کتابهای انجیل، تورات و یا کتب ادعیه بهایی که محتوایشان عبودیت نسبت به ذات الهی است، «ادوات جرم» محسوب میشوند؟»
به گفته این منبع مطلع تاکنون هیچکدام از کتابهای برده شده برگردانده نشده است.
همسر آقای امینی دچار بیماری «ام اس» حاد است و کسی که از او مراقبت میکرده برای ۶ ماه در زندان خواهد بود: «همسر تورج نیاز به مراقبت خاص دارد و بیشترین مساله نگرانکننده وضعیت همسرش در غیاب او در زندان است.»
«ایقان شهیدی»، خواهرزاده آقای امینی در تاریخ ۱۱ بهمن در رشته توییتی با اعلام انتقال داییاش به زندان نوشت: «وقتی بعد از ۵ سال از زندان آزاد شدم، ابتدا پدر، مادر و خالهام بازداشت شدند. سپس عمو و عمهام؛ و نهایتا داییام. امروز داییام، تورج امینی، که مورخ قاجار و مشروطه است، به زندان رفت. داستان خانواده ما، داستان اکثر خانوادههای بهایی ایران است.»
ایقان شهیدی با انتقاد از مستندات اتهام او نوشته: «تورج که متهم به تبلیغ علیه نظام شده بود، در دادگاه گفته بود: «من مورخام و کتابها و مقالات من مربوط به موضوعات تاریخی دوران قاجار است. قوه قضاییه را با صحت و سقم مطالبی که مربوط به تاریخ قاجار است چه کار است؟ اتهام «تبلیغ علیه نظام» چه جایگاهی در حوزه نویسندگی من دارد؟»
او در انتهای توییت خود نوشته است این اقدامات نظام با هدف ریشهکن کردن بهاییان از ایران صورت میگیرد: «فشارهای روزافزون به بهاییان ایران جنبههای گوناگون دارد: محرومیت از تحصیل دانشگاهی، مصادره اموال، بازداشت و زندانهای گسترده، نفرتپراکنی در رسانهها، قطع حقوق بازنشستگی و محرومیت از تمامی مشاغل اداری دولتی و بسیاری از مشاغل آزاد و… هدف: ریشهکنی جامعه بهایی ایران.»
بازداشت شهروندان بهایی به دلایل مختلف تبدیل به روندی مدام از سوی نظام جمهوری اسلامی شده است. با این حال محاکمه یک بهایی به دلیل نوشتن کتابهای تاریخی که ربطی به نظام جمهوری اسلامی نیز ندارد، اتفاقی تازه است.
برگرفته ای از سایت ایران وایر، ۱ فوریه۲۰۲۱